Η αγορά του μεταχειρισμένου αυτοκίνητου ακολουθεί και αυτή τα βήματα της αγοράς του καινούργιου. Όπως η κρίση έχει επηρεάσει την αγορά των καινούργιων, έτσι ακριβώς έχει επηρεαστεί και η αγορά των μεταχειρισμένων.
Διαβάστε ακόμη: Όταν η Ελλάδα έφτιαχνε το δικό της ηλεκτρικό αυτοκίνητο
Πλέον, με τα νέα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί και λόγω κορωνοϊού, πολλοί ψάχνουν για το δικό τους όχημα και η αγορά του μεταχειρισμένου αυτοκινήτου φαίνεται να παίρνει και πάλι τα πάνω της. Οι καταναλωτές έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους σε αυτοκίνητα μικρά, με οικονομικούς κινητήρες, με λίγα χιλιόμετρα (να μην ξεπερνούν το ψυχολογικό φράγμα των 100.000 χλμ), με χαμηλά τέλη κυκλοφορίας, χαμηλό κόστος χρήσης/συντήρησης και σε τιμές κάτω των 10.000 ευρώ.
Πως όμως επιλέγουμε ένα μεταχειρισμένο αυτοκίνητο και τι ελέγχους πρέπει να κάνουμε πριν τελικά το αγοράσουμε; Ανεξαρτήτως από το αν θα επιλέξει κάποιος να αγοράσει μεταχειρισμένο αυτοκίνητο από ιδιώτη ή από εταιρεία, θα πρέπει να προσέξει έτσι ώστε να μην πέσει θύμα του εκάστοτε επιτήδειου. Πάμε να δούμε λοιπόν τι ακριβώς προσέχουμε πριν ξεκινήσουμε την έρευνα αγοράς αλλά και τι ελέγχους κάνουμε πριν την ολοκληρώσουμε.
Καθορισμός ρεαλιστικού budget: Ο υπολογισμός του budget είναι πολύ σημαντικός. Ο κάθε υποψήφιος αγοραστής θα πρέπει να θέτει ένα ρεαλιστικό budget με το οποίο θα μπορέσει να αντέξει τα οικονομικά βάρη κυρίως μετά την αγορά του αυτοκινήτου. Το πόσα χρήματα είναι διατεθειμένος κάποιος να δώσει, καθορίζει και το ποιες επιλογές μπορεί να έχει.
Τιμή πώλησης: Οι τιμές πώλησης που αναγράφονται από τους πωλητές (κυρίως από τους ιδιώτες) είναι οι επιθυμητές τιμές και όχι οι τελικές και συμφωνηθείσες τελικές τιμές (οι οποίες και δεν δημοσιοποιούνται ποτέ). Επομένως αν βλέπετε ένα αυτοκίνητο με τιμή 6.000 ευρώ δεν σημαίνει πως τόσο θα πουληθεί. Το παζάρι είναι δεδομένο καλώς ή κακώς στην αγορά μεταχειρισμένου αυτοκινήτου. Αν κάποιος θέλει να πουλήσει ένα αυτοκίνητο, καλό είναι, πριν ορίσει μια τιμή πώλησης, να ανατρέξει στο διαδίκτυο και να δει ποιες τιμές “παίζουν” στην αγορά.
Εμπορική Αξία/Εμπορικότητα: Βασικός κανόνας στην αγορά του μεταχειρισμένου αυτοκινήτου είναι η απαξίωση της εμπορικής του αξίας κάθε χρόνο και φυσικά η εμπορικότητα ενός μοντέλου στην αγορά. Όλη η αγορά γνωρίζει ότι όταν ένα καινούργιο αυτοκίνητο βγάλει πινακίδες και κυκλοφορήσει στον δρόμο, αμέσως χάνει ένα 10-15% της εμπορικής του αξίας. Ειδικοί εμπειρογνώμονες εκτιμούν ότι τα πρώτα 2 χρόνια ένα αυτοκίνητο απαξιώνεται κατά μέσο όρο κοντά στο 30%, ενώ τα επόμενα 2-3 έτη το όχημα αυτό χάνει ένα περαιτέρω 15-20% της αξίας του. Πέραν της 5ετίας, ο ρυθμός απαξίωσης του οχήματος αυξάνεται με αποτέλεσμα κάθε επιπλέον χρόνο να χάνει ένα ποσοστό της τάξης του 3,5-5%, έως ότου συμπληρωθεί η 12ετία. Μετά τη 12ετία, η απαξίωση ενός αυτοκινήτου συνεχίζει με χαμηλότερους ρυθμούς και περιορίζεται περίπου στο 2% ανά διετία. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί, ότι η πτώση της αξίας του αυτοκινήτου πάντα υπολογίζεται από την τρέχουσα τιμή ως καινούργιου την ώρα της πώλησης (ή αν πλέον δεν κυκλοφορεί με βάση την τιμή του αντικαταστάτη του κάποιες φορές) και όχι από το πόσο πιθανόν είχε αγοραστεί το αυτοκίνητο. Η εμπορική απαξίωση ενός μοντέλου βέβαια επηρεάζεται και από τα έξτρα αξεσουάρ που μπορεί να έχει ή τις ειδικές εκδόσεις που μπορεί να έχουν βγει κατά καιρούς για το συγκεκριμένο μοντέλο.
Χιλιόμετρα: Ο μέσος όρος χιλιομέτρων τον χρόνο που διανύει ένα αυτοκίνητο στην Ελλάδα, διαφέρει από τους αντίστοιχους μ.ο. αυτοκινήτων στην κεντρική ή βόρεια Ευρώπη. Τα χιλιόμετρα που κατά μέσο όρο κάνει ένα αυτοκίνητο το χρόνο είναι περίπου 15.000 χλμ στην Ελλάδα, ενώ στην Ευρώπη (Γαλλία, Γερμανία) ένα αυτοκίνητο μπορεί να φτάσει και να ξεπεράσει ακόμα και τα 30.000 χλμ. Δυστυχώς, τα “γυρισμένα” χιλιόμετρα (κυρίως στα εισαγόμενα) είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο κλάδος των μεταχειρισμένων. Ένας τρόπος υπάρχει για να προφυλαχτεί κανείς από τα γυρισμένα χιλιόμετρα, και αυτός δεν είναι άλλος από τον ενδελεχή έλεγχο του αυτοκινήτου: Πρώτα ελέγχουμε την ημερομηνία της 1ης άδειας κυκλοφορίας του οχήματος. Τσεκάρουμε την ένδειξη του χιλιομετρητή και βλέπουμε αν συμφωνεί με τους υπολογισμούς μας. Αν έχουμε κάποιες αντενδείξεις, μπορούμε να τσεκάρουμε το βιβλίο service (πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχει σφραγίδα και υπογραφή του εκάστοτε συνεργείου). Επιπλέον, τσεκάρουμε το κάθισμα του οδηγού, το τιμόνι, τον λεβιέ ταχυτήτων, τα πετάλια και τα πατάκια, τα οποία είναι αυτά που συνήθως φθείρονται πρώτα. Σε αυτοκίνητα με λιωμένο τιμόνι ή λεβιέ δεν δικαιολογείται να δούμε να έχουν 40.000 και 50.000 χλμ. στο κοντέρ. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να προβληματιστούμε και να στραφούμε σε άλλες επιλογές αυτοκινήτων.
Βιβλίο service: Θα πρέπει το αυτοκίνητο να έχει περάσει όλα τα προβλεπόμενα service του κατασκευαστή. Αν το βιβλίο service δεν είναι σφραγισμένο, τότε δεν ισχύει και η εγγύηση του αυτοκινήτου. Το ιδανικό είναι τα service να πραγματοποιούνται σε εξουσιοδοτημένα συνεργεία του κατασκευαστή (τουλάχιστον για το διάστημα της εργοστασιακής εγγύησης). Παρόλα αυτά, δεν είναι λίγοι εκείνοι που, λόγω της κρίσης, αγνοούν τα οφέλη της συγκεκριμένης υπηρεσίας και πραγματοποιούν τις εργασίες του service σε μη εξουσιοδοτημένα συνεργεία. Σε κάθε περίπτωση, στο όχημα θα πρέπει να πραγματοποιούνται όλες οι προβλεπόμενες εργασίες συντήρησης και να καταγράφονται (οπωσδήποτε με σφραγίδα και υπογραφή) σε ένα πλήρες ενημερωμένο βιβλίο συντήρησης. Επίσης, το βιβλίο συντήρησης θα πρέπει να συμφωνεί με τα αναγραφόμενα χιλιόμετρα του αυτοκινήτου, χωρίς ιδιαίτερα μεγάλες αποκλίσεις. Αν και εφόσον έχετε κάποια αμφιβολία για τα service (ή για τα χιλιόμετρα), μπορείτε να απευθυνθείτε στο συνεργείο όπου έχουν πραγματοποιηθεί για να υπάρξει η επιβεβαίωση (ή μη) των λεγομένων του πωλητή. Το ΚΤΕΟ και η κάρτα καυσαερίων είναι επίσης σημαντικά έγγραφα που θα πρέπει να υπάρχουν μαζί με το βιβλίο συντήρησης. Ζητήστε από τον πωλητή να δείτε την κάρτα καυσαερίων, καθώς και τη σχετική σφραγίδα από το ΚΤΕΟ (τσεκάρισμα και εκεί τα χιλιόμετρα). Αν το αυτοκίνητο δεν έχει περάσει ΚΤΕΟ, ενέχει σοβαρούς λόγους ανησυχίας από πλευράς σας για την καλή κατάσταση των μηχανικών μερών του οχήματος και σίγουρα αποτελεί λόγο απόρριψής του για πιθανή αγορά.
Αριθμός κυκλοφορίας/πλαισίου: Η άδεια κυκλοφορίας είναι το πιο σημαντικό έγγραφο του αυτοκινήτου. Είναι η ταυτότητά του, που αναγράφει πολλά σημαντικά στοιχεία του οχήματος. Θα πρέπει να τσεκαριστούν ο αριθμός πλαισίου και ο αριθμός κινητήρα, ώστε να είναι οι ίδιοι που αναγράφονται στην άδεια κυκλοφορίας. Επειδή ο αριθμός πλαισίου (VIN) είναι ένας και μοναδικός, πρέπει να ελεγχθεί το σημείο που βρίσκεται το πινακίδιο και η κατάστασή του, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν ίχνη από γδαρσίματα ή γρατζουνιές ή φθορά στις βιδούλες που συγκρατούν τη μεταλλική πλάκα. Τα σημάδια αυτά πιθανώς να δηλώνουν ότι κάποιος τρίτος «επενέβη» σε αυτό και προφανώς θα πρέπει να αποφευχθεί η αγορά του. Επιπλέον, θα πρέπει να ελεγχθεί το χρώμα του οχήματος, ο κυβισμός, οι πινακίδες κυκλοφορίας, αλλά και τα υπόλοιπα χαρτιά που συνοδεύουν την άδεια, όπως είναι τα τέλη κυκλοφορίας. Ο υποψήφιος αγοραστής θα πρέπει να βεβαιωθεί ότι το έτος κατά το οποίο πρωτοκυκλοφόρησε το αυτοκίνητο και αναγράφεται στην άδεια, είναι αυτό το οποίο του ανέφερε ο πωλητής. Μια σημαντική υποσημείωση είναι ότι σε περιπτώσεις εισαγόμενων μεταχειρισμένων η άδεια αναγράφει το έτος κατά το οποίο το αυτοκίνητο έβγαλε πινακίδες στην Ελλάδα και όχι το έτος κατά το οποίο κυκλοφόρησε στο εξωτερικό. Τέλος, καλό είναι να ελεγχθεί κατά πόσο ο πωλητής είναι στην πραγματικότητα και ο νόμιμος κάτοχος του αυτοκινήτου.
Κατάσταση Ελαστικών: Τα ελαστικά είναι από τα πιο σημαντικά μέρη ενός μεταχειρισμένου, μιας και μπορούν να δείξουν την κατάστασή του και βέβαια το πόσο αμελής ή επιμελής ήταν ο ιδιοκτήτης/χρήστης του. Τα ελαστικά έχουν μέσο όρο ζωής τα 4 χρόνια, αν και πολλοί ιδιοκτήτες τα κρατούν και πάνω από 5 χρόνια, καθώς η εποχή σήμερα είναι οικονομικά δύσκολη. Η πραγματικότητα λέει ότι πολλοί ιδιοκτήτες καλύπτουν 40-50.000 χλμ με ένα σετ ελαστικών αυτά τα 4 χρόνια. Ειδικοί υποστηρίζουν ότι είναι καλύτερα τα ελαστικά να γράφουν χιλιόμετρα παρά να κάθονται και να γράφουν λιγότερα. Το πέλμα του ελαστικού δείχνει και τη φθορά του (όσο χρησιμοποιείται, τόσο μειώνεται το βάθος των αυλακώσεων). Επίσης άλλη μια ένδειξη της ζωής που έχουν ακόμα τα ελαστικά ενός μεταχειρισμένου οχήματος είναι η ημερομηνία κατασκευής τους. Τέλος, δεν πρέπει να παραμελούνται οι ζάντες και η κατάστασή τους. Θα πρέπει να ελεγχθούν για πιθανά χτυπήματα, τα οποία μπορούν να φανερώσουν ένα ταλαιπωρημένο αυτοκίνητο. Πιθανές ζημιές που μπορεί να υπάρχουν θα επιβαρύνουν σημαντικά την τσέπη του ενδιαφερομένου αγοραστή και θα πρέπει να αφαιρεθούν από την τιμή πώλησης του αυτοκινήτου.
Κινητήρας-Μετάδοση: Μπορεί ένα αυτοκίνητο εξωτερικά να δείχνει ιδανικό, αλλά τα μηχανικά του μέρη να κρύβουν πολλούς κινδύνους. Θα πρέπει να διαπιστωθεί σε τι κατάσταση βρίσκεται ο συμπλέκτης και το κιβώτιο ελέγχοντας αν «μπαίνουν» σωστά οι ταχύτητες. Ο αγοραστής θα πρέπει να πραγματοποιήσει ένα test drive (μικρή διαδρομή) με το αυτοκίνητο για να ελεγχθεί ότι το σύστημα διεύθυνσης δεν παρεκκλίνει της πορείας και ότι ανταποκρίνεται άμεσα στις εντολές και τις αναρτήσεις. Επίσης πρέπει να πραγματοποιηθεί ένας έλεγχος όσον αφορά την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο κινητήρας (διαρροές του καρτέρ, φθορές στα καλώδια κτλ.). Τέλος, πολλοί συνιστούν ο έλεγχος του κινητήρα να πραγματοποιείται παρουσία κάποιου έμπιστου μηχανικού, ο οποίος μπορεί να «ακούσει» καλύτερα το μοτέρ και να αποφανθεί για την κατάστασή του.
Εξωτερική κατάσταση οχήματος (φανοποιεία): Υπάρχουν πάρα πολλοί που πιστεύουν ότι μπορούν να ξεγελάσουν έναν υποψήφιο αγοραστή αναφέροντας επιδεικτικά στις αγγελίες τους ότι το αυτοκίνητό τους είναι ατρακάριστο και σε τέλεια εξωτερική κατάσταση. Σε κάθε περίπτωση, προβείτε σε οπτικό έλεγχο περιμετρικά του αμαξώματος για το τσεκάρισμα και τον εντοπισμό πιθανών μικροφθορών, αλλοιώσεων στο χρώμα, σκουριών, και παράλληλα μετρήστε τις αποστάσεις (με το δάχτυλο) των μεταλλικών επιφανειών (για πιθανές μειωμένες αποστάσεις). Τους αρμούς, δηλαδή τα κενά που έχουν οι μεταξύ τους επιφάνειες. Πλέον κανένα αυτοκίνητο δεν βγαίνει από το εργοστάσιο με διαφορετική απόσταση στους αρμούς. Αν υποπέσει κάτι τέτοιο στην αντίληψή σας τότε ίσως υπάρχει κάποια επιδιόρθωση στο αμάξωμα. Για τη μεγαλύτερη εξασφάλισή σας, μπορείτε να απευθύνεστε σε έναν φανοποιό της εμπιστοσύνης σας για να ελέγξει, ως πιο έμπειρος, την εξωτερική κατάσταση του αυτοκινήτου. Συμπληρωματικά μπορείτε να απευθύνεστε και στον ασφαλιστή σας, ο οποίος μπορεί με έναν έλεγχο στο αρχείο της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος να βρει αν έχει εμπλακεί ποτέ το όχημα σε ατύχημα (και ποια ήταν τα κόστη των ζημιών του).
Το άρθρο είναι του Μιχάλη Μάρκου, MBA, Διευθυντικό Στέλεχος-Σύμβουλος Επιχειρήσεων & Καθηγητής Διοίκησης Επιχειρήσεων/Marketing
