Έχουμε περιγράψει ακραία δρομικά αθλήματα, πολύωρα, πολυήμερα, κάτω από σκληρές συνθήκες και σκληρό ανταγωνισμό. Τίποτε όμως δεν δείχνει να αγγίζει τις επιδόσεις του μεγαλύτερου υπερμαραθωνοδρόμου όλων των εποχών.
Επικές ιστορίες, στόχοι που ξεφεύγουν από την ανθρώπινη φαντασία και επιτυχίες που έχουν καταγραφεί στο βιβλίο των ρεκόρ Guinness, φέρνουν τον Έλληνα από την Τρίπολη της Αρκαδίας στο πάνθεον των μεγαλύτερων δρομέων της ιστορίας.
Υπάρχει η υποψία ότι η νέα γενιά δεν γνωρίζει την ύπαρξή του, αγνοεί τα κατορθώματά του. Αυτός είναι ο ένας λόγος για αυτό το άρθρο. Ο άλλος είναι η προσπάθεια που έγινε πρόσφατα να καταρριφθεί ένα από τα ρεκόρ του.
Στις μέρες μας, μεσουρανεί ένας Ισπανός, παιδί-θαύμα, που από τη στιγμή που εμφανίστηκε στο προσκήνιο των ultra μαραθωνίων μοιάζει απλησίαστος από τον εν ενεργεία ανταγωνισμό του. Ο Κίλιαν Ζορνέτ, αθλητής του ορειβατικού σκι, δρομέας μεγάλων αποστάσεων, ορεινός ποδηλάτης και διαθλητής (ορεινό τρέξιμο και ορεινή ποδηλασία), κατακτά κάθε ορεινό αγώνα που συμμετέχει τα τελευταία 15 χρόνια, καταγράφοντας διαρκώς νέα ρεκόρ.
Στην ωριμότητά του πια, ανέβασε τον πήχη των στόχων του και έβαλε στο μάτι ένα από τα 160 ρεκόρ του Γιάννη Κούρου: εκείνο της απόστασης ύστερα από τρέξιμο 24 ωρών σε στίβο. Εκεί όπου ο Έλληνας αθλητής είχε καλύψει απόσταση 303,5 χιλιομέτρων.
Η προσπάθειά του όμως σταμάτησε έπειτα από 14 ώρες, ενώ είχε διανύσει περισσότερα από 160 χιλιόμετρα απόστασης – τέσσερις συνεχόμενους μαραθώνιους. Αισθάνθηκε πόνους στο στήθος και ζαλάδα, καταλήγοντας στο νοσοκομείο για έλεγχο της υγείας του.
Όση προβολή είχε προηγηθεί του εγχειρήματος, άλλη τόση σιωπή ακολούθησε μετά την άδοξη εγκατάλειψη. Από τον απόλυτο Ισπανό superstar των ημερών μας. Επιβεβαιώνοντας ότι τα ρεκόρ ενός υπερανθρώπου, του Γιάννη Κούρου, πολύ δύσκολα καταρρίπτονται. Δεν είναι η αντοχή στην απόσταση. Αυτή σίγουρα ο Κίλιαν θα μπορούσε και μπορεί να τη διανύσει. Είναι ο ρυθμός που απαιτείται για να καταρριφθεί το ρεκόρ που κάνει την προσπάθεια τόσο επίπονη, σχεδόν απάνθρωπη, και τον στόχο τόσο δυσπρόσιτο.
Ο Γιάννης Κούρος γεννήθηκε στην Τρίπολη Αρκαδίας το 1956. Μέχρι την εφηβεία του προτιμούσε τα αγωνίσματα του στίβου, ταχύτητας και μήκους. Από τα 16 του χρόνια ξεκίνησε να τρέχει συστηματικά και αφιέρωσε τον εαυτό του στον αθλητισμό, ιδιαίτερα στους δρόμους μεγάλων αποστάσεων.
Σήμερα, στα 64 του χρόνια, παραμένει ο μεγαλύτερος, ο νούμερο ένα υπερμαραθωνοδρόμος στον κόσμο, έχοντας καταρρίψει μέχρι τώρα πάνω από 160 παγκόσμια ρεκόρ, τα οποία παραμένουν όλα ακατάρριπτα μέχρι σήμερα. Τρέχοντας σε αγώνες σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Κι αν αθροίσεις τα χιλιόμετρα που έχει τρέξει, φτάνεις από τη Γη στη Σελήνη…
Μερικά από τα απίστευτα ρεκόρ του είναι ήδη καταγεγραμμένα στο βιβλίο Guinness, και ο ίδιος παραμένει ένας ζωντανός θρύλος για όλους τους δρομείς υπεραποστάσεων, σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ποιητής και μουσικοσυνθέτης από τα 12 του χρόνια, αποδίδει τα κατορθώματά του κάθε άλλο παρά στην – αδιαμφισβήτητη και απαραίτητη – φυσική του κατάσταση, ως αθλητή. Ο ίδιος δηλώνει ποιητής, δρομέας υπερμαραθωνίου, τραγουδοποιός, αθλητής του στίβου, συγγραφέας και μαραθωνοδρόμος, πλέκοντας έτσι ταλέντα και χαρίσματα που αλληλεπίδρασαν στη ζωή του.
Πιστεύει ότι το να είναι κάποιος υπερμαραθωνοδρόμος, «ημεροδρόμος», είναι κυρίως μια νοητική, ψυχολογική και πνευματική διαδικασία, παρά οτιδήποτε άλλο. Σχεδόν υπερβατική και αναφέρει το «σχεδόν» για να γίνει αποδεκτό από τους κοινούς θνητούς.
Ο ίδιος έχει περιγράψει υπερβατικές εμπειρίες, να βλέπει από ψηλά τον εαυτό του να τρέχει, κατά τη διάρκεια κάποιας προσπάθειας. «Όταν οι άλλοι κουράζονται, σταματούν. Εγώ όχι. Επιβάλλομαι στο σώμα μου με τη σκέψη. Του λέω ότι δεν είναι κουρασμένο και με ακούει». «Ο δρομέας που είναι σε θέση να συνεχίσει, είναι αυτός που έχει καταφέρει να κάνει την υπέρβαση σε ένα μεταφυσικό επίπεδο».
Το 1983 κέρδισε το Σπάρταθλον, αγώνα 250 χλμ. από τη Σπάρτη στην Αθήνα, για πρώτη φορά. Τερμάτισε σε 21 ώρες, 53 λεπτά, 40 δεύτερα με ρεκόρ αγώνα. Ύστερα από 3 ώρες και 15 λεπτά τερμάτισε ο δεύτερος δρομέας, ο οποίος την ώρα του τερματισμού του Κούρου βρισκόταν 20 χιλιόμετρα πίσω.
Το 2005, σε ηλικία 49 ετών, κέρδισε τον ίδιο αγώνα αλλά μετ’ επιστροφής αυτή τη φορά! Τερμάτισε τον Φειδιππείδιο Άθλο (Αθήνα-Σπάρτη-Αθήνα) των 500 χιλιομέτρων με νέο ρεκόρ αγώνα. Είχε αρχίσει να καταγράφει νέα ρεκόρ και για τη νέα του ηλικιακή κατηγορία…
Σε αγώνα χρόνου για την απόσταση των 1.000 χιλιομέτρων κοιμήθηκε για πρώτη φορά το πέμπτο βράδυ για μόλις 10 λεπτά. Μέχρι τότε έτρεχε αδιάκοπα και συνέχισε να το κάνει μετά, καλύπτοντας τελικά την απόσταση σε 5 ημέρες, 16 ώρες και 17 λεπτά.
Τα ρεκόρ που έχει πετύχει αποτελούσαν συνήθως στόχους που μόνος του έθετε. Απλά γιατί δεν πήγαινε ανθρώπου νους να ορίσει σαν στόχο την απόσταση που θα διανύσει ένας δρομέας ύστερα από 24 ώρες ή να θέσει σαν στόχο την απόσταση των 1.000 μιλίων (1.600 χλμ.).
Αφού έθετε ένα ρεκόρ, πήγαινε για το επόμενο. Αρχικά σε δημόσιο δρόμο, όμως μετά το επαναλάμβανε και σε κλειστό στίβο, ώστε να σφραγίσει τις μοναδικές του επιτυχίες και να διατηρήσει τη μοναδικότητά τους.
Αφού έτρεξε επί 24 ώρες στους δρόμους της Νέας Υόρκης το 1984, διανύοντας 284,85 χλμ., πέντε μήνες αργότερα επανέλαβε τον ίδιο άθλο σε στάδιο, διανύοντας όμως 1,2 χιλιόμετρα λιγότερα. Θεωρώντας ότι ο στίβος είναι πιο εύκολος, δεν είχε τις αντιξοότητες του δρόμου να τον πεισμώνουν.
Αυτό δεν του συνέβη ποτέ ξανά. Να έχει καλύτερη επίδοση στον δρόμο κι όχι στον στίβο. Επανέλαβε τον 24ωρο αγώνα άλλες επτά φορές, μέχρι να σπάσει το όριο των 300 χλμ., στις 4 Οκτωβρίου του 1997, στο στάδιο της Αδελαΐδας. Έπειτα από επτά μήνες έσπασε και το δικό του προηγούμενο ρεκόρ στον δρόμο, διανύοντας 290,2 χλμ. Και τα δύο παραμένουν ως σήμερα.
Ακολούθησαν ρεκόρ στις αποστάσεις 100 μιλίων, 1.000 μιλίων σε πίστα και δρόμο και 1.000 μιλίων σε δρόμο. Απόσταση που κάλυψε σε 10 ημέρες, 10 ώρες, 30 λεπτά και 36 δεύτερα. Με μια μέση ταχύτητα 6,42 χ.α.ώ. Επί 24 ώρες, επί 10 ημέρες, συνεχόμενα.
Συνέχισε με στόχο την απόσταση σε συγκεκριμένο χρόνο. Σε 12 ώρες, 24 ώρες, 48 ώρες… Έπειτα από κάθε τερματισμό ανέβαζε τον πήχη, φτάνοντας στις έξι ημέρες. Σε στίβο και σε δημόσιο δρόμο κάθε φορά. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2005 κατέρριψε το δικό του παγκόσμιο ρεκόρ των έξι ημερών που είχε κάνει 21 χρόνια πριν!
«Ο σωστός δρόμος είναι ο ανήφορος». Τα λόγια του Νίκου Καζαντζάκη αποτελούν σημαία για τον Γιάννη Κούρο, καθώς περιγράφουν όλη την κοσμοθεωρία του. Μεγαλωμένος ο ίδιος με πολλά προβλήματα στην παιδική του ηλικία, ακόμη και επιβίωσης, σκληραγωγήθηκε στα δύσκολα, έμαθε να επιμένει και να προχωρά μπροστά, παρά τις αντιξοότητες.
Διαπιστώνει ότι οι σημερινές γενιές δεν «απολαμβάνουν» αντιξοότητες, ώστε να δυναμώσουν τον ψυχικό τους κόσμο και τις αντοχές τους στις δυσκολίες της ζωής. «Η ‘‘κατηφόρα’’ είναι παγίδα, στην κορυφή της ανηφόρας σε περιμένει πάντα μια επιβράβευση».
ΓΙΑ ΤΗ ΦΩΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ
«Βαθιά στα έγκατα του υποσυνειδήτου μου κατοικούν βοσκοί με φλογέρες, αρματολοί με σκουριασμένα τουφέκια, μοιρολογίστρες με μακριά σαγόνια και μακρόσυρτες φωνές, ηλιοκαμένοι ψαράδες, αεικίνητοι θεριστές, βυζαντινοί ψαλτάδες με το κρασί να τρέχει γάργαρο στον λαιμό». Από το βιβλίο του «Το Εξαήμερο του Αιώνα» (εκδ. Υψιλον, 1996)
Είπε:
«Δεν υπάρχει ανταγωνισμός ή κόντρα. Στο αγώνισμά μας ο αθλητής πρέπει να βλέπει ανταγωνιστικά μόνο τον χρόνο ή την απόσταση. Αν τα βάλεις με τον συναθλητή σου, έχεις χάσει δύο φορές. Σε ένα 24ωρο ή 48ωρο θα πεθάνεις. Ξέρεις γιατί; Γιατί δεν μπορείς να ζεις τόση ώρα έχοντας τον ανταγωνισμό στον νου σου!»
