Τα ακραία καιρικά φαινόμενα ανήκουν στον κύκλο της εναλλαγής των εποχών. Πιστεύουμε ότι τα τελευταία χρόνια βιώνουμε συνθήκες πρωτόγνωρες που αποδίδονται στην κλιματική αλλαγή. Ωστόσο τα ρεκόρ που έχουν καταγραφεί δεν είναι και τόσο πρόσφατα…
Χαμηλές θερμοκρασίες, όγκοι χιονιού και τόνοι βρόχινου νερού έχουν τις δικές τους καταγραφές, σημειώνοντας ρεκόρ που δεν θα θέλαμε ποτέ να σπάσουν. Άλλωστε τίποτα δεν είναι τόσο χάλια που δεν μπορεί να γίνει χειρότερα, όπως λέει ο «σοφός Μέρφι» και επιβεβαιώνεται διαρκώς…
Ποια είναι όμως τα δεδομένα για μερικά από τα πιο γνωστά φαινόμενα; Πότε ο άνθρωπος ένιωσε περισσότερο αδύναμος να αντιμετωπίσει τη μήνη της Φύσης; Ποια γωνιά της Γης μοιάζει να πλήττεται περισσότερο από καταστροφικές επελάσεις της κακοκαιρίας;
Η χαμηλότερη θερμοκρασία στον πλανήτη έχει καταγραφεί στον σταθμό Vostok, σε ένα ρωσικό εργαστήριο έρευνας στον Νότιο Πόλο. Εκεί η μέση θερμοκρασία τον χειμώνα κυμαίνεται στους -65 °C ενώ το καλοκαίρι στους -30 °C. Ωστόσο στις 21 Ιουλίου του 1983 η θερμοκρασία στον ακριτικό σταθμό στην Ανταρκτική έπεσε στους -89,2 °C! Θερμοκρασία που αποτελεί το ρεκόρ ψύχους για τον πλανήτη Γη. Αν σε αυτά προσθέσουμε τη διάρκεια της πολικής νύχτας εκεί, που είναι τρεις μήνες, αποτελεί μυστήριο ποιοι ερευνητές επιλέγουν το Vostok για να εργαστούν.
Για να μην αναφερθούμε στο γεγονός ότι η ατμόσφαιρα στην περιοχή στερείται υγρασίας, οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα, ενώ ισχυροί άνεμοι μαστιγώνουν τα πάντα κατά το μεγαλύτερο μέρος του 24ώρου.
Για το Βόρειο Ημισφαίριο της Γης, το ρεκόρ της χαμηλότερης θερμοκρασίας κρατά η Γροιλανδία με τους πάγους της. Στις 22 Δεκεμβρίου 1991 το θερμόμετρο εκεί έδειξε -69,6 °C… Η Γροιλανδία κρατά όμως και ένα δικό της παγκόσμιο ρεκόρ, αυτό της χαμηλότερης θερμοκρασίας κατά τους καλοκαιρινούς (τρόπος του λέγειν για τον Αρκτικό Κύκλο) μήνες. Στις 4 Ιουλίου 2017 και εν μέσω κλιματικής αλλαγής, οι πάγοι στο Summit Camp σημείωσαν ρεκόρ καλοκαιρινού ψύχους με -33 °C. Όσο είναι περίπου και η θερμοκρασία στην κορυφή του Έβερεστ κατά τους χειμερινούς μήνες. Στο Έβερεστ η χαμηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί είναι -42 οC, τον Δεκέμβριο του 2004…
Στην Ελλάδα η χαμηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία δεν είναι στο Νευροκόπι, αλλά στην Πτολεμαΐδα! Στις 27 Ιανουάριου 1963 το θερμόμετρο είχε δείξει -27,8 °C.
Ένα ενδιαφέρον φαινόμενο που πιστεύαμε ότι είναι των ημερών μας, αλλά δεν είναι, έχει να κάνει με την ταχύτερη πτώση της θερμοκρασίας. Στη νότια Ντακότα των ΗΠΑ βρίσκεται η Spearfish, η οποία κρατά το ρεκόρ της γρηγορότερης πτώσης της θερμοκρασίας που έχει καταγραφεί ποτέ.
Πριν από περίπου 78 χρόνια, στις 22 Ιανουαρίου του 1943, η θερμοκρασία έπεσε από τους 16 °C στους -11 °C μέσα σε πέντε μόλις λεπτά! Η πτώση κατά 27 °C αποτελεί το ρεκόρ πτώσης ακόμη και σε μία ημέρα. Έκτοτε, η πόλη απέκτησε το παρατσούκλι Rapid City…
Το Βιβλίο των Ρεκόρ Γκίνες μεταξύ άλλων φιλοξενεί και την ιστορία της μεγαλύτερης νιφάδας χιονιού που έχει παρατηρηθεί. Η διαμέτρου 38 εκατοστών νιφάδα προσγειώθηκε στο ράντσο Fort Keogh της Μοντάνα τον Ιανουάριο του 1887. Φωτογραφία δεν μπορούσε να βγει την εποχή εκείνη, όμως οι καταγραφές και μαρτυρίες εξεχόντων μαρτύρων ήταν αρκετά πειστικοί λόγοι ώστε να γίνει αποδεκτό το ρεκόρ.
Η μεγαλύτερη βροχόπτωση της σύγχρονης μετρήσιμης ιστορίας σημειώθηκε το μεσημέρι της 15ης Μαρτίου 1952 και μέσα στο 24ωρο που ακολούθησε. Μέχρι το μεσημέρι της επομένης, στο χωριό Cilaos στο κέντρο του νησιού Reunion στον Ινδικό Ωκεανό, έπεσαν συνολικά 1.869,9 mm βροχής! Το νησί, που είναι γαλλική αποικία, προφανώς έχει κάτι ιδιαίτερο και τραβάει τη βροχή, καθώς το ρεκόρ αυτό δεν είναι το μοναδικό του. Κατέχει από το 2007 την υψηλότερη επίδοση σε στάθμη βροχής μέσα σε 72 ώρες. Τον Μάρτιο του 2007 η στάθμη που μετρήθηκε μέσα σε τρεις ημέρες ανήλθε στα 3.929 mm, στα νότια του νησιού, στον κρατήρα Commersons.
Το περισσότερο χιόνι το συναντάμε στις κορυφές των ψηλών βουνών, όπου συνήθως παραμένει όλο τον χρόνο. Αυτό το δεδομένο κάνει ακόμη πιο εντυπωσιακό το ρεκόρ που κρατά η Ουάσιγκτον των ΗΠΑ. Μέσα σε 12 μήνες, από την 1η Ιουλίου 1998 μέχρι και τις 30 Ιουνίου 1999, στο βουνό Baker της Πολιτείας έπεσαν συνολικά 29 μέτρα χιονιού! Με υψηλότερη κορυφή στα 3.200 μέτρα δεν το λες και Έβερεστ, οπότε η τεράστια συγκέντρωση χιονιού δίκαια το κατατάσσει στα παράδοξα του πλανήτη.
Από τα πιο τρομακτικά καιρικά φαινόμενα είναι το χαλάζι, ειδικά όταν δεν είναι σαν στραγάλι, αλλά πλησιάζει καρύδι σε μέγεθος. Ωστόσο το πιο μεγάλο χαλάζι που έχει καταγραφεί έπεσε ένα καλοκαίρι στη νότια Νεμπράσκα. Στις 22 Ιουνίου 2003 τεράστια καταιγίδα κινήθηκε απειλητικά κατά μήκος της Πολιτείας με πολύ μεγάλη ένταση. Μεταξύ όγκων νερού και θυελλωδών ανέμων, κατά τη διάρκεια της καταιγίδας έπεσε και χαλάζι απίστευτου μεγέθους. Όταν σταμάτησε και οι άνθρωποι βγήκαν να δουν τι ήταν αυτό που τους βομβάρδιζε, συνέλλεξαν και μια μπάλα χαλαζιού την οποία και έβαλαν στην ψύξη για να μην λιώσει.
Ειδικοί που την εξέτασαν πιστοποίησαν τη γνησιότητά της και μέτρησαν 17,8 cm σε διάμετρο, κάτι κοντά σε πεπόνι δηλαδή. Αν τώρα υπολογίσουμε ότι το χαλάζι μπορεί να φτάσει και την ταχύτητα των 160 χ.α.ώ, η συζήτηση για τις καταστροφές που προκάλεσε δείχνει περιττή. Ο συγκεκριμένος κόκκος χαλαζιού φυλάσσεται ακόμη στο Boulder του Κολοράντο, στο Εθνικό Κέντρο Ατμοσφαιρικών Ερευνών…
Η τελική ταχύτητα του ανέμου μετριέται σε συμβατική κλίμακα ταχυτήτων, μέτρα το δευτερόλεπτο ή χιλιόμετρα την ώρα. Τα μποφόρ δεν συνδέονται με την ταχύτητα, αλλά συνδυάζουν αυτή με τη διάρκεια του ανέμου. Ο φονικός κυκλώνας «Κατρίνα» στις 29 Αυγούστου του 2005 προκάλεσε τις μεγαλύτερες ζημιές στην ιστορία των κυκλώνων στις ΗΠΑ. Προκάλεσε καταστροφές και πλημμύρες από τη Φλόριντα μέχρι το Τέξας, με περισσότερο πληττόμενη περιοχή τη Νέα Ορλεάνη. Η «Κατρίνα» λοιπόν για να τα καταφέρει όλα αυτά, ανέπτυξε ταχύτητες που έφταναν τα 280 χ.α.ώ. Οπότε τώρα συλλογιστείτε τι θα μπορούσε να προκαλέσει άνεμος που τρέχει με 372 χ.α.ώ.! Αυτό είναι το μακροβιότερο ρεκόρ που έχει καταγραφεί ως η μεγαλύτερη ταχύτητα ανέμου. Χρονολογείται από τις 12 Απριλίου του 1934 και καταγράφηκε στο παρατηρητήριο του όρους Ουάσιγκτον, μακριά από κατοικημένες περιοχές. Επρόκειτο για ριπή, όμως καταγράφηκαν και τιμές πάνω από 354 χ.α.ώ. επί πέντε λεπτά! Ωστόσο το ρεκόρ αυτό ξεπεράστηκε το 1996, αλλά αρχικά αμφισβητήθηκε, καθώς η μέτρηση προήλθε από ιδιωτική εταιρεία. Έπειτα από 14 χρόνια αναγνωρίστηκε και πλέον το ρεκόρ ταχύτητας του ανέμου είναι 407 χ.α.ώ.!
Ευτυχώς που έχουμε καλοκαίρι…
