Είναι πασίγνωστη, πανέμορφη και κάθε γωνιά της κρύβει ένα μυστικό, ένα θησαυρό και εν τέλει έναν λόγο για να την επισκεφθείς. Η Κρήτη είναι ένα νησί για το οποίο η ιστορία, η φυσική ομορφιά και η απαράμιλλη γεωγραφική θέση δίνουν μάχη που κρατάει αιώνες, ώστε να διαπιστώσουμε ποια από τις τρεις έχει τον πρωτεύοντα ρόλο.
Φωτογραφίες: Έφη Τορνάρη
Το μεγαλείο της Κρήτης αποτυπώνεται στις ιστορίες όσων την έχουν επισκεφθεί ή στο γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι μετατράπηκαν από ξενομπάτες σε Κρητικούς όχι φυσικά στην καταγωγή, αλλά στην ψυχή. Η Κρήτη εν τέλει είναι μια ιστορία από μόνη της, που απαιτεί σειρά ταξιδιωτικών αφιερωμάτων ώστε να διερευνηθεί ολοκληρωτικά. Για αυτό το λόγο, σε αυτό το άρθρο περιοριζόμαστε σε μια από τις μεγάλες πόλεις του νησιού, τα Χανιά!
Μωσαϊκό
Τα Χανιά, η μεγαλύτερη πόλη στα Βορειοδυτικά του νησιού, συγκεντρώνουν επιρροές από Ανατολή και Δύση. Η ιστορία της περιοχής είναι μακρά, αφού ακόμη και στη Μινωική εποχή θεωρείται πως η Αρχαία Κυδωνία βρισκόταν στο ίδιο σημείο. Από τότε μέχρι και σήμερα έχουν βρεθεί εκεί πολλοί και διαφορετικοί μεταξύ τους πολιτισμοί, από τους Ρωμαίους, τους Βυζαντινούς και τους Τούρκους, μέχρι τους Ενετούς και τους Σαρακηνούς. Η γεωγραφική θέση της Κρήτης, στη νοτιοανατολική πλευρά της Μεσογείου, την καθιστά τοποθεσία μεγάλης σημασίας, καθώς βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από την Ασία και την Αφρική, ενώ ανήκει στην Ευρώπη, συνθέτοντας ένα μπουκέτο από γεωπολιτικά χαρακτηριστικά που σπάνια βρίσκονται σε κάποια τοποθεσία, ειδικότερα όταν αυτή είναι νησιωτική. Επιστρέφοντας στην πόλη των Χανίων, οι λαοί που προαναφέρθηκαν άφησαν το δικό τους στίγμα με το πέρασμα των αιώνων και έχουν μερίδιο στη δημιουργία ενός πολιτισμού που από τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα ξεχωρίζει για το εύρος, το αδάμαστο πνεύμα και τη διαχρονικότητά του. Άλλωστε όλοι έχουμε ακούσει κρητική μουσική, έχουμε γευθεί τις υπέροχες κρητικές γεύσεις, έχουμε διαβάσει λογοτεχνικά ή θεατρικά έργα και φυσικά, γνωρίζουμε πως ο Μινωικός υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς πολιτισμούς της αρχαιότητας. Παράλληλα, η Κρήτη είναι ο τόπος γέννησης ορισμένων σπουδαίων προσωπικοτήτων που έχει γνωρίσει η χώρα μας είτε στην πολιτική, είτε στον πολιτισμό.
Παλιά και νέα πόλη
Η Κρήτη αποτελεί μια αυτοτελή παρουσία στο νοτιότερο μέρος της χώρας, ωστόσο ακόμη και οι επιμέρους περιοχές διαθέτουν τη δική τους προσωπικότητα. Στο βορειοδυτικό κομμάτι δεσπόζουν τα Χανιά, τα οποία χωρίζονται σε δύο βασικά μέρη, την παλιά και τη νέα πόλη. Η παλιά πόλη των Χανίων, χαρακτηρίζεται από το βενετσιάνικο λιμάνι και τον ενετικό φάρο που χτίστηκε τον 16ο αιώνα. Οι οχυρώσεις που δημιουργήθηκαν στον ίδιο αιώνα μπορεί να έχουν καταρρεύσει σε μεγάλο βαθμό, ωστόσο διασώζονται χαλάσματα που θυμίζουν το μακρινό παρελθόν. Η παλιά πόλη συμπυκνώνει το μωσαϊκό πολιτισμών που προαναφέραμε, αφού μέσα σε αυτή βρίσκονται αρχαιολογικοί χώροι, η παλιά μουσουλμανική συνοικία, Σπλάντζια, ή ο βενετσιάνικος ναός St. Rocco. Ξεχωριστή ιστορία έχει ο ναός του Αγίου Νικολάου, που επί ενετοκρατίας ήταν ναός των Δομινικανών, ενώ επί τουρκοκρατίας έγινε τζαμί, έχοντας έτσι φιλοξενήσει 3 διαφορετικές θρησκείες. Η παλιά πόλη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα έργο τέχνης από μόνη της, αφού η αριστοκρατική φινέτσα συνδυάζεται με το ethnic στοιχείο και όλα μαζί συνθέτουν το πολυπολιτισμικό μωσαϊκό που ονομάζεται «παλιά πόλη Χανίων». Ακόμη και η διαμονή έχει στοιχεία μαγευτικά, αφού ειδικά στην παλιά πόλη, πολλά από τα νεοκλασικά κτίρια και τις επαύλεις έχουν μετατραπεί σε boutique hotels, δίνοντας έναν διαφορετικό τόνο ακόμη και στη διανυκτέρευση. Επιπλέον, ενδιαφέροντα αξιοθέατα στην παλιά πόλη είναι το Μεγάλο Αρσενάλι, η Ακτή Μιαούλη (Κουμ Καπί) και το τέμενος του Κιουτσούκ Χασάν Μπέη. Φυσικά, οι τουριστικές υποδομές είναι αναπτυγμένες, αν και έμφαση έχει δοθεί ώστε να διατηρηθεί το χρώμα και η προσωπικότητα των Χανίων. Η νέα πόλη των Χανίων είναι ουσιαστικά η συνέχεια της παλιάς έξω από τα τείχη και διαθέτει σύγχρονες υποδομές που μπορούν να φιλοξενήσουν, ειδικά το καλοκαίρι που είναι η περίοδος αιχμής, μεγάλο αριθμό επισκεπτών. Οι προτάσεις για φαγητό, ποτό ή καφέ είναι πολλές, ενώ σε μια πόλη με το μέγεθος των Χανίων, είναι λογικό να υπάρχουν όλες οι ανέσεις.
Αξιοθέατα
Τα αξιοθέατα μέσα και πέριξ των Χανίων είναι πολλά. Από το σπίτι του Ελευθερίου Βενιζέλου μέχρι το Ακρωτήρι και το Φαράγγι της Σαμαριάς, τα Χανιά είναι ένας νομός που θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί ως «Point of Interest». Το Ακρωτήρι βρίσκεται ανατολικά των Χανίων και διαθέτει μονές μεγάλης ιστορικότητας όπως η Αγία Τριάδα Τσαγκαρόλων, η Μονή Γουβερνέτου και η Μονή Καθολικού, που δημιουργήθηκε τον 11ο αιώνα και είναι η παλαιότερη στην Κρήτη. Ειδικής μνείας χρίζει η Παναγία Αρκουδιώτισσα, μονή αφιερωμένη στην Παναγία που έχει χτιστεί μέσα σε σπηλιά, η οποία στην αρχαιότητα ήταν τόπος λατρείας της θεάς Άρτεμης και έπειτα πήρε το όνομά της από τον μεγάλο σταλαγμίτη σε σχήμα αρκούδας, που βρίσκεται πολύ κοντά στην είσοδο. Όμως η περιοχή των Χανίων είναι γνωστή και για ένα περίφημο φαράγγι, το Φαράγγι της Σαμαριάς, που κάθε χρόνο προσελκύει πολλούς επισκέπτες. Πρόκειται για μια διαδρομή πεζοπορίας μήκους 18 χιλιομέτρων, που προσφέρει γνωριμία και κατανόηση της ομορφιάς της Κρητικής φύσης, ενώ παράλληλα το φαράγγι έχει και αξία για την πανίδα, καθώς αποτελεί το καταφύγιο του κρητικού αίγαγρου, ενός σπάνιου είδους αγριοκάτσικου. Όσοι γενναίοι αποφασίσουν να διασχίσουν το Φαράγγι της Σαμαριάς, απολαμβάνουν την άγρια ομορφιά της περιοχής Πόρτες, όπου η διάβαση γίνεται μέσα από κενό πλάτους 3 μέτρων και ύψους 300 μέτρων, προσφέροντας μια μοναδική εμπειρία. Ακόμη, όσοι βρεθούν στα Χανιά δεν πρέπει να αμελήσουν να επισκεφθούν τη Χώρα Σφακίων, ενώ ξεχωριστό ενδιαφέρον έχει το βενετσιάνικο φρούριο Φραγκοκάστελο. Ακόμη, για κοντινές εκδρομές προσφέρονται ο Βάμος, παραδοσιακό χωριό για οικοτουρισμό και αγροτουρισμό, ο αναπαλαιωμένος οικισμός της Μηλιάς και το Καστέλι Κισσάμου. Εκτός από τους περιηγητές, τα Χανιά είναι βέβαιο πως θα ικανοποιήσουν και τους λάτρεις των μουσείων, καθώς στην πόλη στεγάζονται Αρχαιολογικό, Ναυτικό, Τυπογραφικό και Λαογραφικό Μουσείο.
Θάλασσα και φαγητό
Το καλοκαίρι σημαίνει θάλασσα και παραλία και τα Χανιά διαθέτουν παραλίες για όλα τα γούστα, από πλήρως οργανωμένες με beach bars και καφετέριες μέχρι πιο απομονωμένες χωρίς περαιτέρω υποδομή. Η παραλία του Μπάλου που προσεγγίζεται με καράβι, βρίσκεται στον Κίσσαμο Χανίων και αποτελεί πόλο έλξης, αφού εκεί, με τα μικρά νησιά Γραμβούσα και Άγρια Γραμβούσα, σχηματίζεται μια λιμνοθάλασσα που χαρακτηρίζεται ως θαύμα της φύσης και αποτελεί έναν από τους πιο διάσημους προορισμούς της Κρήτης. Μια ακόμη γνωστή παραλία της περιοχής είναι ο Σταυρός, καθώς εκεί γυρίστηκαν σκηνές από την ταινία «Ζορμπάς». Επιπλέον, οι οικογένειες προτιμούν τον Τερσανά και τον Καλαθά, ενώ ο κόλπος στο Μαράθι αποτελεί επίσης μια «κοντινή» πρόταση. Άλλες προτάσεις για μπάνιο προσφέρουν παραλίες όπως οι Καλύβες, η Γεωργιούπολη, οι Άγιοι Απόστολοι, ο Πλατανιάς ή το Μάλεμε, ενώ ξεχωρίζει χάρη στα βότσαλά της η παραλία Μένιες. Βέβαια, παραλίες δεν υπάρχουν μόνο στα Χανιά, αφού τόσο το Φραγκοκάστελο όσο και η Χώρα Σφακίων διαθέτουν τις δικές τους, ελκυστικές προτάσεις. Όσο για το φαγητό; Αυτό και αν είναι διάσημο, καθώς οι κρητικές γεύσεις, ειδικά τα τελευταία χρόνια, έχουν γίνει πολύ δημοφιλείς και στην ηπειρωτική χώρα. Όπως σε κάθε περίπτωση, το απόλυτα αυθεντικό είναι αξεπέραστο, οπότε τόσο στα Χανιά όσο και στα γύρω χωριά οι επισκέπτες μπορούν να γευτούν τις γνήσιες τοπικές γεύσεις με παραδοσιακές συνταγές που έχουν κάνει διάσημη διεθνώς την κρητική κουζίνα. Χοχλιοί μπουμπουριστοί, χανιώτικο μπουρέκι, κρεατότουρτα, απάκι, γαμοπίλαφο, σούζουμα, στάκα είναι μερικά μόνο από τα εκλεκτά εδέσματα που θα δοκιμάσει κάποιος στην Κρήτη, ενώ η ρακή και η τσικουδιά είναι πλέον σήμα – κατατεθέν του νησιού, που κανένας ξένος δε φεύγει δίχως να δοκιμάσει.
Συνοψίζοντας, τα Χανιά αποτελούν μια ιδανική πρόταση για όλους τους ταξιδιώτες κάθε ηλικίας, οικογενειακής κατάστασης και γούστου. Είναι προφανές πως το καλοκαίρι αποτελεί την πρώτη επιλογή για τους τουρίστες, αφού μιλάμε για μια πόλη σε ένα από τα πιο όμορφα νησιά της Μεσογείου, που προσφέρει πολλές και διαφορετικές επιλογές. Ωστόσο οι υπόλοιπες εποχές δεν είναι απαγορευτικές, αφού η θερμοκρασία είναι σαφώς υψηλότερη από την ηπειρωτική Ελλάδα, οπότε ταξιδιώτες που έχουν τη δυνατότητα να βρεθούν στα Χανιά, θα τα απολαύσουν με ακόμη μεγαλύτερη ηρεμία και θα έχουν την ευκαιρία να παρατηρήσουν λεπτομέρειες που ίσως να μη γίνονται αντιληπτές με μια φευγαλέα ματιά. Όπως και να ‘χει, κάθε εποχή του χρόνου έχει τη χάρη της και μια πόλη όπως τα Χανιά, προσφέρεται για εκδρομή ανά πάσα ώρα και στιγμή.
Πρόσβαση
Ο πιο σύντομος τρόπος πρόσβασης στα Χανιά από Αθήνα είναι το αεροπλάνο, όμως πολύ συνηθισμένο είναι το – διάρκειας περίπου 9 ωρών – ταξίδι με καράβι, που πλέον έχει γίνει πιο άνετο χάρη στα υπερσύγχρονα πλοία που πραγματοποιούν τα δρομολόγια. Το λιμάνι της Σούδας, μέσω του οποίου προσεγγίζονται τα Χανιά, απέχει 6 χιλιόμετρα από τα Χανιά και θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά της Μεσογείου.
Το γνωρίζατε;
Στα Χανιά έχουν γεννηθεί σημαντικές μορφές της χώρας μας κατά τους δύο τελευταίους αιώνες. Σε αυτές συγκαταλέγονται πρωθυπουργοί της Ελλάδας όπως οι Ελευθέριος Βενιζέλος, Σοφοκλής Βενιζέλος και Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, καθώς και καλλιτέχνες που άφησαν το αποτύπωμά τους στον ελληνικό πολιτισμό, όπως οι Κώστας Καρυωτάκης, Αλέξης Μινωτής και Μάνος Κατράκης.
