Δυστυχώς περισσότεροι από μισό εκατ. συνάνθρωποι μας έχουν χάσει μέχρι στιγμής τη ζωή τους εξαιτίας του κορωνοϊού. Η πανδημία οδήγησε ωστόσο και σε κάτι θετικό: στη πολυεπίπεδη “συσπείρωση” σχεδόν ολόκληρου του πλανήτη για την αντιμετώπιση της νόσου. Το αποτέλεσμα μέχρι στιγμής είναι αποφευχθούν ακόμη χειρότερα και τραγικά σενάρια και να φτάνουμε, μέρα με τη μέρα, πολύ ταχύτερα στην εύρεση “λύσης”.
Η πανδημία είναι ένα αξιόλογο παράδειγμα για να περάσουμε στο πραγματικό θέμα αυτού του άρθρου που είναι η μόλυνση του περιβάλλοντος και οι επιπτώσεις που έχει αυτή στην υγεία μας. Το μισό εκατομμύριο νεκροί από τον κορωνοϊό είναι ένας μακάβριος αριθμός. Ωστόσο, σαν νούμερο, ωχριά μπροστά στις επιπτώσεις που έχει στην υγεία μας η μόλυνση του περιβάλλοντος και δείχνουν ότι πρέπει όλος ο κόσμος να κάνει κάτι για αυτή ακόμη πιο άμεσα και πιο αποτελεσματικά. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς σχετικής εργασίας (Das, Horton, 2017) μόνο το 2015, σε ένα έτος δηλαδή, έχασαν πρόωρα τη ζωή τους περί τα εννέα εκατ. συνάνθρωποι μας σε όλο τον κόσμο από ασθένειες που προκλήθηκαν από την περιβαλλοντική μόλυνση, με περισσότερες από αυτές να αφορούν ασθένειες που προκλήθηκαν από τη ρύπανση του αέρα.
Τεράστιο μερίδιο ευθύνης σε αυτούς τους θανάτους φέρουν τα μικροσωματίδια που εκπέμπονται ως ρύποι από τους κινητήρες εσωτερικής καύσης -και όχι μόνο- και ακόμη περισσότερο τα μικροσωματίδια έως PM2.5 εκείνα δηλαδή με διάμετρο ίση ή μικρότερη των 2.5 μm. Όσο πιο μικρά τόσο πιο βλαβερά για την υγεία μας με ένα μm (μικρόν) να είναι δέκα χιλιάδες φορές πιο μικρό από ένα εκατοστό. Για να μην τα αναπνέουμε δηλαδή θα χρειαζόταν να φοράμε και να χρησιμοποιούμε σωστά μάσκες υψηλής αναπνευστικής προστασίας FFP2 ή ανώτερης. Όλη μέρα, κάθε μέρα.
Σύμφωνα με άλλη έρευνα του βρετανικού King’s College London, η πιθανότητα να αναπτύξουμε καρκίνο του πνεύμονα αυξάνεται κατά 10% απλά και μόνο αν μένουμε κοντά σε κεντρικό δρόμο σε απόσταση έως και 50 μέτρα. Παράλληλα το να μένει κάποιος κοντά σε κεντρικό δρόμο μειώνει την ανάπτυξη των πνευμόνων σε άτομα εφηβικής ηλικίας έως και 14%, αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης άσθματος σε έφηβους και παιδιά, αλλά και την πιθανότητα αύξησης ελλιποβαρών βρεφών κατά τη γέννα. Δεν θα αναφέρω καν τις επιπτώσεις στην καρδιά και γενικότερα στο ανανπνευστικό σύστημα και των ενήλικων.
Τα μικροσωματίδια PM2.5 αφορούν κυρίως τη μόλυνση του αέρα, τον αέρα που αναπνεύουμε, αφού μπορούν και αιωρούνται. Η νέα μεγάλη και σε βάθος έρευνα, ίσως η μεγαλύτερη σχετική έρευνα μέχρι σήμερα, φέρει τη σφραγίδα του πανεπιστημίου του Harvard, μεταξύ άλλων μεγάλων οργανισμών, ινστιτούτων και πανεπιστημίων και τα νέα ευρήματα της δείχνουν ότι υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ της μακροχρόνιας έκθεσης σε αυτά τα μικροσωματίδια και του πρόωρου θανάτου στο μεγαλύτερο σε ηλικία κοινό.
Οι ερευνητές επεξεργάστηκαν δεδομένα και στοιχεία που αφορούν περισσότερους από 68,5 εκατ. Αμερικανούς πολίτες και των δύο φύλων ηλικίας από 65 έτη και πάνω, οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στο εθνικό πρόγραμμα υγειονομικής ασφάλισης Medicare των Η.Π.Α., σε ένα διάστημα 16 ετών (2000-2016)! Για την επεξεργασία τους χρησιμοποίησαν και τρία διαφορετικά λογισμικά τεχνητής νοημοσύνης, ενώ για τη συγκέντρωση των μικροσωματιδίων PM2.5 χρησιμοποίησαν δεδομένα από 2.156 σταθμούς της Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος της χώρας (United States Environmental Protection Agency).
Οι ερευνητές υπολόγισαν επίσης και τους θανάτους που θα μπορούσαν να αποφευχθούν στις μεγαλύτερες ηλικίες στις Η.Π.Α. αν εφαρμόζονταν σε όλες τις περιοχές οι οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (World Health Organization), η οποίες αναφέρουν μέγιστη επιτρεπόμενη έκθεση ετησίως σε PM2.5 στα 10 μg/κυβικό μέτρο.
Η τεράστια και σε βάθος έρευνα με τα επιπλέον στοιχεία που παρουσιάζει, τα οποία ενισχύουν τους ισχυρισμούς της, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ αυτών των μικροσωματιδίων και της εμφάνισης πρόωρων θανάτων στις μεγαλύτερες ηλικίες σε μακροχρόνια έκθεση.
Η έρευνα υπολόγισε επίσης ότι αν οι οδηγίες του WHO εφαρμόζονταν τα προηγούμενα χρόνια, σύμφωνα με τους πιο συντηρητικούς υπολογισμούς των ερευνητών θα σώζονταν περίπου 143.250 ζωές σε μια δεκαετία.
Χαρακτηριστική είναι και η εικόνα που σας παραθέτουμε από την έρευνα, στην οποία φαίνεται ξεκάθαρα η αύξηση της συγκέντρωσης των μικροσωματιδίων στις Η.Π.Α. το 2016 σε σχέση με το 2010, με τα προ 4ετίας νούμερα να παρουσιάζονται αυξημένα έως και κατά 60% σε σχέση με τις οδηγίες του WHO, στα 16 μg/κυβικό μέτρο. Η τεράστια αύξηση στην συγκέντρωση με νούμερα από 10 και πάνω είναι κάτι παραπάνω από εμφανής στις κεντρο-ανατολικές πολιτείες με την κατάσταση να έχει μείνει σχεδόν σταθερή στις κεντροδυτικές ποκλιτείες εκτός από εκείνη της California, όπου παρατηρείται επίσης σημαντική αύξηση.
Σύμφωνα και με απόψεις μεγάλου μέρους της ιατρικής κοινότητας η μείωση των επιπέδων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης οδηγεί στη μείωση των καρδιαγγειακών παθήσεων (Υπέρταση, Στεφανιαία Νόσος, Ισχαιμικά Εγκεφαλικά), του καρκίνου του πνεύμονα, άλλων χρόνιων και οξείων παθήσεων του πνεύμονα συμπεριλαμβανομένου του βρογχικού άσθματος και της αναπνευστικής πνευμονοπάθειας.
Μήπως ήρθε επιτέλους ο καιρός να αντιμετωπίσουμε την ατμοσφαιρική ρύπανση το ίδιο σοβαρά όπως αντιμετωπίζουμε και τον κορωνοϊό, για να αυξήσουμε το περιθώριο ζωής των μεγαλύτερων αλλά και την ποιότητα ζωής των μικρότερων;
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό “Science Advances” και περισσότερα γι αυτή μπορείτε να βρείτε εδώ.