Οι χαμηλές θερμοκρασίες είναι ένα προφανές και ενίοτε σοβαρό θέμα για προβληματισμό όταν μιλάμε για τη χρήση μοτοσυκλέτας. Ο άστατος καιρός αλλάζει ολοκληρωτικά το σκηνικό στο οποίο κινείται ο οδηγός και μεταξύ των θεμάτων που επηρεάζονται, είναι και η ασφάλειά του. Φθάνει η άνοιξη, εμβατήρια χαράς για τους εποχικούς μοτοσυκλετιστές που ανυπομονούν να βγάλουν τη δίτροχη σύντροφο από το γκαράζ. Οι πιο πιστοί και αειθαλείς, δεν γιορτάζουν κάτι ιδιαίτερο, απλά χαίρονται.
Διαβάστε επίσης: Αντικλεπτικές συμβουλές μοτοσυκλέτας
Και μετά έρχεται το καλοκαίρι… Που μπορεί να είναι παραδοσιακό όπως το έχει καταχωρήσει η μνήμη μας ή να είναι σαν αυτό που θέλουμε να πειστούμε ότι οφείλεται στην κλιματική αλλαγή. Με ακραία φαινόμενα και ακόμη πιο ακραίες τιμές σε κάθε φαινόμενο.
Με υπερθέρμανση του πλανήτη ή όχι, το καλοκαίρι στην Ελλάδα, πέρα από τα διαλείμματα με τροπικές βροχές και καταιγίδες, καταστροφικούς τυφώνες και ανεμοστρόβιλους, συνοδεύεται πάντα από ζέστη. Πολλή ζέστη και ημέρες με καύσωνα.
Ο καύσωνας επισήμως θεωρείται ακραίο καιρικό φαινόμενο, επικίνδυνο για τη ζωή. Η θερμότητα και το φως του Ήλιου μπορούν να υπερθερμάνουν το ανθρώπινο σώμα, διαταράσσοντας τις εσωτερικές του λειτουργίες. Το χειρότερο κύμα καύσωνα στην πρόσφατη ιστορία ήταν το Ευρωπαϊκό Κύμα Καύσωνα του 2003, με πάνω από 70.000 θύματα.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, καύσωνας λογίζεται όταν η μέγιστη θερμοκρασία αγγίζει ή ξεπερνάει τους 39°C, η ελάχιστη είναι πάνω από 26°C. Ταυτόχρονα, θα πρέπει το θερμοκρασιακό εύρος να είναι μικρό, οι άνεμοι ασθενείς και οι θερμοκρασίες αυτές να επικρατούν για τουλάχιστον τρεις μέρες, σε ευρεία γεωγραφική έκταση.
Στις 23-28.6 2007 η Νέα Φιλαδέλφεια Αττικής «χτύπησε» 47,5 °C που είναι και το ρεκόρ Ιουνίου για το λεκανοπέδιο, ενώ το Άργος ανέβασε 46,4 °C. Από 19-27.7.87 σημειώθηκε ο φονικότερος – λόγω διάρκειας – καύσωνας στην ιστορία της χώρας, με 1.300 νεκρούς μόνο στην Αττική. Δέκα χρόνια νωρίτερα, στις 10.7.1977 έσπασαν όλα τα ρεκόρ για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη (!), με 48°C στην Ελευσίνα και το Τατόι. Το ρεκόρ Αυγούστου κρατούν τα Τρίκαλα με 47,2 °C από το 1958.
Οι σύντομες αυτές αναφορές σε ελληνικούς καύσωνες γίνονται για να γίνει αντιληπτό ότι πρόκειται για φαινόμενα βαθιά συνδεδεμένα με τη γεωγραφική θέση και το κλίμα της Ελλάδας και όχι για μια νέα κατάσταση. Που ωστόσο επιδεινώνεται…
Ο καύσωνας θα συναντηθεί με τον μοτοσυκλετιστή στην Ελλάδα, κάθε χρόνο, όπως κι αν έχει. Άρα η στάση του οδηγού και η αντιμετώπιση θα πρέπει να περιλαμβάνονται στο οπλοστάσιο των γνώσεών του.
Οι πρώτες επιπτώσεις στον άνθρωπο είναι η έντονη εφίδρωση. Μαζί με το νερό του ιδρώτα, αποβάλλονται και πλήθος άλλες ουσίες σημαντικές για τη λειτουργία του οργανισμού. Το κυριότερο όμως παραμένει το νερό ως όγκος και ποσοστό του βάρους του ανθρώπου.
Το πρώτο και σημαντικότερο που πρέπει να απασχολεί τον μοτοσυκλετιστή είναι η αναπλήρωση υγρών με την κατανάλωση νερού και, ιδανικά, ισοτονικών. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι το αίσθημα της δίψας και μόνο αποτελεί ένδειξη ότι έχει μειωθεί ο όγκος των υγρών του σώματος κατά 2%, κατά ένα λίτρο από τα 50 περίπου του σώματος. Στα δύο λίτρα έχουν ήδη αρχίσει να εκδηλώνονται τα πρώτα σημάδια της αφυδάτωσης που αυξάνονται εκθετικά και το πρώτο όργανο που επηρεάζεται είναι… ο εγκέφαλος! Ο ίδιος ακριβώς που οδηγεί και τη μοτοσυκλέτα μας.
Η έννοια της θερμοπληξίας είναι αρκετά προχωρημένη κατάσταση, διόλου απίθανη όμως σε συνθήκες καύσωνα για έναν μοτοσυκλετιστή. Αρκούν δύο λεπτά έκθεσης στους 50ο C για να δημιουργηθεί έγκαυμα στο δέρμα και η θερμοπληξία είναι πια κοντά. Οι ενδείξεις της είναι ζάλη, πονοκέφαλος, ναυτία, αποπροσανατολισμός, κράμπες, υποτονικότητα και άλλα συμπτώματα που κάνουν την οδήγηση απαγορευτική και επικίνδυνη.
Η σωστή τακτική είναι να πίνουμε νερά προτού αισθανθούμε το αίσθημα της δίψας. Σε κάθε στάση και ευκαιρία, ενώ η σύνδεση με παγούρι σακίδιο τύπου Camelback, αποτελεί την ιδανική λύση. Ειδικά όταν η αυτονομία της μοτοσυκλέτας αυξάνει τον χρόνο μεταξύ δυο στάσεων για ανεφοδιασμό.
Το θέμα είναι όχι να σταματήσουμε την εφίδρωση αλλά να έχουμε υγρά να χάνουμε. Με την εφίδρωση το σώμα ψύχεται και αντιμετωπίζει τα προβλήματα της υπερθέρμανσης, άρα είναι σημαντική. Τα ρούχα που θα φοράμε κάνουν τη διαφορά.
Ιδρώνουμε περισσότερο όταν το δέρμα είναι ακάλυπτο, εκτεθειμένο στον καυτό αέρα και στην ηλιακή ακτινοβολία. Οι περιοχές του δέρματος που εκτίθενται στον ήλιο είναι πολύ πιο δύσκολο έως και αδύνατο να κατεβάσουν θερμοκρασία.
Η αγορά πλέον διαθέτει ρουχισμό με εξαερισμό και διάτρητα προστατευτικά που αφήνουν τον αέρα να περνά. Διάτρητα μπουφάν και παντελόνια που προσφέρουν πλήρη προστασία αλλά αφήνουν τον αέρα και την εξάτμιση του ιδρώτα να κυκλοφορούν. Ένα σετ ολόσωμων ισοθερμικών βελτιώνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση, δημιουργώντας ένα στρώμα αέρα που λειτουργεί σαν μόνωση.
Αν κάποιο μέλος του σώματος χρειάζεται προστασία από τον ήλιο, τον καυτό αέρα αλλά και τα ιπτάμενα είδη, έντομα και σκόνη, είναι το κεφάλι του οδηγού. Το κράνος πρέπει να είναι κλειστό, να διαθέτει αεραγωγούς – για τους ίδιους λόγους με τα ρούχα – και ιδανικά να έχει την όλο και περισσότερο διαδεδομένη δεύτερη σκούρα εσωτερική ζελατίνα που ο οδηγός μπορεί να χρησιμοποιεί όταν η έντονη αντηλιά το επιβάλλει. Ωστόσο η κεντρική ζελατίνα πρέπει να είναι διαφανής ή έστω πολύ ελαφρά φιμέ και όχι σκούρα.
Με τον οδηγό πλήρως καλυμμένο και πλήρη υγρών έχουμε κάνει τα σημαντικότερα βήματα για την ασφαλή μετακίνηση με τη μοτοσυκλέτα. Ας δούμε τώρα πώς μπορούμε να την κάνουμε και πιο ευχάριστη.
Ένα μέρος του σώματος που μένει μόνιμα εκτεθειμένο, είναι ο λαιμός του οδηγού. Το μπουφάν σταματά χαμηλότερα και το κράνος ξεκινά ψηλότερα. Σε αυτό το μέρος ο καυτός αέρας κάνει αισθητή την παρουσία του ενόσω κινούμαστε, ενώ αποτελεί ιδανικό πεδίο δράσης για έντομα, με κεντρί ή χωρίς.
Η λύση έρχεται εντυπωσιακά απλή με τα γνωστά buff ή ένα απλό μαντήλι τύπου μπαντάνας. Το buff – ένας απλός σωλήνας από βαμβακερό ύφασμα – καλύπτει τον λαιμό προστατεύοντας από όλα τα παραπάνω και αν είναι βρεγμένο κάνει θαύματα στην αίσθηση δροσιάς αλλά και διατήρησης της εγρήγορσης του οδηγού.
Αν μουσκέψετε το buff και μετά το φορέσετε στον λαιμό, η αίσθηση δροσιάς είναι άμεση και με διάρκεια. Θα παρατηρήσετε ότι ύστερα από 20′ ή μισή ώρα το πολύ το buff είναι εντελώς στεγνό. Μόλις συμβεί αυτό, ξέρετε την ποσότητα υγρών που θα είχε εξατμιστεί από τον ιδρώτα σας μόνο από την περιοχή του λαιμού. Οπότε καλό είναι να το διατηρείτε πάντα υγρό. Σε ακραίες καταστάσεις μπορείτε να ρίξετε νερό και μέσα στο κράνος. Κατά την κίνηση, ο εξαερισμός θα δημιουργήσει εξάτμιση και σημαντικό αίσθημα δροσιάς.
Τα δεδομένα αλλάζουν και για τη μοτοσυκλέτα στον καύσωνα. Για τον κινητήρα το σημαντικότερο μέλημά μας είναι να έχει επαρκή όγκο υγρών – λάδια στον κινητήρα, ψυκτικό – άρα ελέγχουμε τις στάθμες και συμπληρώνουμε ή, ιδανικά, αντικαθιστούμε.
Σε κάθε φανάρι αναμονής καλό είναι να σβήνουμε τον κινητήρα ώστε να μην ζεσταίνεται χωρίς να υπάρχει διαδικασία ψύξης με τη ροή του αέρα. Θα παρατηρήσετε ότι κατά την αναμονή ανάβει συνήθως το βεντιλατέρ.
Σε κάθε περίπτωση οι ιδιαίτερες συνθήκες που διαμορφώνει ο καύσωνας επηρεάζουν περισσότερο τον άνθρωπο και λιγότερο τον κινητήρα ή τη μοτοσυκλέτα. Άρα ο οδηγός είναι αυτός που πρέπει να φροντίσει τον εαυτό του και τον συνεπιβάτη, χωρίς παρεκκλίσεις από τους δύο σημαντικότερους κανόνες: Διαρκής πρόσληψη υγρών και κανένα σημείο του σώματος σε άμεση έκθεση με το περιβάλλον…
