Η ηλεκτροκίνηση έχει μπει πλέον για τα καλά στην ζωή μας. Ο λόγος είναι η εδώ και χρόνια απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να θέσει πολύ αυστηρούς νόμους – που διαρκώς γίνονται ακόμη πιο αυστηροί – στις αυτοκινητοβιομηχανίες, προκειμένου να προστατεύσει το ήδη ταλαιπωρημένο περιβάλλον.
Και εδώ τίθεται το ερώτημα – χωρίς να τίθεται θέμα αμφισβήτησης του προβλήματος με το περιβάλλον – για το πρόβλημα βιωσιμότητας αλλά και ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών αυτοκινητοβιομηχανιών. Σήμερα θα προσπαθήσουμε να φωτίσουμε αυτόν τον “άγνωστο” κόσμο της ηλεκτροκίνησης, που σύντομα θα γίνει καθημερινότητά μας με ένα μερίδιο αγοράς που θα κατακτήσουν τα συγκεκριμένα αυτοκίνητα, ενώ παράλληλα είναι βέβαιο πως βενζινοκινητήρες και πετρελαιοκινητήρες θα είναι για πολλά ακόμη χρόνια μαζί μας.
Να δούμε όμως πώς ξεκίνησαν οι εταιρείες αυτοκινήτου τα βήματά τους προς την ηλεκτροκίνηση προκειμένου να μειωθεί ο όγκος αποβολής διοξειδίου του άνθρακα. Αρχικά ξεκίνησαν με ήπια υβριδικά συστήματα, με τάση 120 Volt, με τη χρήση ενός κινητήρα εσωτερικής καύσης, ενός ηλεκτροκινητήρα, της τεχνολογίας start-stop, και κάποια από αυτά έκαναν και ελάχιστα χιλιόμετρα αμιγώς ηλεκτρικά. Στη συνέχεια εμφανίστηκαν τα plug-in, όπου υπήρχε ο κινητήρας εσωτερικής καύσης, ο ηλεκτροκινητήρας και μπορούσαμε να φορτώσουμε τις μπαταρίες συνδέοντας το βράδυ στο σπίτι ή στο γραφείο με πρίζα ή σε wall box. Παράλληλα, στις μετακινήσεις μας μέσα στην πόλη γίνεται ανάκτηση ενέργειας επαναφορτίζοντας τις μπαταρίες.
Στο επόμενο βήμα ήρθαν τα 48 Volt, προκειμένου να βοηθήσουν τις εταιρείες στη μείωση του μέσου όρου αποβολής διοξειδίου του άνθρακα. Ανακεφαλαιώνοντας, σήμερα έχουμε 48 Volt, υβριδικά 120 Volt, plug-in 400 Volt, ενώ στα Hypercar οι κατασκευαστές έχουν ανέβει στα 800 Volt.
Πάμε να δούμε τώρα τι νοείται ηλεκτρικό όχημα: Ηλεκτρικό αποκαλείται ένα όχημα του οποίου η κίνηση εξασφαλίζεται μόνο από ηλεκτροκινητήρα ή ηλεκτροκινητήρες, που τροφοδοτείται με ενέργεια από μπαταρία / μπαταρίες. Οι οποίες συνήθως είναι τοποθετημένες κάτω από το πάτωμα του αυτοκινήτου για καλύτερη κατανομή βάρους και που με τη σειρά τους φορτίζονται με σύνδεση στο ρεύμα. Με ποιους τρόπους θα το δούμε πιο κάτω.
Όταν λοιπόν μπούμε σε ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο με τις μπαταρίες του πλήρως φορτισμένες και ξεκινήσουμε τη μετακίνησή μας, με την τεχνολογία ανάκτησης ενέργειας που εφαρμόζεται σήμερα μπορούμε να επαναφορτίζουμε τις μπαταρίες καθώς μετακινούμαστε.
Τι σημαίνει αυτό; Ο κατασκευαστής ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου μάς δίνει μια εμβέλεια αυτονομίας με το ρεύμα που αποθηκεύουμε στις μπαταρίες μας. Όταν κυκλοφορούμε μέσα στην πόλη, λόγω κίνησης πολύ συχνά παίρνουμε το πόδι μας από το γκάζι ή φρενάρουμε για να ακινητοποιήσουμε το όχημά μας. Τα πιο σύγχρονα ηλεκτροκίνητα οχήματα κάνουν ανάκτηση ενέργειας αυτόματα και με τη διαδρομή που επιλέγει ο οδηγός στην πλοήγηση.
Με τους προαναφερόμενους τρόπους το αυτοκίνητο επαναφορτίζει τις μπαταρίες του εξασφαλίζοντάς μας τα χιλιόμετρα που μπορεί να καλύψει μέχρι τον επόμενο ανεφοδιασμό.
Αν βγούμε στην εθνική οδό όπου δεν υπάρχουν οι συνθήκες της πόλης και δεδομένου ότι η μέση ωριαία ταχύτητα του οχήματος αυξάνεται, δημιουργούνται οι συνθήκες να μειωθεί η εμβέλεια, χωρίς να σημαίνει ότι ανάλογα με τη μορφολογία του δρόμου δεν κάνουμε ανάκτηση ενέργειας.
Με την τεχνολογία που εφαρμόζεται αυτή τη στιγμή στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα σαφώς οι μετακινήσεις έχουν αστικό ή περιαστικό χαρακτήρα, γι’ αυτό και οι κατασκευαστές ανακοινώνουν αυτονομία σε αστικό ή μικτό κύκλο σύμφωνα με τη νέα μέτρηση κατανάλωσης και εκπομπών WLTP. Με λίγα λόγια, αν κάποιος, λόγω επαγγέλματος, κάνει πολλά ταξίδια σε μακρινές χιλιομετρικές αποστάσεις δεν είναι ακόμη η στιγμή για να αγοράσει ηλεκτρικό αυτοκίνητο, ανεξάρτητα αν ήδη στους αυτοκινητόδρομους η Μotor Oil σε πρατήρια της Shell και της Avin έχει εγκαταστήσει ταχυφορτιστές.
Η κίνηση στις εθνικές οδούς με ηλεκτρικό όχημα και με τις ταχύτητες που πρέπει να μετακινούμαστε σε αυτές για λόγους ασφαλείας, μειώνουν σημαντικά την αυτονομία του. Άλλες παράμετροι που επηρεάζουν την αυτονομία είναι η χρήση του κλιματιστικού, ανεξάρτητα αν είναι για ψύξη ή θέρμανση, και πολύ λιγότερο τα φώτα ή το ραδιόφωνο.
Τρόποι φόρτισης
Όλες οι εταιρείες μαζί με το ηλεκτρικό όχημα διαθέτουν και τα ανάλογα καλώδια που είναι απαραίτητα για τη φόρτιση των μπαταριών του. Ένας τρόπος για να φορτίσουμε το ηλεκτρικό μας αυτοκίνητο είναι μια οικιακή πρίζα σούκο, αν και είναι λύση ανάγκης λόγω χαμηλής τάσης του οικιακού ρεύματος αλλά και άλλων παραμέτρων, όπως οι προδιαγραφές του καλωδίου από τον πίνακα μέχρι την πρίζα. Παράλληλα είναι απαγορευτικό να χρησιμοποιήσουμε προέκταση (μπαλαντέζα) προκειμένου να το φορτίσουμε.
Ιδανικός τρόπος φόρτισης είναι το Wall Box, η εγκατάστασή του οποίου πρέπει να γίνει από εξειδικευμένο ηλεκτρολόγο ακριβώς για να χρησιμοποιήσει τον σωστό τύπο καλωδίου από τον πίνακα μέχρι αυτό και να μπορεί να το πιστοποιήσει.
Άλλος τρόπος φόρτισης είναι οι ταχυφορτιστές, οι οποίοι συναντώνται σε σταθμούς ανεφοδιασμού και σε δημόσιους χώρους, όπου αυτοί μπορεί να έχουν τοποθετηθεί, και φυσικά διαφέρουν σε ισχύ φόρτισης. Αν θέλουμε να υπολογίσουμε τον χρόνο που απαιτείται για τη φόρτιση των μπαταριών του ηλεκτρικού μας αυτοκινήτου μπορούμε να το βρούμε πολύ εύκολα διαιρώντας τη χωρητικότητα της μπαταρίας με την ισχύ φόρτισης.
Διάρκεια ζωής μπαταριών
Με τα σημερινά δεδομένα οι κατασκευαστές αυτοκινήτων δίνουν μια διάρκεια ζωής στις μπαταρίες περίπου 10 ετών. Αναμφίβολα η ζωή των μπαταριών επηρεάζεται από τις διακυμάνσεις των καιρικών θερμοκρασιών. Η διακύμανση της θερμοκρασίας που θα μπορούσε να συμβεί στις μπαταρίες υψηλής τάσης επηρεάζει αισθητά τη διάρκεια ζωής τους. Ιδανικότερη θερμοκρασία για τις μπαταρίες είναι γύρω στους 25 βαθμούς Κελσίου, για αυτό και οι μπαταρίες ψύχονται από τη στιγμή που ανοίγουμε τον διακόπτη, οι μεγάλες με νερό και οι μικρότερες με υγρό σαν και αυτό των κλιματιστικών.
Άλλος παράγοντας είναι η συχνή φόρτιση σε ταχυφορτιστές (όπως τα κινητά μας τηλέφωνα με φόρτιση από power bank),αλλά και από το χρονικό διάστημα που ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο μένει σε ακινησία. Ο ιδανικότερος τρόπος για τη μακροζωία των μπαταριών είναι η προσαρμογή της φόρτισής τους στο προφίλ του οδηγού. Δηλαδή, αν ένας οδηγός κάνει για παράδειγμα 80 χιλιόμετρα την ημέρα και το αυτοκίνητό του έχει αυτονομία για 250 χιλιόμετρα, καλό θα είναι να μην το φορτίζει κάθε μέρα.
Μια ακόμη δικλίδα ασφαλείας που χρησιμοποιούν τα εργοστάσια είναι πως τόσο τα αμιγώς ηλεκτρικά αυτοκίνητα όσο και αυτά που έχουν μπαταρία υψηλής τάσης διαθέτουν και μια 12 Volt μπαταρία, η οποία, εκτός του ότι συνεργάζεται με τα περιφερειακά συστήματα του αυτοκινήτου, λειτουργεί και σαν «ξυπνητήρι» για τις υπόλοιπες μπαταρίες. Αν λοιπόν πρόκειται να αφήσουμε σε ακινησία μηνός και πλέον ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο θα πρέπει να είναι σε άψογη κατάσταση η μπαταρία των 12 Volt, να μην αποσυνδέουμε τους πόλους και οι μπαταρίες του ηλεκτρικού μας αυτοκινήτου να είναι φορτισμένες γύρω στο 50%.
Όσον αφορά το σέρβις του αυτοκινήτου ο κάθε κατασκευαστής έχει τις δικές του προτάσεις και αναμφίβολα δεν έχει τις ίδιες απαιτήσεις σε περιοδικότητα και αναλώσιμα με ένα αυτοκίνητο που χρησιμοποιεί κινητήρα εσωτερικής καύσης.
Μια τελευταία απορία από ερωτήσεις φίλων: τι θα συμβεί αν ένα αυτοκίνητο πέσει στη θάλασσα. Είναι βέβαιο πως δεν υπάρχει κίνδυνος ηλεκτροπληξίας. Επίσης, σε περίπτωση πυρκαγιάς τα αυτοκίνητα δεν εκρήγνυται, ενώ το ίδιο ισχύει και για όσα χρησιμοποιούν κινητήρες εσωτερικής καύσης βενζίνης ή πετρελαίου, σε αντίθεση με ό,τι μας έχουν συνηθίσει οι κινηματογραφικές ταινίες. Εξίσου απροβλημάτιστα μπορούμε να πλένουμε το αυτοκίνητό μας.
Είναι αλήθεια πως στις μέρες μας γίνεται κοσμογονία στην αυτοκινητοβιομηχανία, κάτι που συμβαίνει κάθε 100 χρόνια. Βέβαια η ηλεκτροκίνηση υπάρχει εδώ και πολλές δεκαετίες όσον αφορά τρένα, τραμ κ.λπ. Αναμφίβολα δεν καλύψαμε το τεράστιο φάσμα της ηλεκτροκίνησης που άρχισε να μπαίνει στη ζωή μας, πιστεύω όμως ότι δώσαμε κάποια στοιχεία για αυτή τηN τεχνολογία.
Ευχαριστούμε τον Γιάννη Τριανταφύλλου, τεχνικό εκπαίδευσης Mercedes Benz Ελλάς επιβατικών, υβριδικών και ηλεκτρικών οχημάτων – εκπαιδευτή οδηγών, για τη συνεργασία και τις χρήσιμες πληροφορίες.
