Βρισκόμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού και φεύγουμε για τα Κύθηρα, νησί που έχει ξεχωριστή θέση στην ιστορία, αλλά και στις καρδιές των επισκεπτών του. Με ξεχωριστή προσωπικότητα, ήταν ανέκαθεν ένα νησί που προσφέρεται για χαλάρωση και αποτελεί ιδανικό τόπο διακοπών για ανθρώπους με καλλιτεχνικές ανησυχίες – και όχι μόνο.
Φωτογραφίες: Έφη Τορνάρη
Από τόπος διακοπών μπορεί να μετατραπεί σε ησυχαστήριο και ενίοτε ορμητήριο, με πολλούς ανθρώπους που το έχουν επισκεφτεί να ξαναπηγαίνουν, ακριβώς για να βιώσουν και πάλι την αίσθηση χαλάρωσης, σε ένα νησί έχει εκσυγχρονιστεί, χωρίς ταυτόχρονα να έχει αλλοτριωθεί από τις σύγχρονες τάσεις.
Στο νησί της Ουτοπίας
Τα Κύθηρα χαρακτηρίζονται και ως νησί της Ουτοπίας. Συνδυάζοντας τη γεωγραφική τοποθεσία με έναν μυθικό χώρο, υπάρχουν και δεν υπάρχουν ταυτόχρονα. Ανήκουν όπου τα τοποθετήσουμε. Γεωγραφικά βρίσκονται στο νότιο άκρο της Πελοποννήσου, διοικητικά ανήκουν στην Αττική, μορφολογικά στις Κυκλάδες και όμως, είναι ένα από τα Επτάνησα.
Μαζί με τα Αντικύθηρα, μάλιστα, συνιστούν ένα νησιωτικό σύμπλεγμα που ήταν πάντα παρόν στην ιστορική και πολιτιστική πραγματικότητα. Από το περίφημο επιστημονικό επίτευγμα, τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, στη Θεογονία του Ησιόδου, σύμφωνα με την οποία στα νερά της περιοχής γεννήθηκε η θεά Αφροδίτη, που μετέπειτα έγινε η θεά του Έρωτα, έως τις αναφορές πως τα Κύθηρα υπήρξαν ο τόπος που έζησε τον έρωτά του ένα από τα πιο διάσημα παράνομα ζευγάρια της παγκόσμιας μυθολογίας, ο Πάρις και η Ωραία Ελένη.
Τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα τα Κύθηρα να αποτελέσουν πηγή καλλιτεχνικής έμπνευσης για Έλληνες και ξένους ανά τους αιώνες, αποκτώντας έτσι ξεχωριστό ειδικό βάρος. Περίφημη είναι η «Αποβίβαση στα Κύθηρα» που ζωγράφισε τον 18ο αιώνα ο Γάλλος ζωγράφος Αντουάν Βατό, ενώ το νησί απασχόλησε και τον γνωστό ποιητή Σαρλ Μπωντλαίρ, τον 19ο αιώνα.
Φτάνοντας στον 20ό αιώνα, η μουσική δεν έμεινε ανεπηρέαστη, αφού όλοι μας έχουμε σιγοτραγουδήσει πως «Τα Κύθηρα ποτέ δε θα τα βρούμε», με τη φωνή του Δημήτρη Μητροπάνου, ενώ ταυτόχρονα το «Ταξίδι στα Κύθηρα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου αποτελεί μια από τις πιο εμβληματικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου.
Χάρη και στη μυθική παρουσία της Αφροδίτης, τα Κύθηρα υπήρξαν ανέκαθεν μια τοποθεσία ερωτική, αλλά και η μετουσίωση του απόλυτου πλατωνικού έρωτα και κόσμου, όπου οι ιδέες κερδίζουν την ύλη και η ευδαιμονία δεν έχει πια τόπο, αλλά μετατρέπεται σε Ουτοπία… Για αυτό τον λόγο, οι καλλιτέχνες πολλών αιώνων αναζητούσαν τα Κύθηρα!
Σταυροδρόμι…
Τα Κύθηρα δεν είναι μόνο μια πηγή έμπνευσης ανά τους αιώνες, αλλά και ένα νησί με σημαντική ιστορία, που ουσιαστικά διαμόρφωσε τη σημερινή του προσωπικότητα. Τοποθετημένο μεταξύ του Αιγαίου, του Ιονίου και του Μυρτώου Πελάγους, το νησί «βλέπει» στην ηπειρωτική Ελλάδα, στην Κρήτη και, βέβαια, βρίσκεται σε σημείο που έχει άμεση επαφή ,με την Ιταλία, τη Βόρεια Αφρική και τη Μικρά Ασία και δεν χαρακτηρίζεται τυχαία ως το σταυροδρόμι των πολιτισμών της Μεσογείου.
Ιστορικά, υπάρχουν αναφορές για κατοίκηση των Κυθήρων από τη Νεολιθική ακόμη εποχή, ενώ ο Μινωικός πολιτισμός πάτησε εκεί περί τον 20ό αιώνα π.Χ. Η μετέπειτα ιστορία του νησιού περιλαμβάνει πολλούς κατακτητές, όπως άλλωστε συμβαίνει πάντοτε με τις τοποθεσίες σημαντικής γεωπολιτικής σημασίας από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα. Μεταξύ των κατακτητών των Κυθήρων συγκαταλέγονται στα αρχαία χρόνια οι Αθηναίοι και οι Σπαρτιάτες, έπειτα οι Ενετοί και πιο μετά οι Βυζαντινοί. Στους πιο πρόσφατους αιώνες και ενώ είχαν δεχθεί επίθεση από τον περιβόητο πειρατή Μπαρμπαρόσα, που κατέπνιξε στο αίμα περιοχές του νησιού, τα Κύθηρα έγιναν αντικείμενο συμμαχίας Τούρκων και Ρώσων, ενώ δέχτηκαν επίσης τις πολιτισμικές επιρροές Γάλλων και Άγγλων.
Φτάνοντας πια στον 20ό αιώνα, το νησί αποτέλεσε κομμάτι της Εθνικής Αντίστασης και μάλιστα, στις 4 Σεπτεμβρίου 1944, έγινε η πρώτη ελληνική περιοχή που απελευθερώθηκε από τη γερμανική κατοχή.
Σήμερα
Όπως είναι λογικό, η ιστορία των Κυθήρων διαμόρφωσε τον χαρακτήρα του νησιού. Μια μεγάλη κοινότητα πανεπιστημιακών, καλλιτεχνών και διανοούμενων, διατηρεί ζωντανή την πνευματική ζωή του νησιού, ενώ η οικονομία των Κυθήρων βασίζεται κυρίως στον τουρισμό και τη γεωργία. Προσελκύοντας την πλειονότητα των τουριστών κατά την καλοκαιρινή περίοδο, οι υποδομές προσφέρονται για ξέγνοιαστες και χαλαρωτικές διακοπές, που συνδυάζουν την απόλαυση της θάλασσας με αγνές τοπικές γεύσεις.
Τα Κύθηρα μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα μεγάλο νησί, όμως οι στενοί δρόμοι κάνουν τις διαδρομές να έχουν μεγάλη διάρκεια. Πολλές είναι οι τοποθεσίες που κλέβουν το βλέμμα και τις αισθήσεις κατά τη διάρκεια τόσο της ημέρας όσο και της νύχτας.
Όπως σε κάθε νησί, η Χώρα με το επιβλητικό κάστρο έχει τη δική της γοητεία, ενώ ορισμένα από τα πιο «διάσημα» χωριά είναι το γραφικό ψαροχώρι Αβλέμονας, το Καψάλι, ο Ποταμός, τα Μητάτα και ο Μυλοπόταμος, που είναι το κεφαλοχώρι του νησιού.
Βέβαια, σε ένα νησί ιδιαίτερη σημασία έχουν οι παραλίες, με τα Κύθηρα να διαθέτουν πολλές και αξιοσημείωτες. Ξεχωριστή θέση στις καρδιές των ταξιδιωτών έχουν το Καλαδί και το Μελιδόνι, ενώ γνωστές είναι ακόμη οι παραλίες στο Διακόφτι και το Καψάλι. Οι πιο περιπετειώδεις θα ικανοποιηθούν από την άγρια ομορφιά της Κομπονάδας, ενώ μην μπερδευτείτε αν κάποιος σας αναφέρει δύο φορές το όνομα «Φυρή Άμμος», καθώς όντως υπάρχουν δύο παραλίες με αυτό το όνομα, με τη μία να ονομάζεται εναλλακτικά Κάλαμος και η άλλη Αγία Πελαγία. Οι πιο μοναχικοί θα βρουν το καταφύγιό τους στο Καλάμι, που βρίσκεται κοντά στον Μυλοπόταμο, ενώ αναπτυγμένες παραλίες είναι ακόμη η Αγία Πελαγία και η Παλαιόπολη, που είναι η μεγαλύτερη του νησιού. Όσοι επιθυμούν να μείνουν εντός οικισμών, τόσο ο Αβλέμονας όσο και η Πλατειά Άμμος αποτελούν προτάσεις που θα εκτιμηθούν δεόντως, συνδυάζοντας τις μικρές αποστάσεις με χαλάρωση.
Όχι μόνο για χαλάρωση…
Τα Κύθηρα δεν προσφέρονται μόνο για χαλάρωση, καθώς διαθέτουν πολλές ενδιαφέρουσες τοποθεσίες, αλλά και δυνατότητα για ποικίλες δραστηριότητες. Οι πιο δραστήριοι ταξιδιώτες, λοιπόν, θα έχουν την ευκαιρία να περιπλανηθούν σε μέρη όπως η εντυπωσιακή βραχονησίδα Χύτρα, ο Καταρράκτης και οι Νερόμυλοι, που βρίσκονται κοντά στον Μυλοπόταμο, στους νερόμυλους της Νεράιδας καθώς και στο Ναυάγιο Έλγιν.
Ο επιβλητικός Φάρος του Μουδαρίου, που ορίζει το βορειότερο σημείο του νησιού, χτίστηκε το 1857 και έχει ύψος 25 μέτρα. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα μουσεία, καθώς στα Κύθηρα υπάρχει Αρχαιολογικό και Βυζαντινό Μουσείο, ενώ τα κάστρα προσφέρουν μια διαφορετική γοητεία που παραπέμπει σε άλλη εποχή. Εκτός από το βενετικό κάστρο της Χώρας, που χτίστηκε κατά τον 13ο αιώνα και θεωρείται το πιο χαρακτηριστικό μνημείο του νησιού, υπάρχουν ακόμη μικρότερα κάστρα στον Μυλοπόταμο, την Παλαιοχώρα και τον Αβλέμονα.
Ένα νησί με τέτοια πολιτιστική κληρονομιά δεν θα μπορούσε παρά να διαθέτει και πολλά μοναστήρια με ιστορική σημασία. Η μεγαλύτερη Μονή των Κυθήρων είναι η Παναγία Μυρτιδιώτισσα, που βρίσκεται στο δυτικό μέρος του νησιού, ενώ ο Άγιος Ιωάννης, που είναι χτισμένος στον γκρεμό, σε υψόμετρο 100 μέτρων πάνω από το Καψάλι, έχει τη δική του άγρια γοητεία
Επιλογές διαμονής και ψυχαγωγίας
Τα Κύθηρα έχουν αναπτυχθεί αρκετά και οι τουριστικές υποδομές βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο, προσφέροντας επιλογές από ξενώνες και δωμάτια μέχρι μικρά resorts και διαμερίσματα, ενώ άνοδο γνωρίζει και ο αγροτουρισμός.
Όσον αφορά τις γεύσεις, τα τοπικά γλυκά είναι φημισμένα χάρη και στο επίσης διάσημο μέλι των Κυθήρων, ενώ γνωστά σε όλη την Ελλάδα είναι και τα πολύ γευστικά παξιμάδια.
Οι επιλογές για ποτό, ειδικά στη Χώρα, είναι πολλές, ενώ τα μπαράκια προσφέρονται για χαλάρωση υπό τους ατμοσφαιρικούς ήχους ethnic μουσικών επιλογών.
Τέλος, πρέπει να σημειωθεί πως τα Κύθηρα είναι γνωστά για την αναπτυγμένη κεραμική τους, που συνδυάζεται ιδανικά με την αρχιτεκτονική, η οποία διατηρεί τις παραδοσιακές της τάσεις, προκαλώντας τους επισκέπτες να περπατήσουν στους οικισμούς ώστε να τους γνωρίσουν καλύτερα.
Συνοψίζοντας, αυτό που όλοι έχουν αναφέρει για τα Κύθηρα είναι πως όσες περιγραφές και αν γίνουν, καμία δεν μπορεί να ισοσταθμίσει την ίδια την εμπειρία, αφού το χαλαρωτικό κλίμα σε συνδυασμό με τις κομψές επιλογές για ποτό ή περπάτημα διαμορφώνουν τη συνολική εικόνα με σαφώς μεγαλύτερη πληρότητα.
Πρόσβαση
Η πρόσβαση στα Κύθηρα είναι εφικτή με αρκετούς τρόπους. Με αεροπλάνο από την Αθήνα, με καθημερινά δρομολόγια. Το αεροδρόμιο ήταν διακαής πόθος των κατοίκων του νησιού και βρίσκεται στη σημερινή, ολοκληρωμένη μορφή του από το 2003.
Βέβαια, ο πιο δημοφιλής τρόπος να επισκεφθεί κάποιος τα ελληνικά νησιά παραμένει ο ακτοπλοϊκός. Στα Κύθηρα και πιο συγκεκριμένα στο Λιμάνι, που βρίσκεται στην περιοχή Διακόφτι, φτάνουν πλοία τόσο από τον Πειραιά όσο και από τη Νεάπολη Λακωνίας. Η πρώτη περίπτωση έχει μεγαλύτερη διάρκεια, ενώ η δεύτερη είναι σαφώς πιο ταξιδιωτική, αφού συνδυάζει και διαδρομή στην όμορφη Πελοπόννησο, καθώς το λιμάνι της Νεάπολης βρίσκεται στο νότιο άκρο της, κοντά στο Γύθειο.
Τέλος, τα Κύθηρα συνδέονται ακτοπλοϊκά και με την Κρήτη, μέσω πλοίου από το Καστέλι Κισσάμου του Νομού Χανίων.
Το γνωρίζατε
Τα Κύθηρα είναι επίσης γνωστά ανά τον κόσμο με την ονομασία Τσιρίγο.
