Λίγες είναι οι χώρες που συνδυάζουν ιδανικά το βουνό με τη θάλασσα, το οξυγόνο του μεγάλου υψομέτρου με το ιώδιο και τις ορεινές νοστιμιές με τους θαλασσινούς μεζέδες, και η δική μας είναι μία από αυτές. Ακόμη και στην Ελλάδα, όμως, οι αναπτυγμένες τουριστικά περιοχές, όπου το βουνό με τη θάλασσα συνυπάρχουν σε μικρή απόσταση μεταξύ τους, λιγοστεύουν.
Φωτογραφίες: Παναγιώτης Τσούσης
Για όσους αναζητούν μια πρόταση που να έχει τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, η περιοχή της Ναυπακτίας, που βρίσκεται στον Νομό Αιτωλοακαρνανίας της Στερεάς Ελλάδας, αποτελεί μια απάντηση. Η πόλη της Ναυπάκτου είναι μια από τις πιο γνωστές, γραφικές και τουριστικές της Ελλάδας, ενώ η Ορεινή Ναυπακτία αποτελεί αγαπημένο προορισμό για όσους θέλουν να ξεφύγουν από την καθημερινότητα, σε ένα όμορφο μέρος που θα τους παρέχει ηρεμία και απόλαυση της φύσης, χωρίς παράλληλα να χρειαστεί να πληρώσουν πακτωλό χρημάτων.
Ναύπακτος
Χτισμένη σχεδόν απέναντι από την Πάτρα, η Ναύπακτος μπορεί να είναι μικρή σε μέγεθος, όμως κερδίζει κατευθείαν τη θετική άποψη του επισκέπτη χάρη στην προσεγμένη αρχιτεκτονική που επικρατεί, το όμορφο ενετικό λιμανάκι και το επιβλητικό κάστρο, που παραπέμπουν σε πόλη, οργάνωση και κουλτούρα άλλης εποχής. Αυτό οφείλεται στην πολυπολιτισμικότητα των λαών που κυριάρχησαν στην πόλη ανά τους αιώνες και κατά συνέπεια στις πολλές διαφορετικές κουλτούρες που αυτή γνώρισε στην ιστορική της πορεία.
Ιστορική πορεία
Η στρατηγική θέση της πόλης σφράγισε την ιστορία της, η οποία ανέρχεται περίπου στα 3.500 χρόνια. Τα πρώτα ίχνη στην Ιστορία εμφανίζονται τον 12ο αιώνα π.Χ., όταν οι Δωριείς κατέφτασαν και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή, ναυπηγώντας πλοία για να μπορέσουν να περάσουν στην Πελοπόννησο. Βλέπετε, ο Κορινθιακός κόλπος ήταν κλειστός τότε, αφού η Διώρυγα της Κορίνθου άνοιξε αργότερα, με αποτέλεσμα η είσοδος σε αυτόν να είναι ζωτικής σημασίας. Κατά συνέπεια η καστροπολιτεία της Ναυπάκτου έγινε ιδιαίτερα σημαντική.
Όλα τα στρατηγικής σημασίας σημεία έχουν ιστορικά περάσει τις δικές τους δυσκολίες, αφού βρίσκονταν ή βρίσκονται διαρκώς υπό καθεστώς διεκδίκησης και αντεγκλήσεων από τους εκάστοτε ισχυρούς. Από την αρχαία ακόμη εποχή Αθηναίοι, Μακεδόνες, Μεσσήνιοι, Αιτωλοί, Αχαιοί και Θηβαίοι έριζαν για την κυριαρχία της Ναυπάκτου, ενώ αυτό συνέβαινε σε όλη την πορεία της Ιστορίας. Πολλούς αιώνες αργότερα, η πόλη δέχθηκε πολλές επιθέσεις από Βησιγότθους, Νορμανδούς, Ούννους, Σλάβους και Βούλγαρους, με αποτέλεσμα να πέσει στην αφάνεια, προτού επιστρέψει στην επιφάνεια, το 1204. Τότε άρχισε να αποτελεί τμήμα του Δεσποτάτου της Ηπείρου και συνέβαλε, χάρη στον επίσκοπο Ναυπάκτου Ιωάννη Απόκαυκο, στην εκκλησιαστική και πολιτική ακμή της περιοχής. Στις αρχές του 15ου αιώνα η Ναύπακτος πέρασε στα χέρια των Ενετών και μεταβλήθηκε σε σημαντικό εμπορικό κέντρο, ανταγωνιστικό μάλιστα της Πάτρας, με την οποία γειτονεύουν, αλλά χωρίζονται από θαλάσσης. Στο τέλος του 15ου αιώνα, η περιοχή πέρασε στα χέρια των Οθωμανών, που αναπτύσσονταν τότε στην Ευρώπη, και μάλιστα για την προστασία της οι τελευταίοι δημιούργησαν δυο κάστρα σε δυο πολύ γνωστά μας σημεία, το Ρίο και το Αντίρριο. Η επέλαση των Οθωμανών και η προσπάθεια να ξεκοπεί από τη Δύση έφεραν το 1571 μια από τις πιο σημαντικές ναυμαχίες της εποχής, τη γνωστή και ως Ναυμαχία της Ναυπάκτου. Ο χριστιανικός στόλος επικράτησε, ενώ έπειτα από αυτή τη ναυμαχία, η Ναύπακτος έγινε λημέρι πειρατών και για αυτό ονομάστηκε «Μικρό Αλγέρι».
Ύστερα από μια μικρής διάρκειας εναλλαγή, όταν η κυριαρχία της περιοχής πέρασε από τους Τούρκους στους Ενετούς και τούμπαλιν, η Ναύπακτος έμεινε στα χέρια των Τούρκων έως το 1829, όταν και παραδόθηκε από τους τελευταίους στην Ελλάδα, που είχε τότε ως πρώτο της κυβερνήτη τον Ιωάννη Καποδίστρια.
Φτάνοντας στην εποχή μας, η Ναύπακτος έχει χαρακτηριστεί από το 1949 ως «τουριστική πόλη», ενώ από το 1973 θεωρείται «τόπος ιστορικός και ιδιαίτερου φυσικού κάλλους». Σήμερα, η πόλη είναι η έδρα του Δήμου Ναυπακτίας, έχει ως δυτικό σύνορο τον Εύηνο, έχει περίπου 18 χιλιάδες κατοίκους και είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στην Αιτωλοακαρνανία. Η πόλη της Ναυπάκτου ενδείκνυται για διακοπές σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, αφού οι πολυάριθμες παραλίες της, εντός και εκτός πόλης, προσελκύουν μεγάλο αριθμό από παραθεριστές κατά τους θερινούς μήνες, ενώ η Ορεινή Ναυπακτία αποτελεί πόλο έλξης για τους επισκέπτες σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς, αφού ιδιαίτερα την άνοιξη και το φθινόπωρο η περιοχή είναι φανταστική για εξερεύνηση του υπέροχου φυσικού περιβάλλοντός της.
Ορεινή Ναυπακτία
Λίγο πιο ψηλά από την πόλη βρίσκεται ένας μεγάλος ορεινός όγκος που στοιχειοθετεί την Ορεινή Ναυπακτία. Επί της ουσίας πρόκειται για τον χώρο που ενώνει Αιτωλοακαρνανία, Φθιώτιδα, Φωκίδα και Ευρυτανία και παλαιότερα είχε την ονομασία Κράβαρα. Εκτεινόμενη σε μια μεγάλη ορεινή περιοχή, διακρίνεται για την πλούσια χλωρίδα και πανίδα, χάρη κυρίως στα χαρακτηριστικά του υπεδάφους της. Οι πολλές δασικές περιοχές της Ορεινής Ναυπακτίας ξεχωρίζουν για την ποικιλότητά τους σε φυτά, καθώς σε αυτές φύονται βελανιδιές, έλατα, καστανιές, πλατάνια, που σε αρκετά σημεία συνυπάρχουν και συνθέτουν ένα μαγευτικό τοπίο, που ανοίγει το μάτι και βοηθάει τον οργανισμό να εισπνεύσει καθαρό αέρα, τον οποίο τόση ανάγκη έχουμε οι περισσότεροι κάτοικοι των μεγαλουπόλεων.
Παράλληλα, η πανίδα της Ορεινής Ναυπακτίας είναι ιδιαίτερα εκτεταμένη, αφού στο βουνό κατοικούν λύκοι, αλεπούδες, ελάφια, ζαρκάδια, καθώς επίσης και πολλών ειδών πτηνά και ερπετά. Αυτή η ποικιλία έχει όμως και την αρνητική της πλευρά, αφού η περιοχή γίνεται πόλος έλξης για κυνηγούς, οι οποίοι συχνά δεν σέβονται τους περιορισμούς της περιόδου κυνηγιού, με συνέπεια αρκετά σπάνια είδη να κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
Η Ορεινή Ναυπακτία φιλοξενεί αξιόλογη υδρόβια πανίδα, χάρη κυρίως στον ποταμό Εύηνο που τη διασχίζει. Στα νερά του Ευήνου, λοιπόν, κολυμπούν πολλά είδη ψαριών, που μαζί με την υπόλοιπη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής δημιουργούν ένα ξεχωριστό οικοσύστημα, με κυριότερο χαρακτηριστικό το γεγονός ότι η ανθρώπινη επέμβαση, που πιο συχνά καταστρέφει παρά δημιουργεί, είναι αρκετά περιορισμένη και κατά συνέπεια το περιβάλλον έχει διατηρήσει τον φυσικό του χαρακτήρα, στοιχείο που, αν και θα έπρεπε να θεωρείται δεδομένο, στη χώρα μας έχουμε φτάσει να σημειώνουμε ως θετικό.
Πέραν του οικοσυστήματος, η Ορεινή Ναυπακτία αποτελείται από περίπου 45 χωριά, τα οποία βρίσκονται σε τοποθεσίες πανέμορφες, μέσα στα δέντρα και τα νερά. Ακριβώς λόγω του δύσβατου τοπίου αλλά και της διατήρησης της φυσικής ομορφιάς, οι διαδρομές είναι μεγάλης διάρκειας, δυσανάλογης σε πολλές περιπτώσεις με τα χιλιόμετρα που έχουν διανυθεί, αφού οι δρόμοι αποτελούνται από πολλές στροφές και η ταχύτητα που μπορεί να αναπτυχθεί δεν είναι μεγάλη. Το προφίλ της περιοχής είναι τέτοιο, που η πλειονότητα όσων βρεθούν εκεί αναζητούν κυρίως την ηρεμία, τη χαλάρωση και συγκαταλέγονται σε μεγάλο βαθμό στην κατηγορία των «εναλλακτικών τουριστών», αφού είναι διατεθειμένοι να κάνουν πολλά χιλιόμετρα είτε με το αυτοκίνητο, δαπανώντας χρόνο για να εξερευνήσουν τη μαγευτική ορεινή περιοχή, είτε με τα πόδια για να φτάσουν σε πιο απομακρυσμένα και δύσβατα σημεία.
Τα χωριά της περιοχής…
Η περιοχή τον τελευταίο καιρό γνωρίζει μια σχετική ανάπτυξη λόγω των τουριστών, αλλά και χάρη στο Φράγμα του Ευήνου, μέσω του οποίου έχει δημιουργηθεί μια πανέμορφη λίμνη, η Ευηνολίμνη, στην οποία «βλέπουν» αρκετά χωριά της περιοχής, όπως η Κλεπά, ο Άγιος Δημήτριος, η Περδικόβρυση, το Νεοχώρι, η Αράχοβα. Το πιο αναπτυγμένο χωριό της περιοχής θεωρείται η Άνω Χώρα (Μεγάλη Λομποτινά) και μαζί με την Κάτω Χώρα (Μικρή Λομποτινά), που είναι χτισμένες στα Βαρδούσια όρη, δημιουργούν έναν συνδυασμό γραφικών χωριών σε υπέροχο περιβάλλον, με αισθητά αναπτυγμένες τουριστικές υποδομές.
Συνοψίζοντας, η περιοχή της Ναυπακτίας φαντάζει ως μια ιδανική πρόταση για απόδραση, αφού έχει όλα τα πλεονεκτήματα μιας από τις πιο όμορφες και γραφικές πόλεις της Ελλάδας, συνδυάζοντας βουνό και θάλασσα, με ενδιαφέροντα αξιοθέατα, μουσεία και μοναστήρια, έχοντας παράλληλα σημαντική υποδομή σε ξενοδοχεία και ξενώνες, που έχουν τη δυνατότητα να φιλοξενήσουν μεγάλο όγκο τουριστών καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς.
Πρόσβαση
Για να φτάσει κάποιος στη Ναύπακτο από την Αθήνα υπάρχουν δύο κύριες διαδρομές. Η πρώτη είναι μέσω Εθνικής Οδού Κορίνθου – Πατρών και Γέφυρας Ρίου – Αντιρρίου, η οποία χιλιομετρικά φτάνει στα 218 χιλιόμετρα. Η δεύτερη είναι πιο ταξιδιάρικη, καθώς στην όμορφη πόλη μπορεί ο ταξιδιώτης να φτάσει μέσω της Εθνικής Οδού Αθηνών – Λαμίας, στρίβοντας για Δελφούς και Ιτέα, η οποία όμως είναι μεγαλύτερη τόσο σε χιλιόμετρα όσο και σε χρόνο, καθώς η διαδρομή έχει μήκος 270 χιλιόμετρα. Βέβαια, με τα γνωστά δεδομένα ασφάλειας – ή καλύτερα… μη ασφάλειας – που υπάρχουν στην Εθνική Οδό Κορίνθου – Πατρών, ίσως μια μεγαλύτερη διαδρομή, που παρέχει περισσότερη ασφάλεια, να είναι καλύτερη λύση. Άλλωστε σε τέτοιες περιπτώσεις κανείς δεν γνωρίζει τα δεδομένα καλύτερα από τον οδηγό. Τέλος, η πρόσβαση από Θεσσαλονίκη είναι εφικτή είτε μέσω Λαμίας και Μπράλου είτε μέσω Εγνατίας Οδού και Μεσολογγίου.
Δραστηριότητες
Αξίζει να τονίσουμε πως η πόλη έχει ειδική υπηρεσία δημοτικών ποδηλάτων, την οποία όσοι βρεθείτε εκεί χρήσιμο θα ήταν να αναζητήσετε, ώστε να απολαύσετε και την ποδηλατική πλευρά της Ναυπάκτου. Από εκεί και έπειτα, στην Ορεινή Ναυπακτία οι δραστηριότητες είναι ποικίλες, με πιο… διάσημες το ράφτινγκ και το καγιάκ στον Εύηνο, ενώ επίσης ιδιαίτερα διαδεδομένες είναι οι διαδρομές πεζοπορίας στον ποταμό και γύρω από την Άνω Χώρα, με δυνατότητα μάλιστα διανυκτέρευσης σε προσεγμένα καταφύγια. Πολλές και ενδιαφέρουσες είναι οι διαδρομές για ορειβασία, όπως επίσης και οι χωμάτινες δασικές διαδρομές που μπορεί να ακολουθήσουν οδηγοί 4×4 ή μοτοσικλετών Enduro!
Το γνωρίζατε;
Η ναυμαχία της Ναυπάκτου είναι γνωστή και για έναν ακόμη λόγο. Σε αυτή συμμετείχε ως στρατιώτης των συμμάχων ο μετέπειτα πασίγνωστος Ισπανός συγγραφέας Μιγκέλ Θερβάντες, συγγραφέας του έργου «Δον Κιχώτης». Μάλιστα, ο Θερβάντες στη ναυμαχία αυτή έχασε το ένα του χέρι.
