Τυχαίο; Δεν νομίζουμε, κάθε άλλο μάλιστα. Το Καρπενήσι, πρωτεύουσα του Νομού Ευρυτανίας, αποτελεί έναν από τους διασημότερους παραθεριστικούς χειμερινούς προορισμούς, ενώ παράλληλα η ορεινή του τοποθεσία το καθιστά εξαιρετική περίπτωση ακόμη και για ανοιξιάτικες ή καλοκαιρινές αποδράσεις. Πρόκειται δηλαδή για μια πόλη που υποδέχεται «ορεσίβιους» τουρίστες όλο τον χρόνο, για διαφορετικό φυσικά σκοπό.
Φωτογραφίες: Δήμος Καρπενησίου
Μια περιοχή με ιστορικές ρίζες
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή τους. Το Καρπενήσι των περίπου 7.000 κατοίκων αποτελεί την πρωτεύουσα του Νομού Ευρυτανίας, ενός από τους πλέον ορεινούς νομούς της Ελλάδας. Η ονομασία του νομού έρχεται από την αρχαία εποχή και θεωρείται πως εκεί, και πιο συγκεκριμένα στην Οιχαλία, βασίλευε ο Εύρυτος. Σύμφωνα με μια εκδοχή για την τοποθεσία της Οιχαλίας, υποστηρίζεται πως αυτή βρισκόταν κοντά στο Καρπενήσι και ειδικότερα στους σημερινούς Κορυσχάδες, ένα χωριό πολύ κοντά στην πρωτεύουσα του νομού, το οποίο έχει τη δική του ιστορία. Το ίδιο το Καρπενήσι, όμως, έχει σημαντική ιστορία να επιδείξει, καθώς πέραν του γεγονότος πως εμφανίζεται ως οικισμός από τη βυζαντινή εποχή, αποτέλεσε σημαντική πόλη κατά την εποχή της τουρκοκρατίας.
Εκτός της μεγάλης εμπορικής σημασίας στην περιοχή, λόγω της αναπτυγμένης γεωργίας και κτηνοτροφίας, η περιοχή του Καρπενησίου έπαιξε σημαίνοντα ρόλο και στην Επανάσταση του 1821, με σημαντικότερο γεγονός εκείνης της περιόδου να είναι ο θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη, στην περιοχή Κεφαλόβρυσο, το 1823. Η ιστορική πορεία του Καρπενησίου δεν σταμάτησε όμως εκεί, καθώς, λόγω της δύσβατης τοποθεσίας του, σε κάθε πολεμική δραστηριότητα είχε σημαντικό ρόλο. Έτσι, το 1944 οι Γερμανοί το πυρπόλησαν μαζί με άλλα 100 χωριά της περιοχής, με τα γνωστά ολέθρια αποτελέσματα που βίωσαν πολλές ελληνικές – και όχι μόνο – περιοχές σε εκείνη τη μαύρη, για την ανθρώπινη Ιστορία, περίοδο.
Εξαιρετική γεωγραφική θέση
Γεωγραφικά, το Καρπενήσι βρίσκεται στο κέντρο του Νομού Ευρυτανίας, σε υψόμετρο 960 μέτρων, και αποτελεί τον ενδιάμεσο κρίκο μεταξύ Λαμίας και Αγρινίου, απέχοντας περίπου 80 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της Φθιώτιδας και περίπου 110 χιλιόμετρα από εκείνην της Αιτωλοακαρνανίας. Η γεωγραφική του θέση σε συνδυασμό με τη φυσική του ομορφιά, το καθιστά ακαταμάχητο προορισμό διακοπών για κάθε περίοδο του χρόνου και γούστο, αφού διαθέτει τα πάντα. Η υπέροχη φύση, με την ποικίλη και πυκνή βλάστηση, που κυμαίνεται από έλατα μέχρι απλά φυτά, και τα τρεχούμενα νερά, αφυπνίζουν όλες τις αισθήσεις του επισκέπτη.
Οποιαδήποτε εποχή του χρόνου και να βρεθεί κάποιος στο Καρπενήσι, το βέβαιο είναι πως δεν θα βαρεθεί. Όταν χειμωνιάζει και το κρύο γίνεται έντονο, η περιοχή ενδείκνυται για χιονοδρομικές και οff-road μορφές ψυχαγωγίας. Άλλωστε, πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της περιοχής παίζει το Χιονοδρομικό Κέντρο στο Βελούχι, σε απόσταση περίπου 12 χιλιομέτρων από την πόλη, ενώ η περιοχή γύρω από τα Φουρνά είναι ιδανική για οff-road αποδράσεις, οι οποίες μάλιστα διοργανώνονται και ομαδικά με μορφή εκδρομής. Όταν ο καιρός βελτιώνεται, οι πεζοπόροι έχουν την τιμητική τους, αφού υπάρχουν πάρα πολλές διαδρομές που μπορούν να προσφέρουν στιγμές προσωπικής ανασύνταξης και επικοινωνίας με τη φύση. Τα νερά του Κρικελλοπόταμου ή το φαράγγι του Πανταβρέχει προσφέρονται για περπάτημα, μέσα σε ένα υπέροχο φυσικό τοπίο γεμάτο χρώματα και νερά.
Ιδανικός προορισμός απόδρασης
Επειδή το Καρπενήσι δεν είναι μόνο βόλτες στη φύση, η μετάβαση και η διαμονή είναι ιδιαίτερα εύκολες. Αφενός το οδικό δίκτυο έχει βελτιωθεί τον τελευταίο καιρό, με τη γνωστή σήραγγα του Τυμφρηστού, καθώς και με το άνοιγμα πολλών και σημαντικών δρόμων, αφετέρου σε επίπεδο διαμονής οι ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις όλων των ειδών βρίσκονται σε αρκετά υψηλό επίπεδο. Η επιλογή του Καρπενησίου ως τόπου αναψυχής διευκολύνεται από το γεγονός πως απέχει περίπου 3-3,5 ώρες από την Αθήνα. Οι παραπάνω παράγοντες σε συνδυασμό με το γεγονός πως, ως πρωτεύουσα νομού, το Καρπενήσι χαίρει σημαντικής ανάπτυξης, καθιστούν την επιλογή της συγκεκριμένης περιοχής εξαιρετική κάθε εποχή του χρόνου.
Είπαμε, κάθε εποχή έχει τις δικές της χάρες, όμως στο Καρπενήσι μπορείς να τις γνωρίσεις όλες, εκτός φυσικά από το μπάνιο στη θάλασσα, που λογικά, όποιος επισκεφθεί τη συγκεκριμένη πόλη το καλοκαίρι, δεν έχει σε πρώτη προτεραιότητα.
Τα πέριξ αξιοθέατα…
Τι αξίζει να δει κάποιος που θα επισκεφθεί το Καρπενήσι; Η φύση από μόνη της συναρπάζει, όμως υπάρχουν και μέρη που αξίζει τον κόπο να δει ο ταξιδιώτης από κοντά. Το πιο φημισμένο αξιοθέατο της περιοχής είναι η Μονή Προυσού, που είναι αφιερωμένη στην Παναγία, απέχει περίπου 30 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι και στην οποία συρρέουν εκατοντάδες προσκυνητές. Πέραν του θρησκευτικού της χαρακτήρα, η θέα της κόβει την ανάσα, καθώς είναι χτισμένη σε μια απόκρημνη αλλά επιβλητική πλαγιά, γεμάτη από βλάστηση και κυρίως έλατα.
Δυο ακόμη χωριά που αξίζει να επισκεφθεί όποιος ταξιδέψει στην Ευρυτανία, είναι οι Κορυσχάδες και το Κεφαλόβρυσο. Πέραν των όμορφων σπιτιών και της ορεινής ταυτότητας που είναι δεδομένο πως έχουν, τα δυο αυτά χωριά έχουν τη δική τους ιστορία. Στους Κορυσχάδες μπορεί να επισκεφθεί κανείς το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης, όπως και να θαυμάσει τον καλοδιατηρημένο οικισμό του χωριού, ενώ στο όμορφο Κεφαλόβρυσο υπάρχει και η προτομή του Μάρκου Μπότσαρη, ενός από τα πρωτοπαλίκαρα της Επανάστασης του 1821, που έχασε τη ζωή του εκεί.
Σε επίπεδο αρχιτεκτονικής, στην περιοχή υπάρχουν πολλά αναπαλαιωμένα αρχοντικά, βυζαντινές εκκλησίες και τοξωτά γεφύρια, τα οποία ορίζουν τον χαρακτήρα του τόπου. Προσθέστε πως… ειδικής αναφοράς χρίζει η Δομνίστα Ευρυτανίας. Πρόκειται για έναν – προφανώς – ορεινό οικισμό, περίπου 40 χιλιόμετρα μακριά από το Καρπενήσι (οι οπαδοί των ράλι θα τη θυμούνται ως ειδική διαδρομή από το Ακρόπολις περασμένων δεκαετιών), που συνδυάζει την πλήρη αποτοξίνωση από οποιαδήποτε αστική επιρροή με την απόλυτη ηρεμία που μπορεί να προσδώσει. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά από ανθρώπους της περιοχής, μια επίσκεψη στη Δομνίστα είναι αρκετή, ώστε να σου δώσει λόγο να ξαναπάς εκεί.
Κλείνοντας αυτό το παράθυρο στα χωριά πέριξ του Καρπενησίου, θα αναφερθούμε στο Μεγάλο, το Μικρό και το Νέο Μικρό Χωριό. Όλα τους είναι «φυτεμένα» μέσα στο βουνό, με αυτή την άγρια ομορφιά του δυσπρόσιτου και το καθένα τους έχει τη δική του προσωπικότητα και λόγους ώστε να αξίζει τον κόπο να βρεθεί κάποιος εκεί. Χτισμένο μέσα στα έλατα, το Μεγάλο Χωριό έχει περίπου 500 κατοίκους, όμως προσελκύει αρκετούς τουρίστες, οι οποίοι, εκτός από τις φυσικές ομορφιές του μέρους, μπορούν να ξεναγηθούν και στο Ιστορικό και Λαογραφικό του Μουσείο, ώστε να δουν εργαλεία επαγγελμάτων που πια έχουν εκλείψει κ.ά. Το Μικρό Χωριό αποτελεί ένα από τα διασημότερα της περιοχής, δυστυχώς όχι για ευχάριστους λόγους. Βρίσκεται απέναντι από το Μεγάλο Χωριό, σε μια εξίσου παραδεισένια πλαγιά, κατάφυτη στα έλατα, όμως οι κάτοικοί του ταλαιπωρήθηκαν – όχι μόνο αυτοί βέβαια – από τον πόλεμο και εξωγενείς παράγοντες. Το 1942, εκεί διεξήχθη η γνωστή και ως «Μάχη του Μικρού Χωριού», όπου Έλληνες αντάρτες προκάλεσαν σημαντική ζημιά σε μέρος του ιταλικού στρατού, με αποτέλεσμα για αντίποινα να χάσουν τη ζωή τους πολλοί κάτοικοι της περιοχής.
Έπειτα από περίπου 20 χρόνια, και πιο συγκεκριμένα το 1963, συνέβησαν εντελώς ξαφνικά μεγάλες κατολισθήσεις, που κόστισαν τη ζωή σε 13 ανθρώπους και οδήγησαν στην καταστροφή μεγάλου μέρους του χωριού. Αυτή η τραγική εξέλιξη οδήγησε τους εναπομείναντες κατοίκους να μεταφερθούν κοντά στον ποταμό Καρπενησιώτη. Από τότε ίδρυσαν ένα νέο χωριό, το Νέο Μικρό Χωριό, το οποίο έχει πλέον αρκετή τουριστική κίνηση, αφού βρίσκεται πάνω στον δρόμο Καρπενησίου – Προυσού. Το Νέο Μικρό Χωριό, λοιπόν, είναι η ζωντανή απόδειξη πως η μνήμη είναι το καλύτερο αντίδοτο, ειδικά όταν αποτελεί το έναυσμα για ένα νέο ξεκίνημα, καθώς ο χρόνος είναι αδιάκοπος και κατά συνέπεια η ζωή δεν σταματάει παρά τις δυσκολίες – μικρότερες ή μεγαλύτερες – που μπορεί να προκύψουν.
Δραστηριότητες, στα γρήγορα
Οι δραστηριότητες που μπορεί να έχει όποιος βρεθεί στο Καρπενήσι είναι:
- Σκι τον χειμώνα στο χιονοδρομικό κέντρο
- Καγιάκ
- Ράφτινγκ
- Καταρρίχηση
- Ορειβασία
- Πεζοπορία
- Mountain Bike και οδήγηση Off Road
