Η Πάρος βρίσκεται στην καρδιά του Αιγαίου και είναι το τρίτο νησί των Κυκλάδων σε μέγεθος. Θα έλεγε κανείς πως γεωγραφικά βρίσκεται στη… σκιά της Νάξου, η οποία είναι και το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων. Παρ’ όλα αυτά, όσον αφορά τη ζωή στο νησί και τις διακοπές σε αυτό, η Πάρος μπορεί εύκολα να χαρακτηριστεί… Βασίλισσα! Η έκταση του νησιού είναι 193.308 τετραγωνικά χιλιόμετρα και το μήκος των ακτών της είναι 118,5 χιλιόμετρα. Αυτή τη στιγμή το νησί απαριθμεί περίπου 14.000 μόνιμους κατοίκους, ενώ κάθε χρόνο υπολογίζεται πως φιλοξενεί περίπου 400.000 τουρίστες (κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, προφανώς). Αν και ο τουρισμός, όπως είναι λογικό, άλλαξε τις συνήθειες της τοπικής κοινωνίας, ακόμη και σήμερα αρκετοί ασχολούνται με τη γεωργία, την αλιεία και την κτηνοτροφία.
Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Παροικιά, στη δυτική πλευρά, όπου είναι και το λιμάνι φυσικά. Δεύτερη σε μέγεθος, η κοσμική Νάουσα, ένα από τα πιο όμορφα και γραφικά λιμανάκια στο Αιγαίο και όχι μόνο. Τα μεγαλύτερα χωριά του νησιού είναι οι Λεύκες, η Μάρπησσα, το Πίσω Λιβάδι, ο Πρόδρομος, η Αγκαιριά και η Αλυκή.
Ιστορική αναδρομή
Τα πρώτα ίχνη κοινωνικής ζωής στην Πάρο εντοπίστηκαν στο νησάκι Σαλιαγκό, μεταξύ Πάρου και Αντιπάρου. Εκεί έχουμε και έναν από τους αρχαιότερους οικισμούς του προϊστορικού Αιγαίου (περίπου 5.000 π.Χ.). Αξιόλογοι οικισμοί από την εποχή του Χαλκού έχουν εντοπιστεί σε διάφορα σημεία της Πάρου, ενώ το νησί ήταν μεγάλο στρατιωτικό και εμπορικό κέντρο του μινωικού κράτους. Η Πάρος εξελίχθηκε σε ναυτική δύναμη, ενώ το εμπόριο του μαρμάρου έκανε το νησί να ακμάσει και οικονομικά. Κατά την κλασική εποχή και μετά την ήττα των Περσών, ο Θεμιστοκλής υποχρέωσε την Πάρο να γίνει μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας.
Ορόσημο για την ιστορία του νησιού φυσικά ήταν η βυζαντινή εποχή. Τότε ο χριστιανισμός απλώθηκε στην Πάρο και κτίστηκε και η πρώτη εκκλησία, της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής, με εντολή της Αγίας Ελένης. Κατά την Ενετοκρατία η Νάουσα έγινε βάση πειρατών, ενώ χτίστηκε και το κάστρο της Παροικιάς, της Νάουσας και του Κέφαλου (Μάρπησσα). Με την κατάληψη του νησιού από τον πειρατή Μπαρμπαρόσα (1537) κλείνει και το κεφάλαιο της Ενετοκρατίας για την Πάρο.
Ένα νησί, εκατοντάδες εμπειρίες
Αν κάτι με κέρδισε σε αυτό το νησί, είναι η ποικιλία. Ο πλουραλισμός! Οι επιλογές που έχεις για να διασκεδάσεις ή να περάσεις τον χρόνο σου. Ξεκινώντας φυσικά από την Παροικιά. Εδώ πραγματικά ισχύει το «χαθείτε στα σοκάκια της πόλης». Η πρωτεύουσα του νησιού έχει έναν «λαβύρινθο» από κυκλαδίτικα σοκάκια, περιποιημένο, πεντακάθαρο, γεμάτο μαγαζιά, φαγάδικα κ.λπ. Όλα προσεγμένα και έτοιμα να σας φιλοξενήσουν. Πρόκειται για μία σύγχρονη πόλη με κάθε λογής υπηρεσία, Κέντρο Υγείας και φυσικά μια θάλασσα… από καταλύματα. Η βόλτα στην Παροικιά επιβάλλεται, αλλά να είστε προετοιμασμένοι… Δεν θα είστε μόνοι σας! Τα σοκάκια πολλές φορές ασφυκτιούν από κόσμο.
Φυσικά, εφόσον κάνεις τη βόλτα στην Παροικιά, πρέπει να επισκεφτείς τον ναό της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής. Την Αγία Σοφία των Κυκλάδων! Ένα από τα σημαντικότερα παλαιοχριστιανικά μνημεία της Ελλάδας και ένα στολίδι του Χριστιανισμού. Οικοδομήθηκε τον 4ο αιώνα, έπειτα από εντολή της Αγίας Ελένης, μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Σύμφωνα με την παράδοση, πηγαίνοντας στους Αγίους Τόπους με σκοπό να βρει τον Τίμιο Σταυρό, σταμάτησε με το πλοίο της στην Πάρο. Εκεί προσευχήθηκε και έκανε τάμα αν βρει τον Τίμιο Σταυρό να κτίσει στη θέση αυτή έναν μεγάλο ναό. Η προσευχή της εισακούστηκε, η Αγία Ελένη βρήκε τον Σταυρό και πραγματοποίησε την υπόσχεσή της.
Σύμφωνα με άλλη παράδοση, τον ναό οικοδόμησε ο Μέγας Κωνσταντίνος με εντολή της μητέρας του. Τον ναό της Εκατονταπυλιανής έκτισε ο μαθητής του Πρωτομάστορα που έκτισε την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης. Το 1959 άρχισε η αποκατάσταση της Εκατονταπυλιανής, καθώς είχε υποστεί ζημιές από τους κατακτητές αλλά και από σεισμούς. Σήμερα έχει την αρχική μορφή της, δηλαδή σταυροειδής βασιλική με τρούλο. Αξίζει να αναφέρουμε πως το βαπτιστήριό της είναι του 4ου αιώνα και θεωρείται ένα από τα αρχαιότερα και καλύτερα διατηρημένο σε όλη την ορθόδοξη Ανατολή. Πριν φύγετε από την Παροικιά επισκεφθείτε και το Κάστρο. Πρόκειται για κτίσμα του δούκα της Νάξου Μάρκου Σανούδου από τον 13ο αιώνα. Σε αυτό συναντάμε μικρά εκκλησάκια.
Αφήνοντας την Παροικιά και τις ομορφιές της και… κατηφορίζοντας από τη δυτική πλευρά του νησιού προς το γραφικό ψαροχώρι Αλυκή, λίγο πριν από το αεροδρόμιο συναντάμε τον δρόμο προς την κοιλάδα με τις πεταλούδες. Σε απόσταση περίπου πέντε χιλιομέτρων από την Παροικιά, πάμε προς Ψυχοπιανά, όπου βρίσκεται το μοναστήρι του «Χριστού στο Δάσος». Λίγο δυτικότερα συναντάμε την κοιλάδα με τις Πεταλούδες, έναν από τους σπουδαιότερους βιότοπους στην Ελλάδα.
Συνεχίζοντας νοτιοανατολικά και με κατεύθυνση προς το χωριό Λεύκες, συναντάμε το Μαράθι. Στα ανατολικά του οικισμού είναι τα αρχαία λατομεία μαρμάρου, από όπου έβγαινε το περίφημο παριανό μάρμαρο, που κάποτε έφερε μεγάλη οικονομική ακμή στο νησί. Η λειτουργία των λατομείων σταμάτησε στα τέλη του 19ου αιώνα.
Παραλίες
Θα το παραδεχτώ. Στην Πάρο δεν πήγα για όλα τα παραπάνω – εντάξει και για αυτά –, αλλά κυρίως για τις παραλίες της. Και τι να πεις για τις παραλίες του νησιού; Τόσες παραλίες ανά χιλιόμετρο ακτογραμμής δεν πρέπει να υπάρχουν σε άλλο νησί. Και μάλιστα είναι όλες κατά βάση προσβάσιμες χωρίς ταλαιπωρία, ενώ υπάρχει και ποικιλομορφία. Ποια να πρωτοθυμηθώ; Μα πρώτη από όλες την παραλία «Κολυμπήθρες». Διάσημη παραλία, με κρυστάλλινα νερά και ένα δραματικά έντονο ανάγλυφο από τα βράχια. Κρίμα που οι ενοικιαζόμενες ομπρέλες/ξαπλώστρες φτάνουν σχεδόν μέχρι την ακροθαλασσιά και δεν αφήνουν χώρο για άλλους παρά μόνο επάνω στα βράχια…
Στις αγαπημένες μου φυσικά και ο Φάραγγας. Φοβερή παραλία, προστατευμένη από τον Βοριά, με υπέροχη αμμουδιά και τέλεια νερά! Το Μαρτσέλο επίσης εξαιρετικό, ο Παράσπορος το ίδιο, η Πίσω Αλυκή θα σε κερδίσει με τα αρμυρίκια της και το χρώμα του νερού, η Σάντα Μαρία, αν δεν έχει άνεμο, θα σε κάνει να μην θες να φύγεις από εκεί, ενώ αν θες πιο κοσμοπολίτικες καταστάσεις τότε η Πούντα είναι για εσένα! Η Χρυσή Ακτή είναι επίσης στα «must» του νησιού. Φυσικά στο νησί θα βρεις θαλάσσια σπορ ακόμη και καταδυτικές ομάδες για να θαυμάσεις και τις… υποβρύχιες ομορφιές του νησιού.
Λεύκες: Το χωριό που πρέπει να δεις
Οι Λεύκες είναι το ομορφότερο αλλά και πιο… ορεινό (αν μπορούμε να πούμε ορεινό για την Πάρο) χωριό του νησιού. Βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της Πάρου, έχει πυκνή βλάστηση, παρθένα κυκλαδική και νεοκλασική αρχιτεκτονική, όμορφες πλατείες και μαρμάρινα σοκάκια. Μην παραλείψετε το βυζαντινό μονοπάτι Λεύκες – Πρόδρομος. Και στα δύο χωριά θα βρείτε μαγαζιά για φαγητό, αν και στις Λεύκες η ζωή είναι πολύ πιο έντονη, από ό,τι στον Πρόδρομο.
Αντίπαρος: Ένα κρυμμένο διαμάντι
Η Αντίπαρος για πολλούς είναι ο μοναδικός προορισμός για τις διακοπές τους. Και ομολογώ πως κατάλαβα το γιατί, μόλις επισκέφθηκα το νησί. Η σύνδεση από το λιμάνι της Πούντας (προσοχή, άλλη Πούντα η παραλία, μην μπερδευτείτε) γίνεται με ferry boat και κοστίζει 1,20 ευρώ το άτομο (μία διαδρομή) και περίπου 7 ευρώ το αυτοκίνητο (αναλόγως μήκους). Στην Αντίπαρο μπορείς να πας και από την Παροικιά ακτοπλοϊκά (χωρίς να μπορείς να πάρεις αυτοκίνητο όμως).
Η Χώρα της Αντιπάρου είναι κάτι παραπάνω από γραφική! Πιο ρομαντική και πιο γραφική από αυτήν της Πάρου σίγουρα, απλώνεται γύρω από το ενετικό κάστρο του 15ου αιώνα, με τις βουκαμβίλιες να δίνουν χρώμα στο λευκό των σπιτιών. Η ατμόσφαιρα στο νησί της Αντιπάρου είναι αυτή που σε κερδίζει. Νιώθεις διαρκώς πως είσαι σε νησί. Τόσο στη Χώρα όσο και στις διαδρομές σου προς τις πολλές και υπέροχες παραλίες, δεν χάνεις σχεδόν ποτέ την οπτική επαφή σου με τη θάλασσα. Και αν αυτό δεν σημαίνει… νησί, τότε τι; Bonus το σπήλαιο, ένα από τα ωραιότερα στη χώρα μας, στον λόφο του Αγίου Ιωάννη.
