Ξεκινάμε δυναμικά τον κύκλο των αφιερωμάτων μας για το 2022 με ένα αυτοκίνητο σταθμό στην ιστορία της αυτοκίνησης, μία επί γης θεά εκ Παρισίων ορμώμενη. Ο λόγος για τον «βάτραχο» που στην πραγματικότητα ήταν… Πρίγκιπας, το Citroen DS. Στα γαλλικά το DS είναι ομόηχο της λέξης Déesse (ντε-ες) που σημαίνει «Θεά» και η γαλλική φίρμα δεν θα μπορούσε να βρει πιο αρμοστό όνομα για ένα τέτοιο αυτοκίνητο.
Οι πρώτες δοκιμές του DS ξεκίνησαν στους έρημους δρόμους της νότιας Γαλλίας, τέτοια εποχή πριν 70 χρόνια, στα τέλη του 1951 με αρχές του 1952 και το όλο project ήταν καλυμμένο με ένα αδιάφανο πέπλο μυστικότητας. Εν τέλει το αυτοκίνητο έκανε ντεμπούτο το 1955 στο Paris Motor Show, ενώ η παραγωγή του ξεκίνησε τον Οκτώβρη του 1955 και διήρκησε 20 χρόνια, ως το Μάη του 1975. Συνολικά άφησαν το εργοστάσιο 1.455.746 μονάδες.
Το DS αποτελεί πραγματικά ορόσημο στην ιστορία της αυτοκίνησης, καθώς έφερε μαζί του πολλές πρωτοποριακές για την εποχή αλλαγές και προκάλεσε ριζικές τομές στο σχεδιασμό και στην κατασκευή αυτοκινήτων. Ήταν ένα καινοτόμο και πολυτελές αυτοκίνητο που έδινε έμφαση στην ασφάλεια και στην άνεση των επιβατών.
Υπάρχουν δύο άνθρωποι κλειδιά πίσω από το DS. Από τη μία πλευρά ο Ιταλός σχεδιαστής Flaminio Bertoni (προσοχή: άλλος από το Giovanni Bertone), ο οποίος ήταν και γλύπτης και ήθελε να δημιουργήσει ένα αυτοκίνητο έργο τέχνης. Από την άλλη πλευρά, ο οδηγός αγώνων και αρχιμηχανικός, Andre Lefebvre, ο οποίος όντας και αεροναυπηγός ήθελε να κατασκευάσει ένα αυτοκίνητο με αεροδυναμικό σχήμα, πετυχαίνοντας ταυτόχρονα χαμηλό αεροδυναμικό συντελεστή και μικρή μετωπική επιφάνεια αμαξώματος. Μάλιστα το DS είναι ένα από τα πρώτα αυτοκίνητα στον κόσμο που τοποθετήθηκαν σε αεροδυναμική σήραγγα και αυτή είναι μία από τις πρωτιές που το συνοδεύουν. Ο σχεδιασμός προσέφερε στο αυτοκίνητο τον απίστευτο για την εποχή αεροδυναμικό συντελεστή (Cd) 0,382.
Η συμβολή των δύο αυτών ανθρώπων γέννησε το τελικό σχήμα της Citroen DS, ένα σχέδιο που έμελλε να αλλάξει μια για πάντα την εμφάνιση των αυτοκινήτων. Και βέβαια ένα σχέδιο το οποίο έλαβε και πολλές σπουδαίες διακρίσεις παγκοσμίως. Συνοπτικά να αναφέρουμε πως κατέλαβε την τρίτη θέση σε διαγωνισμό που έλαβε χώρα το Δεκέμβρη του 1999 στο Λας Βέγκας, όταν ειδικοί από όλο τον κόσμο ψήφισαν το “αυτοκίνητο του αιώνα”. Στην πρώτη θέση βρέθηκε το Ford Model T και στη δεύτερη το βρετανικό Mini του 1959. Ακόμη, το 2005 κατέλαβε την 5η θέση στο διεθνή διαγωνισμό “World 100 Coolest Cars”. Τέλος, έχει κατακτήσει τον τίτλο του ομορφότερου αυτοκινήτου όλων των εποχών σε διαγωνισμό του περιοδικού Classic & Sports Car, όπου κριτές ήταν 20 από τους μεγαλύτερους σχεδιαστές αυτοκινήτων.
Πολλά αυτοκίνητα πρωτοπορούν, αλλάζοντας όμως ένα πράγμα κάθε φορά. Το DS άλλαξε πολλά και τα άλλαξε με μιας. Άλλαξε τα υφιστάμενα πρότυπα στην κατασκευή, στην ασφάλεια, στα υλικά, στα συστήματα ελέγχου, στην ποιότητα κύλισης, στη μηχανολογία, στην οδική εμπειρία και συμπεριφορά, ακόμη και στο να είσαι απλά επιβάτης του αυτοκινήτου.
Και μιλώντας για πρωτιές ας αναφέρουμε συνοπτικά τις κυριότερες από αυτές. Ξεκινάμε φυσικά με την πιο ξακουστή εξειδίκευση της Citroen. Τις αναρτήσεις. Το DS ήταν το πρώτο αυτοκίνητο με υγροπνευματική ρυθμιζόμενη ανάρτηση, με τρία επίπεδα ανύψωσης Το σύστημα αυτό προσέφερε στο αυτοκίνητο εξαιρετικά κρατήματα, ασχέτως φόρτωσης ή κλίσης του οδοστρώματος, ενώ παράλληλα ο οδηγός μπορούσε κινώντας απλά μια μανέτα να διαμορφώσει το ύψος του αυτοκινήτου ώστε να απολαύσει τη μέγιστη άνεση σε κάθε είδος εδάφους και όλα αυτά σε μια εποχή που τα περισσότερα αυτοκίνητα διέθεταν άκαμπτους άξονες εμπρός και πίσω. Παράλληλα το ίδιο υδραυλικό κύκλωμα ήλεγχε τα φρένα, την υποβοήθηση του τιμονιού και το κιβώτιο ταχυτήτων.
Και μιλώντας γι’ αυτό, αξιοσημείωτο ήταν και το κιβώτιο ταχυτήτων BVH (boîte de vitesses hydraulique) τεσσάρων σχέσεων. Για πρώτη φορά στην ιστορία προσφέρεται ημιαυτόματο κιβώτιο που ελέγχεται μόνο από έναν λεβιέ πίσω από τιμόνι, χωρίς να υπάρχει πεντάλ συμπλέκτη. Λίγο αργότερα, στις επόμενες γενιές DS, έγινε πλήρως αυτόματο. Συνεχίζουμε με τους διπλούς προβολείς που στρίβουν έως και 80 μοίρες, παράλληλα με τους τροχούς, φωτίζοντας το εσωτερικό της στροφής.
Στον τομέα της ασφάλειας έγιναν επίσης πρωτοποριακές αλλαγές, καθώς το DS ήταν το πρώτο αυτοκίνητο με στάνταρ δισκόφρενα εμπρός και πίσω (στις νεότερες γενιές). Ακόμη το αμάξωμα ήταν σχεδιασμένο ώστε ο κινητήρας να σπρώχνεται κάτω από την καμπίνα επιβατών σε περίπτωση μετωπικής σύγκρουσης, όπως και το τιμόνι “Citroën-Safe” ήταν μονάκτινο, με άξονα που καμπύλωνε και στεφάνη που κατέρρεε, ώστε να μην τραυματίζουν τον οδηγό κατά τη μετωπική σύγκρουση, σε μια εποχή που δεν υπήρχαν αερόσακοι.
Στην ίδια λογική κινούνταν και τα υψηλής ποιότητας πλαστικά στο ταμπλό, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά σε αυτοκίνητο, αντικαθιστώντας το ξύλο και το μέταλλο. Επίσης πρώτη φορά τοποθετήθηκαν και αποσπόμενα πλαστικά πάνελ αμαξώματος. Ακόμη, ήταν το πρώτο αυτοκίνητο με ζώνες ελεγχόμενης παραμόρφωσης αμαξώματος, σε συνδυασμό με μία καμπίνα που στηρίζεται σε έναν ισχυρό κλωβό ασφαλείας. Έτσι σε περίπτωση σύγκρουσης οι ζώνες παραμόρφωσης απορροφούσαν την ενέργεια, χωρίς αυτή να μεταφέρεται στην καμπίνα επιβατών, η οποία παρέμενε άθικτη.
Όσον αφορά τα τεχνικά, το DS αρχικά έπαιρνε ζωή από ένα τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα 1.911 κ.εκ. ο οποίος προερχόταν από τον προκάτοχο του μοντέλου, το Citroen Traction Avant 11CV και απέδιδε 60 ίππους, ενώ η τελική ταχύτητα του αυτοκινήτου άγγιζε τα 140 χλμ./ώρα. Σε δεύτερο χρόνο ο κινητήρας βελτιώθηκε και αυξήθηκε η χωρητικότητά του στα 1.987cc, με την απόδοση να φτάνει στους 75 ίππους και την τελική ταχύτητα στα 150 χλμ./ώρα.
Κάθε νέα γενιά του DS ενσωμάτωνε νέες καινοτομίες και κατέγραφε νέες πρωτιές. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 τοποθετούνται εμπρός και πίσω ζώνες ασφαλείας και στην έκδοση του 1967 τοποθετούνται εμπρός και πίσω προσκέφαλα. Το 1968 το DS αποκτά κυκλικά όργανα και στάνταρ στροφόμετρο, κάτι που ήταν εξαιρετικά σπάνιο για την εποχή.
Ο φουτουριστικός για την εποχή αεροδυναμικός σχεδιασμός του αυτοκινήτου, μαζί με όλα τα πρωτοποριακά καλούδια που έφερε μαζί του προκάλεσαν τεράστια αίσθηση στο σαλόνι του Παρισιού, με αποτέλεσμα μέχρι να κλείσει τις πόρτες του, η γαλλική φίρμα να έχει λάβει ήδη 80.000 παραγγελίες.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της παραγωγής η Γαλλίδα Θεά ήταν στην κορυφή της αγοράς και μάλιστα η ζήτηση ήταν τόσο μεγάλη που πολλές φορές η παραγωγή δεν μπορούσε να ανταποκριθεί εγκαίρως, με αποτέλεσμα οι κάτοχοι να περιμένουν αρκετούς μήνες μέχρι να παραλάβουν το αυτοκίνητό τους. Το DS σημείωσε τεράστια εμπορική επιτυχία στην Ευρώπη, ενώ και οι εξαγωγές στις ΗΠΑ ήταν σε πολύ υψηλά επίπεδα έως ότου προκύψουν διάφορα νομικά προβλήματα και αναγκάσουν τους εμπόρους να σταματήσουν την εισαγωγή της.
Σήμερα, εβδομήντα χρόνια αργότερα, υπάρχουν ελάχιστα πια καλοσυντηρημένα DS που θυμίζουν το μεγαλείο αυτού του αυτοκινήτου, οι καινοτομίες του οποίου ωστόσο υπάρχουν τριγύρω μας σε όλα τα αυτοκίνητα. Επιπλέον το όνομα DS δεν αποτελεί μόνο σταθμό για την αυτοκίνηση, αλλά και για την ίδια τη Citroen, η οποία ήδη από το 2009 έχει δημιουργήσει μια ξεχωριστή φίρμα με τίτλο DS για τα premium αυτοκίνητά της.
Τέλος τους τελευταίους μήνες και ενώ κυριαρχεί γενικότερα η τάση ηλεκτρικής αναβίωσης θρύλων του παρελθόντος, ολοένα και περισσότερο φημολογείται η επερχόμενη επιστροφή του DS, με ένα ολοκαίνουριο αμιγώς ηλεκτρικό αυτοκίνητο, το οποίο αφενός θα διατηρεί το εμβληματικό του σχήμα και αφετέρου θα δικαιώνει τη βαριά κληρονομιά που κουβαλάει, καθώς θα είναι προικισμένο με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Οψόμεθα…
