Η καλοκαιρινή περίοδος στην Ελλάδα σημαίνει θάλασσα, η οποία με τη σειρά της φέρνει στον νου μας νησιά, γαλάζια χρώματα, λευκά σπίτια και αγνές, τοπικές γεύσεις. Ένα από τα νησιά που ξεχωρίζουν από όλες τις παραπάνω απόψεις, είναι η Αμοργός. Πρόκειται για το πιο ανατολικό νησί των Κυκλάδων, που βρίσκεται ανάμεσα στη Νάξο, την Αστυπάλαια και κοντά στα Κουφονήσια.
Φωτογραφίες: Έφη Τορνάρη
Ένα εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου νησιού, είναι ότι, αν και έχουμε ψάξει επίμονα, δεν έχει βρεθεί κανένας επισκέπτης που να έχει αρνητική άποψη για αυτό. Γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό, αν σκεφτούμε πως είναι απόλυτα λογικό πολλοί και διαφορετικοί μεταξύ τους άνθρωποι να έχουν διαφορετικό τρόπο ζωής, και κατά συνέπεια να μην έχουν τις ίδιες προτιμήσεις αναφορικά με τις καλοκαιρινές τους διακοπές. Η Αμοργός όμως συνδυάζει σχεδόν τα πάντα, με τις όμορφες παραθαλάσσιες τοποθεσίες, τα γραφικά χωριά, τις ελκυστικές παραλίες και το εξαιρετικό φαγητό να συγκαταλέγονται μεταξύ αυτών. Αν υπάρχει κάτι που δεν θα συναντήσει ο ταξιδιώτης, αυτό είναι η ξέφρενη ζωή που μπορεί να υπάρξει στη Μύκονο ή στην Πάρο, αφού οι ρυθμοί στην Αμοργό είναι σαφώς πιο χαλαροί, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι είναι βαρετοί.
Απέραντο γαλάζιο…
Μπορεί η συγκεκριμένη περιγραφή να είναι ιδιαίτερα συνηθισμένη για τα ελληνικά νησιά και ιδιαίτερα για εκείνα που βρίσκονται στο Αιγαίο Πέλαγος, όμως στην περίπτωση της Αμοργού αποκτά και πρακτική σημασία. Ο λόγος είναι πως το 1988 παρουσιάστηκε στους κινηματογράφους η ταινία «Απέραντο γαλάζιο» σε σκηνοθεσία Λυκ Μπεσόν, που έμελλε να είναι μια από τις πιο επιτυχημένες γαλλικές ταινίες, και μεγάλο μέρος της είχε γυριστεί στην Αμοργό. Μάλιστα, το «Απέραντο Γαλάζιο», που έλαβε αρκετές θετικές κριτικές, είχε επαινεθεί για τη φωτογραφία, γεγονός στο οποίο σίγουρα βοήθησε και το πανέμορφο φυσικό περιβάλλον του νησιού. Η παραπάνω ταινία σίγουρα έπαιξε τον ρόλο της και στη διαμόρφωση του τουριστικού κοινού της Αμοργού, αφού ιδιαίτερα για την πεζοπορία, εκτός από Έλληνες, πολύ συχνά συναντάμε Γάλλους τουρίστες που έχουν ταξιδέψει για να απολαύσουν το αιγαιοπελαγίτικο νησί. Μπορεί στην περίπτωση της Αμοργού το απέραντο γαλάζιο να συμπίπτει με ένα έργο που την έκανε ευρύτερα γνωστή, ωστόσο η συνηθισμένη έκφραση αφορά τα νερά του πελάγους, που ειδικά το καλοκαίρι είναι καταγάλανα, όντας χάρμα οφθαλμών, προσφέροντας την ηρεμία που όλοι μας έχουμε τόση ανάγκη.
Τα λιμάνια
Η Αμοργός διαθέτει δύο λιμάνια, την Αιγιάλη και τα Κατάπολα, μέσω των οποίων αποβιβάζονται ή επιβιβάζονται οι επισκέπτες σε όλη τη διάρκεια της σεζόν και τα οποία μπορούν κάλλιστα να αποτελέσουν ορμητήριο. Οι συγκεκριμένοι οικισμοί έχουν αναπτυχθεί αρκετά και βρίσκονται κοντά σε μεγάλο αριθμό παραλιών, κάτι που είναι πάντοτε ζητούμενο κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών. Στην Αιγιάλη, εκτός φυσικά από την παραλία του οικισμού καθαυτού, κοντινές παραλίες είναι ο Άγιος Παύλος, η Μικρή Γλυφάδα ή η Νικουριά, που βρίσκεται στο ομώνυμο νησάκι. Επίσης, ενδιαφέρον έχει η παραλία Λευρωσού, ενώ για τους πιο εναλλακτικούς υπάρχουν προτάσεις όπως τα Χάλαρα, ο Χόχλακας ή η Ψιλή Άμμος, που η πρόσβαση είναι πιο δύσκολη και γίνεται είτε με πεζοπορία ή ακόμη και με καΐκι. Με ορμητήριο τα Κατάπολα, αξίζει μια επίσκεψη στην Μαλτέζη, που βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του λιμανιού, τον Άγιο Παντελεήμονα ή τη Βλυχάδα, ενώ οι πιο τολμηροί και περιπετειώδεις επισκέπτες μπορούν να επιλέξουν παραλίες όπως οι Πλάκες, οι Τρεις Ιεράρχες ή το Κάτω Ακρωτήρι. Το κοινό χαρακτηριστικό που έχουν τα Κατάπολα και η Αιγιάλη είναι πως αρκετές από τις παραλίες δεν είναι προσβάσιμες με αυτοκίνητο, αλλά με καΐκι, γεγονός που προσδίδει έναν αέρα εκδρομής ακόμη και σε ένα απλό, φαινομενικά, μπάνιο.
Η Χώρα
Τα Κατάπολα και η Αιγιάλη μπορεί να ορίζουν το πιο βορεινό τμήμα, ωστόσο ένα ιδιαίτερα σημαντικό μέρος του νησιού είναι εκείνο προς τα Νότια και Ανατολικά, όπου δεσπόζει η Χώρα του νησιού, επίνειο της οποίας είναι τα Κατάπολα, με τη μεταξύ τους απόσταση να είναι 5 χιλιόμετρα. Χτισμένη σε υψόμετρο, για την προστασία από πειρατικές επιδρομές, η Χώρα είναι πλακόστρωτη και διαθέτει αρχιτεκτονική που κεντρίζει το μάτι του επισκέπτη, προσκαλώντας και ταυτόχρονα προκαλώντας τον να περπατήσει στα όμορφα σοκάκια της. Διαθέτει έναν ιδιαίτερα intellectuel χαρακτήρα, προσφέροντας ατμοσφαιρικές επιλογές για φαγητό ή ποτό και προσελκύοντας πολλούς ανθρώπους που αρέσκονται στον εναλλακτικό τουρισμό. Σήμα κατατεθέν είναι το όμορφο μικρό Κάστρο που δημιουργήθηκε τον 13ο αιώνα και προσφέρει, μαζί με τους επίσης χαρακτηριστικούς ανεμόμυλους, υπέροχη θέα στο νησί. Η επιρροή της Βυζαντινής Περιόδου είναι φανερή, καθώς οι εκκλησίες είναι πολυάριθμες και συνθέτουν, μαζί με τα πλακόστρωτα σοκάκια, το κύριο συστατικό του όμορφου οικισμού. Άλλα ενδιαφέρονται αξιοθέατα, θρησκευτικής ή ιστορικής σημασίας, είναι ο Άγιος Γεώργιος Βαρσαμίτης, από τον οποίο ξεκινά μονοπάτι που οδηγεί στα Κατάπολα και προσφέρεται για πεζοπορία, ο Αρχαίος Πύργος της Αγίας Τριάδας που πρόσφατα έλαβε το βραβείο αποκατάστασης «Europa Nostra» και χρονολογείται στον 4ο αιώνα π.Χ.
Παναγία Χοζοβιώτισσα
Τον δικό της χαρακτήρα και ενδιαφέρον όμως έχει στο νότιο τμήμα του νησιού η Παναγία Χοζοβιώτισσα, που αποτελεί κατά γενική ομολογία το σημαντικότερο θρησκευτικό και, ευρύτερα, πολιτιστικό μνημείο της Αμοργού και απέχει 2 χιλιόμετρα από τη Χώρα. Η ανέγερσή της υπολογίζεται περί το 1088 μ.Χ., όταν αυτοκράτορας ήταν ο Αλέξιος Α’ Κομνηνός. Σύμφωνα με την παράδοση, μια ευγενής κυρία της Μικράς Ασίας πέταξε κατά την περίοδο της εικονομαχίας μια εικόνα της Παναγίας στη θάλασσα, η οποία έφτασε με βάρκα στην Αμοργό, ακριβώς κάτω από το σημείο που βρίσκεται σήμερα το μοναστήρι. Το γεγονός ότι ο ναός έχει χτιστεί κυριολεκτικά πάνω στον βράχο, σε υψόμετρο 300 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας, καθιστά την Παναγία Χοζοβιώτισσα μοναδικό μνημείο, που κεντρίζει την προσοχή των επισκεπτών από όλον τον κόσμο. Από την πρώτη ματιά φαίνεται πως το εγχείρημα της δημιουργίας του συγκεκριμένου ναού ήταν εξαιρετικά δύσκολο, καθώς το κτήριο διαθέτει μια πλευρά μήκους 40 μέτρων προς τον Νότο και μια είσοδο μόλις 5 μέτρων. Το εντυπωσιακό χαρακτηριστικό τής εν λόγω μονής είναι, πέραν της τοποθεσίας όπου έχει χτιστεί, η θέα που έχει όποιος βρεθεί στον προαύλιο χώρο. Εκτός από την απότομη πλαγιά που δημιουργεί ένα άγριο τοπίο, το μάτι γεμίζει από το γαλάζιο της θάλασσας, με ατελείωτη ορατότητα στο Νότιο Αιγαίο. Πέραν του γεγονότος ότι αποτελεί πόλο έλξης για τους ταξιδιώτες, ενώ καμία περιγραφή, φωτογραφική ή συγγραφική, δεν μπορεί να αποδώσει επαρκώς την εικόνα της μονής αλλά και τα συναισθήματα που αυτή γεννά, η Παναγία Χοζοβιώτισσα αποτέλεσε και μορφωτικό κέντρο για το νησί. Στη Χώρα δημιουργήθηκε το 1829 με δαπάνη της μονής το πρώτο γυμνάσιο, το οποίο, όπως αναφέρεται, ήταν το πρώτο γυμνάσιο ολόκληρης της χώρας.
Νησί για όλα τα γούστα
Όσοι νομίσατε πως τα ενδιαφέροντα σημεία της Αμοργού ολοκληρώθηκαν, κάνετε λάθος. Κοντά στη Χώρα υπάρχουν όμορφες παραλίες, όπως η Αγία Άννα και το Καμπί, ενώ στη γνωστή και ως Κάτω Μεριά του νησιού βρίσκονται παραλίες για κάθε γούστο, όπως το Αμμούδι, που βρίσκεται στα δυτικά, η Καλοταρίτισσα, η Μούρου και η Γραμβούσα, με την πρόσβαση για την τελευταία παραλία να γίνεται με καΐκι. Εκτός από τα χωριά και τους οικισμούς που προαναφέραμε, ιδιαίτερα γνωστά στην Αμοργό είναι τα Θολάρια και η Λαγκάδα, που έχουν τη δική τους ομορφιά και προσφέρονται για βόλτα ή φαγητό, σε κλίμα αμιγώς νησιωτικό, που συνδυάζει τις αγνές γεύσεις και μυρωδιές με την ελληνική παράδοση. Αν και παλαιότερα η Αμοργός δεν ήταν τόσο διαδεδομένος τουριστικός προορισμός, τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε διαρκή τροχιά ανόδου, αφού ολοένα και περισσότερος κόσμος αποφασίζει να περάσει εκεί τις καλοκαιρινές του διακοπές. Μπορεί το καλοκαίρι να αποτελεί, όπως σε κάθε ελληνικό νησί, την ιδανική περίοδο για επίσκεψη και διακοπές, ωστόσο η Αμοργός προσφέρεται για διακοπές και την άνοιξη, όταν τα λουλούδια έχουν αρχίσει να ανθίζουν, οι μυρωδιές κατακλύζουν το νησί και το κατάφυτο τοπίο δημιουργεί μια διαφορετική εικόνα από αυτήν που έχουμε συνηθίσει για τις Κυκλάδες, όπου η βλάστηση είναι σαφώς λιγότερη. Η συγκεκριμένη περίοδος είναι ιδανική για όσους αρέσκονται σε πεζοπορίες, καθώς η ζέστη δεν είναι ακόμη πολλή και κατά συνέπεια το βάδισμα στην όμορφη φύση μετατρέπεται σε ακόμη πιο ευχάριστη δραστηριότητα από ό,τι λίγους μήνες αργότερα. Τα καταλύματα είναι αρκετά και για κάθε βαλάντιο, ενώ χαρακτηριστικά είναι και τα camping που υπάρχουν στο νησί και προσελκύουν κατά κύριο λόγο επισκέπτες νεότερης ηλικίας που αναζητούν έναν σχετικά πιο οικονομικό τρόπο διακοπών.
Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε πως η Αμοργός έχει εξελιχθεί σε ιδανικό προορισμό καλοκαιρινών διακοπών, καθώς ταιριάζει σε διαφορετικά προφίλ επισκεπτών, αφού προσφέρεται για άτομα διαφορετικών ηλικιών με κοινό παρονομαστή τη διάθεση για πιο χαλαρές ή εναλλακτικές διακοπές. Οι παραδοσιακές γεύσεις δεν λείπουν, ενώ διάσημο είναι το κρασί της Αμοργού και η ψημένη ρακή, που έχουν ενώσει ανθρώπους όλων των ηλικιών σε μεγάλες παρέες, προσφέροντας νύχτες με πολύ τραγούδι και διασκέδαση μέχρι πρωίας σε κάθε γωνιά του νησιού.
Πρόσβαση
Η πρόσβαση στην Αμοργό γίνεται μέσω πλοίου είτε από Πειραιά είτε από Ραφήνα. Τα δρομολόγια είναι συχνά, οπότε δύσκολα θα υπάρξει προβληματισμός για διαθεσιμότητα, ημέρα και ώρα ταξιδιού. Ανάλογα με τον αριθμό των στάσεων και την ακριβή διαδρομή του εκάστοτε πλοίου, είναι 4-5 ώρες για τα ταχύπλοα και 7-9 ώρες για τα συμβατικά πλοία. Επίσης, η Αμοργός συνδέεται και με κοντινά νησιά, όπως η Νάξος, η Πάρος και η Μύκονος, τα οποία διαθέτουν αεροδρόμιο, για όσους επιθυμούν ένα λιγότερο χρονοβόρο και πιο ξεκούραστο ταξίδι.
Το γνωρίζατε;
Το νησί έχει απασχολήσει πολύ σημαντικούς Έλληνες καλλιτέχνες, οι οποίοι το έχουν εντάξει στο έργο τους. Ο κορυφαίος ποιητής, στιχουργός και μεταφραστής Νίκος Γκάτσος εξέδωσε το 1943 τη μοναδική ποιητική του σύνθεση, υπό τον τίτλο «Αμοργός», ενώ επίσης ο νομπελίστας Οδυσσέας Ελύτης αναφέρεται στην Αμοργό στο κατά πολλούς magnum opus του, το «Άξιον Εστί».
