Δεν χρειάζεται και καμία «υπερπροσπάθεια» να κατανοήσουμε το αυτονόητο… Οι – κάθε είδους – αναβάτες είναι εκτεθειμένοι. Δεν έχουν τεράστια σασί ή αμέτρητα συστήματα υποστήριξης ενεργητικής και παθητικής ασφάλειας, ούτε καμπίνα οδήγησης. Η μοτοσυκλέτα είναι το πιο ευάλωτο όχημα στον δρόμο. Αυτό σημαίνει ότι σε ενδεχόμενη σύγκρουση με αυτοκίνητο ή άλλο τετράτροχο όχημα είναι απίθανο να μην υπάρξει έστω και μικροτραυματισμός. Ένα σπασμένο φλας σε ένα αυτοκίνητο μπορεί να σημαίνει τουλάχιστον μώλωπας στο πόδι και μια πεσμένη μοτοσυκλέτα.
Φυσικά, εξίσου ευάλωτα είναι και τα ποδήλατα και οι πεζοί, όμως λόγω της μικρής τους ταχύτητας οι επιπτώσεις της ζημιάς είναι συνήθως μικρότερες σε σχέση με της μοτοσυκλέτας, που κινείται ταχύτερα από οτιδήποτε άλλο στον αστικό ιστό. Και δεν εννοούμε ότι «τρέχει» με την έννοια της υπέρβασης ορίων, αλλά ότι επειδή έχει τη δυνατότητα να κινείται γρηγορότερα, αυτό και κάνει.
Η απλοϊκή ερμηνεία τής πιο πάνω παραδοχής είναι ότι η μοτοσυκλέτα είναι επικίνδυνη. Όμως η ίδια η μοτοσυκλέτα δεν παίρνει καμία πρωτοβουλία για να είναι επικίνδυνη. Αντίθετα οι σημερινές μοτοσυκλέτες είναι πολύ ασφαλέστερες σε σχέση με εκείνες προηγούμενων δεκαετιών. Ο οδηγός είναι αυτός που κάνει επικίνδυνη ή όχι τη μετακίνηση με τη μοτοσυκλέτα.
Με αυτή την έννοια, ο οδηγός είναι εκείνος που μπορεί να δημιουργήσει ασφαλέστερες συνθήκες μετακίνησης και να κάνει αρμονική και ασφαλή τη συνύπαρξη με τις μοτοσυκλέτες όλων όσοι κυκλοφορούν στον δρόμο. Όλα εξαρτώνται από τον μοτοσυκλετιστή, ακόμη κι αν χρειάζεται αυτός να καταφύγει σε επιλεκτικές «άγραφες συμμαχίες» με οχήματα ή όσους συνυπάρχουν στους δρόμους γύρω του. Ας εντοπίσουμε συνθήκες κινδύνων και κανόνες ασφαλείας λοιπόν.
Φανάρια (φωτεινοί σηματοδότες)
Η ασφαλέστερη θέση σε ένα έρημο φανάρι είναι τα άκρα του δρόμου, δίπλα στο πεζοδρόμιο κατά προτίμηση ή δίπλα στο διαχωριστικό διάζωμα.
Εφόσον όμως υπάρχει έστω κι ένα αυτοκίνητο σταματημένο στο φανάρι, επιλέγουμε να περάσουμε και να σταματήσουμε εμπρός του, απλώς για λόγους ασφαλείας. Να γίνει η ασπίδα για τα νώτα μας. Ειδικά το βράδυ, αυτό δεν πρέπει να αποτελεί απλώς συνήθεια, αλλά απαράβατο κανόνα. Αν για οποιονδήποτε λόγο επερχόμενο όχημα, είτε δεν μας έχει δει είτε δεν σταματήσει στο φανάρι, θα πέσει πάνω στο όχημα πίσω μας, την ασπίδα μας, που θα αποσβέσει τη σύγκρουση.
Διασταυρώσεις
Πρόκειται για την πιο κλασική περίπτωση όπου μπορούμε να αξιοποιήσουμε κάποια «ασπίδα». Έχουμε επαναλάβει αρκετές φορές ότι χωρίς πλήρη εποπτεία και έλεγχο κάθε διασταύρωσης, δεν διασχίζουμε τη διασταύρωση. Κι εδώ μπορεί μια «ασπίδα», όχι μόνο να μας προφυλάξει, αλλά και να μας ενημερώσει εμμέσως για την κυκλοφορία.
Αν φροντίζουμε να διασχίζουμε τη διασταύρωση «τοποθετώντας» δίπλα μας ένα αυτοκίνητο ή κάποιο λεωφορείο προς την πλευρά του ενδεχόμενου κινδύνου, τότε έχουμε μια σημαντική και πολλαπλή εξασφάλιση. Αυτό συμβαίνει γιατί οι άλλοι οδηγοί βλέπουν ένα ογκώδες όχημα και όχι μια λεπτή σιλουέτα μοτοσυκλέτας. Κι αν παρ’ όλα αυτά προκληθεί σύγκρουση, αυτή θα γίνει με την «ασπίδα» μας κι όχι με εμάς. Φροντίζουμε λοιπόν να συγχρονίζουμε την κίνησή μας ώστε να διασχίζουμε τη διασταύρωση ταυτόχρονα με την «ασπίδα» μας.
Ακόμη κι αν ένα αυτοκίνητο εισέρχεται στη διασταύρωση από το απέναντι προς εμάς ρεύμα, εμείς μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε ως «ασπίδα». Το γεγονός ότι έχει ήδη μπει στη διασταύρωση και βρίσκεται σε αυτή, μας δίνει να καταλάβουμε ότι η διασταύρωση είναι «καθαρή», οπότε κι εμείς μπορούμε να περάσουμε με μεγαλύτερη σιγουριά.
Σε τέτοια περίπτωση, κοιτάζουμε το πρόσωπο του οδηγού του αυτοκινήτου που έρχεται από απέναντι. Αν διακρίνουμε ανησυχία ή τον βλέπουμε να κοιτάζει επίμονα προς μία πλευρά του δρόμου, αυτό για εμάς σημαίνει ενδεχόμενο κίνδυνο, οπότε φυλαγόμαστε ανάλογα.
Σε κάθε περίπτωση, έχουμε πάντα κατά νου μήπως ο οδηγός της «ασπίδας» μας αποφασίσει να στρίψει την ώρα που είμαστε δίπλα του στη διασταύρωση. Κάθε ύποπτη κίνηση, μείωση ταχύτητας, κινήσεις των χεριών στο τιμόνι του, του κεφαλιού στους καθρέφτες, σημαίνουν συναγερμό για εμάς. Ένας έμπειρος και έξυπνος μοτοσυκλετιστής μπορεί ακόμη και από τη φυσιογνωμία των οδηγών να καταλάβει την πιθανή οδηγική τους συμπεριφορά.
Πεζοί
Ένας πεζός δεν μπορεί ασφαλώς να αποτελέσει «ασπίδα», όμως ακόμη κι αυτοί μπορούν να μας «προστατεύσουν» εμμέσως. Πώς;
Ένας άνθρωπος σε διασταύρωση που διασχίζει τον κάθετο προς εμάς δρόμο προφανώς έχει ελέγξει πριν προχωρήσει. Αν περνά ήρεμος και ατάραχος, καταλαβαίνουμε ότι ο δρόμος είναι ελεύθερος. Αν επιταχύνει το βήμα του, σημαίνει ότι κάποιο όχημα πλησιάζει, αν κοντοστέκεται και δεν περνά, σημαίνει ότι το όχημα είναι κοντά ή πλησιάζει γρήγορα.
Όλες αυτές είναι για μας πολύτιμες πληροφορίες, αρκεί ο πεζός που παρακολουθούμε να είναι στοιχειωδώς αξιόπιστος… Όχι υπερήλικας ή παιδί, να περπατά ίσια κι όχι «τύφλα», να «διαβάζει» τον δρόμο κι όχι εφημερίδα. Ακόμη κι έτσι όμως έχει να προσφέρει τις «υπηρεσίες» του, γιατί ως φυσικό εμπόδιο υποχρεώνει το διερχόμενο όχημα να μειώσει ταχύτητα.
«Λαγοί»
Όσο τα αυτοκίνητα είναι απόλυτα ακινητοποιημένα, οι συνθήκες αποτελούν βραδυφλεγή βόμβα για τους μοτοσυκλετιστές που περνούν ανάμεσα. Ένα αυτοκίνητο που κινείται έστω και με 5 χ.α.ώ. δεν ανοίγει την πόρτα του προκειμένου να αποβιβαστεί κάποιος επιβάτης. Επίσης αυτοκίνητα που αναζητούν διάδρομο να διασχίσουν κάθετα τον δρόμο μας, δεν ξεμυτίζουν ενόσω κινούνται έστω και ελάχιστα τα οχήματα.
Επομένως, όσο κινούνται έστω και με ελάχιστη ταχύτητα τα αυτοκίνητα, οι συνθήκες είναι σχετικά ασφαλείς.
Όταν όμως είναι ακίνητα, ο μοτοσυκλετιστής που περνάει ανάμεσά τους μπορεί να έρθει αντιμέτωπος με πολλές και καθόλου ευχάριστες εκπλήξεις. Μια πόρτα μπορεί να ανοίξει για να αδειάσει το τασάκι του κάποιος απαράδεκτος οδηγός, πεζοί που αποφασίζουν να μη χρησιμοποιήσουν όπως θα έπρεπε την ειδική διάβαση βρίσκουν την ευκαιρία να τρυπώσουν ανάμεσα στα ακινητοποιημένα αυτοκίνητα για να περάσουν απέναντι ή ακόμη σκυλιά, παιδιά, ποδήλατα, άλλες μοτοσυκλέτες…
Επομένως, η κίνηση ανάμεσα στα ακινητοποιημένα αυτοκίνητα δεν πρέπει να γίνεται με ταχύτητες άνω των 20 χ.α.ώ., γιατί αυτή είναι η ταχύτητα την οποία μπορεί να διαχειριστεί ο εγκέφαλός μας και να αντιδράσει εποικοδομητικά, κι όχι να παραδοθεί στις καταστροφικές αντιδράσεις πανικού.
Σε κάθε περίπτωση, ένας τρόπος για να κινούμαστε ασφαλέστερα είναι να βρίσκουμε κάποιον «λαγό». Αυτό σημαίνει ότι αν ακολουθούμε άλλον οδηγό μοτοσυκλέτας «κατά πόδας» (δηλαδή από κοντά αλλά και σε απόσταση ασφαλείας), αν προκληθεί κάποιο ατύχημα από άνοιγμα πόρτας ή διερχόμενου οχήματος, θα είναι εκείνος που θα εμπλακεί κι όχι εμείς. Αυτό δεν ακούγεται και πολύ «συναδελφικό», ωστόσο αποτελεί μια πραγματικότητα στο κυκλοφοριακό χάος. Αν αποφασίσει κάποιος να παραβιάσει τον κανόνα των +20 χ.α.ώ. (σχετική ταχύτητα από τα γύρω οχήματα), είναι δικό του πρόβλημα κι όχι δικό μας. Εμείς απλώς αξιοποιούμε τη δυνατότητα που μας παρέχει ως «λαγός».
Βασικότερη υπηρεσία του «λαγού» είναι ότι ειδοποιεί, άρα και αποτρέπει τα οχήματα εμπρός μας να κάνουν οτιδήποτε που θα μπορούσε να είναι επικίνδυνο για όσους τον ακολουθούν.
