Σκόπελος: Η απροσδόκητη έκπληξη

Μπορεί οι Κυκλάδες και τα Επτάνησα να έχουν τη μερίδα του λέοντος όσον αφορά στις προτιμήσεις του “τουριστικού κοινού” για τις καλοκαιρινές διακοπές, όμως η ανερχόμενη δύναμη είναι οι Σποράδες, με νησιά που διαθέτουν πολλούς μόνιμους κατοίκους, ανέσεις, δυνατότητα για διακοπές παντός είδους και αξιοπρόσεκτη ανάπτυξη σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, που φυσικά ακμάζει κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Ένα από αυτά είναι η Σκόπελος, που αποτελεί την πρωτεύουσα των Βορείων Σποράδων και είναι το δεύτερο σε μέγεθος νησί της περιοχής, μετά τη Σκύρο.

Φωτογραφίες: Βιργίλιος Τσιούλλι

Με πληθυσμό περί τους 5000 μόνιμους κατοίκους, το νησί του Βορειοδυτικού Αιγαίου είναι μια διαφορετική πρόταση από αυτές που έχουμε συνηθίσει, γεγονός που γίνεται άμεσα αντιληπτό λόγω της γεωγραφικής του θέσης. Ανήκοντας στο Νομό Μαγνησίας, η Σκόπελος βρίσκεται ανατολικότερα του Πηλίου και βορειότερα της Εύβοιας, ενώ για νησί διαθέτει αρκετούς ορεινούς όγκους, με το μεγαλύτερο υψόμετρο να βρίσκεται στα 680 μέτρα.

Παρελθόν
Η Σκόπελος θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηρισθεί ως ένα από τα ελληνικά νησιά με την μακροβιότερη ιστορία, με τα πρώτα ίχνη της να απαντώνται στην μυκηναϊκή εποχή. Η αρχική της ονομασία ήταν Πεπάρηθος, προς τιμήν του αδελφού του πρώτου οικιστή του νησιού, Σταφύλου. Οι δυο τους, ήταν παιδιά του θεού Διονύσου και της Αριάδνης, που είναι γνωστή για τον περίφημο μίτο που έδωσε στο Θησέα, προκειμένου να βρει την έξοδο από το λαβύρινθο που ήταν κλεισμένος ο Μινώταυρος, στην Κρήτη. Όταν ο Θησέας νίκησε το Μινώταυρο, απήγαγε την κόρη του Μίνωα και μαζί με τους συντρόφους του, ξεκίνησαν το ταξίδι της επιστροφής για την Αθήνα. Έχοντας κάνει μια στάση στη Νάξο, σύμφωνα με το μύθο ο Διόνυσος εμφανίστηκε στο όνειρο του Θησέα, δηλώνοντάς του πως πρέπει να φύγουν από το νησί δίχως την Αριάδνη, η οποία ήταν γραφτό να γίνει γυναίκα του. Όπερ και εγένετο, με το Διόνυσο και την Αριάδνη να αποκτούν δύο παιδιά τα οποία έμελλε να είναι οι πρώτοι άποικοι της Σκοπέλου.

Το γεγονός ότι ο Διόνυσος ήταν ο θεός της γονιμότητας, της ευφορίας και του κρασιού δεν είναι τυχαίο, αφού όντως ιστορικά η Σκόπελος (ή Πεπάρηθος αν προτιμάτε) ήταν γνωστή για τα εύγεστα κρασιά της και τα αμπέλια, τα οποία δυστυχώς καταστράφηκαν ολοκληρωτικά κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1940. Επιστρέφοντας στο μακρινό παρελθόν, ο μύθος που σχετίζει έμμεσα την Αριάδνη με τη Σκόπελο, επιβεβαιώνει την άποψη πως η Σκόπελος κατοικήθηκε πρώτα από Μινωίτες, καθώς επίσης και πως το νησί είχε εμπορικές σχέσεις με νησιά των Κυκλάδων, του Βορείου Αιγαίου και με πόλεις της Μικράς Ασίας.

Στη Σκόπελο δεν εγκαταστάθηκε ποτέ τούρκικος πληθυσμός, ενώ ο βοεβόδας ήταν Έλληνας, με αντάλλαγμα την παροχή πλοίων και ναυτών στον Τούρκο αρχιναύαρχο Καπουδάν Πασά. Πάντως, το νησί έπαιξε το δικό του ρόλο κατά την απελευθέρωση, καθώς αποτέλεσε κρησφύγετο αρχικά για Κλέφτες και Αρματολούς, ενώ κατά τη διάρκεια του αγώνα συνέβαλλε σημαντικά τόσο από άποψη πολεμιστών, όσο και μέσω της κατασκευής 35 πλοίων, αφού άλλωστε η ναυπηγική ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη στη Σκόπελο, με ναυπηγεία σχεδόν σε κάθε παραλία.

Η Σκόπελος άλλωστε, είχε τον μεγαλύτερο στόλο, μετά από γνωστές δυνάμεις της εποχής όπως η Ύδρα και οι Σπέτσες. Φτάνοντας στο 19ο και 20ό αιώνα ήρθε η παρακμή, με αποτέλεσμα πολλοί κάτοικοι να μεταναστεύσουν λόγω φτώχειας κυρίως προς Αμερική, Ρουμανία και Ρωσία, ενώ από τη δεκαετία του ’80 έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια ανάκαμψης της τοπικής οικονομίας, αφού πολλοί νέοι ενθαρρύνονται να αναπτύξουν τη ζωή τους στο νησί.

Παρόν
Η πορεία της οικονομίας της Σκοπέλου είναι ανοδική τα τελευταία χρόνια και σε αυτό βοηθούν αφενός η τοποθεσία της, που την καθιστά οικεία για τους κατοίκους της Κεντρικής και Βόρειας Ελλάδας και αφετέρου, το γεγονός ότι οι Σποράδες έχουν γίνει αγαπημένος προορισμός, καθώς διατηρούν ένα πιο οικογενειακό και “ήσυχο” προφίλ, ιδανικό για φυσιολάτρες και περιπατητές, που διαφέρει πολύ από εκείνο που έχουν αρκετά νησιά τόσο του Ιονίου όσο και των Κυκλάδων στο Αιγαίο. Η μεγάλη παράδοση της Σκοπέλου έχει συντελέσει θετικά στην δημιουργία της ταυτότητας του νησιού, το οποίο μάλιστα έχει πολυπολιτισμικό παρελθόν, αν σκεφτούμε πως έχει βρεθεί υπό Ρωμαϊκή και Ενετική κατοχή.

Αυτό έχει βοηθήσει τους κατοίκους να δημιουργήσουν τη δική τους προσωπικότητα, που αποτυπώνεται στην πλούσια λαϊκή παράδοση του νησιού (σ.σ. αξίζει να επισκεφθείτε το Λαογραφικό Μουσείο), στα ιστορικά μνημεία, στην καλλιτεχνική παράδοση, στα πολυάριθμα κάστρα και μοναστήρια. Ακόμη, η Σκόπελος είναι γνωστή για την ξυλογλυπτική, την κεραμική και την υφαντική, οπότε οι επιλογές των επισκεπτών, είναι πολλές και διαφορετικές. Τοποθεσίες με λαογραφικό, ιστορικό ή τουριστικό ενδιαφέρον, όλες μπορούν να βρεθούν στη Σκόπελο και όλα πια, εξαρτώνται από τη θέληση και τις απαιτήσεις του εκάστοτε ταξιδιώτη που θα βρεθεί στο νησί.

Skopelos highlights
Πολλά είναι τα αξιοθέατα της Σκοπέλου που μπορεί να γνωρίσει από κοντά ο επισκέπτης. Κατ΄ αρχάς, η Σκόπελος συνδυάζει τα πυκνά πευκοδάση με το γαλάζιο των θαλασσινών νερών, στοιχείο σπάνιο αφού η υψηλή βλάστηση δεν είναι συνηθισμένη στα ελληνικά νησιά και συναντάται περισσότερο στην ηπειρωτική, παραθαλάσσια Ελλάδα. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, ότι από το 1997 η Σκόπελος έχει ανακηρυχθεί ως “Πράσινο και γαλάζιο νησί” από το Διεθνή Οργανισμό Βιοπολιτικής ενώ υπολογίζεται, πως το πευκοδάσος αποτελεί περισσότερο από τα 2/3 της έκτασης του νησιού. Επίσης, η Χώρα έχει χαρακτηρισθεί ως “Παραδοσιακός Οικισμός” από το 1978, λόγω της αρχιτεκτονικής που αποτελεί ανάμιξη διαφόρων ρυθμών, που προσδίδουν διαφορετικότητα στην πόλη.

Όποιος βρεθεί στη Σκόπελο, αξίζει να επισκεφθεί την Παλιά Επισκοπή, το ενετικό κτίσμα που επρόκειτο να εγκατασταθεί ο Επίσκοπος Σκοπέλου, προτού το νησί δεχθεί την επιδρομή του διαβόητου πειρατή Μπαρμπαρόσα το 1538 που οδήγησε έπειτα, στην Τουρκοκρατία. Η Επισκοπή αποτελεί ένα αρχιτεκτονικό “παλίμψηστο”, καθώς θεμελιώθηκε στα τέλη του 16ου αιώνα πάνω στα ερείπια μιας μεγάλης τρίκλιτης Βυζαντινής Βασιλικής, η οποία με τη σειρά της είχε θεμελιωθεί πάνω σε παλαιοχριστιανικό ναό, που είχε χτιστεί πάνω σε αρχαίο ιερό. Ευρήματα από όλα αυτά, έχουν βρεθεί κατά τις ανασκαφές και εκτίθενται εντός του κτιρίου, που από το 1949 ανήκει σε ιδιώτες, ενώ σημειώνουμε πως η Επισκοπή είναι ανοικτή στις 23 Αυγούστου, όταν και είναι η ημέρα εορτασμού και ξεκινά το διαδεδομένο πανηγύρι της. Ακόμη, στην Χώρα βρίσκονται το όμορφο Ενετικό Κάστρο των Γκύζη, το σπίτι του Παύλου Νιρβάνα και το Αρχαίο Ασκληπιείο στην Αμπελική.

Σκόπελος δεν είναι μόνο η χώρα
Εκτός από τη Χώρα, όποιος βρεθεί στο νησί αξίζει να επισκεφθεί αρκετά ακόμη σημεία. Ο λόγος για τους οικισμούς Γλώσσα, Παλιό και Νέο Κλήμα, όπως και για μοναστήρια όπως η Ευαγγελίστρια, η Παναγιά Ελιώτισσα, η Αγία Βαρβάρα κ.α. Όμως, σημαντικό μερίδιο έχουν πάντα οι παραλίες. Μπορεί η Σκόπελος να μην είναι τεράστια σε έκταση, όμως μετράει περί τις 30 παραλίες, χωρίς όμως όλες να είναι προσβάσιμες από τη στεριά. Μπορεί ο κολυμβητής να συναντήσει καθαρά και γαλανά νερά, όμως το σήμα κατατεθέν είναι τα πεύκα, που σε αρκετές περιπτώσεις φτάνουν μέχρι την παραλία, βουτώντας με τους κορμούς τους και αυτά μέσα στη θάλασσα, προσφέροντας μια εικόνα που δεν έχουμε συνηθίσει στις ελληνικές παραλίες.

Επιπλέον, στη Σκόπελο υπάρχουν πολλές όμορφες διαδρομές που αξίζει να γίνουν είτε περπατώντας, είτε με αυτοκίνητο, ενώ στα “SOS” για όσους έχουν τη δυνατότητα να βρεθούν με πλεούμενο στην περιοχή, είναι το Δρακοντόσχισμα. Πρόκειται για έναν εντυπωσιακό βράχο, που είναι σαν να έχει κοπεί τεχνητά στα δύο και βρίσκεται ανάμεσα στο Στάφυλο και στον Αμάραντο. Όσοι δεν έχουν πρόσβαση μέσω θαλάσσης, θα μπορούν να τον θαυμάσουν από ψηλά, ενώ όποιος βρεθεί εκεί, αξίζει να μάθει και τον θρύλο που “βάφτισε” το συγκεκριμένο σημείο.

Φυσικά, στη Χώρα της Σκοπέλου ο επισκέπτης θα βρει φαγητό, μπαρ και καφετέριες με τη δική τους, ξεχωριστή προσωπικότητα που καλύπτουν όλα τα γούστα. Πασίγνωστες, είναι οι περίφημες σκοπελίτικες πίτες, με υπέροχες μυρωδιές να αναδύονται, ανοίγοντας την όρεξη και φτιάχνοντας τη διάθεση. Συνοψίζοντας, η Σκόπελος αποτελεί ένα μέρος από τα λιγότερο προβεβλημένα, που με σταθερά βήματα καταλαμβάνει τη θέση που της αρμόζει στον ελληνικό τουρισμό και μπορεί κάλλιστα να σταθεροποιηθεί στις συνειδήσεις μας ως ένας τουριστικός προορισμός με δική του ταυτότητα, που συνδυάζει παράδοση, πολιτισμό και φυσικά, τα μοναδικά νερά της χώρας μας!

Πρόσβαση
Η Σκόπελος απέχει 60 ναυτικά μίλια από το Βόλο, 61 από τον Άγιο Κωνσταντίνο, 45 από την Κύμη Ευβοίας, 24 από το Μαντούδι Ευβοίας και 120 από τη Θεσσαλονίκη. Οι ταξιδιώτες από τη νότια Ελλάδα, δηλαδή από τη Λαμία και νοτιότερα μπορούν να φτάσουν στο νησί είτε μέσω Αγίου Κωνσταντίνου, είτε μέσω Κύμης και Μαντουδίου. Οι ταξιδιώτες της Βορείου Ελλάδας μπορούν να φτάσουν στο νησί μέσω Βόλου και κάποιες χρονιές (όχι όλες) μέσω Θεσσαλονίκης. Σημειώνουμε πως η Σκόπελος διαθέτει 3 λιμάνια, που είναι το κύριο λιμάνι του νησιού, το Λουτράκι (επίνειο της Γλώσσας) και τον Αγνώντα, που χρησιμοποιείται όταν οι βόρειοι άνεμοι εμποδίζουν την προσέγγιση στο λιμάνι της Χώρας.

Το γνωρίζατε;
Ο Αριστοτέλης αναφέρεται μεταξύ άλλων στο κρασί της Σκοπέλου, χαρακτηρίζοντας τον περίφημο “Πεπαρήθιο οίνο”, ως φημισμένο και αφροδισιακό.