Κάθε κινητήρας μπορεί να λειτουργεί μέχρι ένα συγκεκριμένο όριο στροφών, ώστε να μη δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα στον κινητήρα. Ο “κόφτης” είναι το εργαλείο που καθορίζει αυτό το όριο και σε αυτό το κείμενο θα δούμε πως ακριβώς λειτουργεί.
Χρήσιμα: Τι είναι το “kickdown” στα αυτόματα κιβώτια; (+video)
Αρχικά, όμως, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τι μας δείχνει το στροφόμετρο. Όταν για παράδειγμα ο δείκτης φτάνει στις 3.000 στροφές ανά λεπτό (rpm), αυτό σημαίνει ότι ο στροφαλοφόρος άξονας περιστρέφεται με γωνιακή ταχύτητα που αν μείνει σταθερή θα ολοκληρώσει 3.000 πλήρεις περιστροφές μέσα σε ένα λεπτό.
Κάθε κινητήρας, ανάλογα με τον τρόπο κατασκευής του είναι ρυθμισμένος ώστε να λειτουργεί έως μία συγκεκριμένη ταχύτητα περιστροφής. Αν για κάποιο λόγο ξεπεραστεί αυτή η ταχύτητα, το πιθανότερο ενδεχόμενο είναι να προκύψει κάποια σοβαρή ζημιά. Ο “κόφτης” είναι αυτός που θα αναλάβει την προστασία του κινητήρα σε περίπτωση που ο οδηγός συνεχίσει να επιταχύνει.
Χρήσιμα: Τι μπορούμε να μάθουμε βλέποντας ένα ελαστικό;
Ο ηλεκτρονικός περιοριστής στροφών δεν είναι κάποιο εξάρτημα, αλλά μία ηλεκτρονική ρύθμιση στην ηλεκτρονική μονάδα διαχείρισης (ECU). Μόλις ο οδηγός πλησιάσει στο όριο, επεμβαίνει στο σύστημα τροφοδοσίας μειώνοντας την παροχή βενζίνης. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, ο “κόφτης” έρχεται μέσω του συστήματος ανάφλεξης κόβοντας το ρεύμα προς τους σπινθηριστές.
Σε κάποιους κινητήρες, κατά την έναρξη λειτουργίας, ο κόφτης επεμβαίνει σε χαμηλές στροφές λειτουργίας μέχρι το μοτέρ να “πιάσει” την φυσιολογική θερμοκρασία λειτουργίας. Τέλος, αξίζει να τονίσουμε ότι ακόμα και το launch control για γρήγορες εκκινήσεις είναι ουσιαστικά ένα κόφτης.
Υπάρχει όμως περίπτωση που ο κόφτης δεν μπορεί να κάνε τίποτα και να σώσει το μοτέρ. Αυτή η περίπτωση είναι όταν κάποιος οδηγός από λάθος του κατεβάσει πολλές σχέσεις και ενώ το μοτέρ στροφάρει ήδη κοντά στην “κόκκινη περιοχή”. Αν για παράδειγμα έχουμε τρίτη και επιταχύνουμε και κοντά στον κόφτη αλλάξουμε σχέση και βάλουμε αντί για τέταρτη δεύτερη σχέση στο κιβώτιο, τότε είναι πολύ πιθανό το μοτέρ να ξεπεράσει το όριο του ρυθμού περιστροφής του και έτσι να υπάρξει ζημιά. Επομένως, προσοχή στις αλλαγές σχέσεων!