Πέρα από την εξέλιξη των κινητήρων, ένα αυτοκίνητο μπορεί να κινηθεί λιγότερο ή περισσότερο αποδοτικά ανάλογα με το σύστημα μετάδοσής του. Τα τελευταία χρόνια, ειδικά σε υβριδικά οχήματα, χρησιμοποιείται ένα κιβώτιο που ονομάζεται CVT. Γνωρίζετε τι είναι και πως λειτουργεί;
Τεχνικό: Πώς λειτουργεί το κιβώτιο διπλού συμπλέκτη; (+video)
Αρχικά, να ξεκαθαρίσουμε ότι μπορεί να εμφανίστηκε στον χώρο της αυτοκίνησης τα τελευταία χρόνια, αλλά είναι τεχνολογία που εφευρέθηκε αρκετά χρόνια πριν. Στη μορφή που το συναντάμε σήμερα το έφερε ο ιδρυτή της DAF, Hub van Doorne, εν έτει 1958. Πλέον χρησιμοποιείται σχεδόν στο 20% των σύγχρονων αυτοκινήτων. Οι κατασκευαστές το προτιμούν κυρίως σε υβριδικές και ηλεκτρικές εκδόσεις.
Υπενθυμίζουμε ότι ένα τυπικό κιβώτιο ταχυτήτων, είτε είναι αυτόματο είτε είναι μηχανικό, έχει σταθερές σχέσεις μετάδοσης. Για παράδειγμα σε ένα αυτοκίνητο με κιβώτιο έξι σχέσεων, ο οδηγός μπορεί να επιλέξει ανάμεσα σε έξι σταθερές σχέσεις μετάδοσης. Επιλέγει την κατάλληλη, ανάλογα με την ταχύτητα του αυτοκινήτου.
Κατά την εξέλιξη ενός κιβωτίου, σε σχέση πάντα με τον κινητήρα με τον οποίο θα «συνεργάζεται», οι μηχανικοί ρυθμίζουν πολύ προσεκτικά τη σχέση μετάδοσης του κάθε γραναζιού. Πρέπει να είναι τέτοια ώστε ο κινητήρας να είναι σε θέση να λειτουργεί στις στροφές που αποδίδει ικανοποιητική ροπή. Θεωρητικά, ένα κιβώτιο ταχυτήτων πρέπει να έχει όσο το δυνατόν περισσότερες σχέσεις. Αλλά σκεφτείτε πόσο δυσάρεστη θα ήταν η αύξηση του βάρους και οι συνεχείς αλλαγές ταχυτήτων.
Τεχνικό: Τι είναι το Twin-Turbo και τι το Bi-Turbo; Ποια η διαφορά τους;
Κάπου εδώ έρχεται το CVT (Continuously Variable Transmission), δηλαδή ένα κιβώτιο με συνεχώς μεταβαλλόμενη σχέση μετάδοσης. Πώς γίνεται, άραγε, κάτι τέτοιο; Αρχικά αφού οι σχέσεις δεν είναι σταθερές, ξεχνάμε τα γρανάζια. Στα συγκεκριμένα είδη κιβωτίων, υπάρχουν δύο τροχαλίες μεταβαλλόμενης διαμέτρου. Η μία παίρνει κίνηση από τον κινητήρα και, μέσω ιμάντα, δίνει κίνηση στη άλλη.
Κατά την εκκίνηση του αυτοκινήτου, η τροχαλία του κινητήρα έχει πολύ μικρή διάμετρο. Αντίθετα, σε μεγάλες ταχύτητες η διάμετρος της αυξάνεται και αντιστοίχως, μειώνεται η διάμετρος της δεύτερη που οδηγεί τους τροχούς. Στην ενδιάμεση κατάσταση δημιουργούνται άπειρες σχέσεις μετάδοσης. Έτσι, ο κινητήρας μπορεί να λειτουργεί σταθερά στο πιο αποδοτικό φάσμα στροφών. Ακολουθεί ένα εξαιρετικό video για να κατανοήσετε ακόμα καλύτερα τη λειτουργία του αυτόματου κιβωτίου CVT.