Όταν ανακατεύεται η τράπουλα των sports και των extreme, όλα μπορεί να συμβούν. Αλλόκοτες δραστηριότητες, απαιτητικές δοκιμασίες, διασκεδαστικές μονομαχίες. Καμιά φορά όμως το υβρίδιο δεν το χωρά ανθρώπου νους. Όπως συμβαίνει με το υποβρύχιο ράγκμπι… Μα είναι δυνατόν; Τι δουλειά μπορεί να έχει ένα από τα πιο σκληρά και δυναμικά σπορ στον βυθό μιας πισίνας; Πώς είναι δυνατόν να γίνουν οι μακρινές ψηλοκρεμαστές πάσες, οι «κατεδαφίσεις» επιθετικών, τα απόρθητα τείχη; Κι όμως…
Το σπορ είναι επίσημο, με τοπικά και εθνικά πρωταθλήματα ανδρών και γυναικών να λαμβάνουν χώρα ανελλιπώς. Με Παγκόσμια Ομοσπονδία που διαχειρίζεται διεθνώς το σπορ, εθνικές ομάδες που πληθαίνουν στον αριθμό και πρωταθλήματα σε τρεις ηπείρους. Αν όλα αυτά ακούγονται σαν πρωταπριλιάτικο αστείο σε συνδυασμό με ηλίαση, έχετε κάποιο δίκιο, καθώς το εν λόγω σπορ είναι από τα λιγότερο προβεβλημένα διεθνώς. Αντιστρόφως ανάλογο όμως είναι το πάθος με το οποίο το ακολουθούν όσοι και όσες στελεχώνουν τις υποβρύχιες ομάδες.
Το underwater rugby (UWR) είναι προφανώς ομαδικό σπορ, όπου διαγωνίζονται δύο ομάδες και κάθε ομάδα έχει έναν σκοπό: να σκοράρει περνώντας την μπάλα στην εστία της αντίπαλης ομάδας. Και τώρα αρχίζουν οι απαραίτητες διευκρινίσεις. Το παιχνίδι διεξάγεται σε πισίνα μήκους 12-18 μ. και πλάτους 8-12 μ., ενώ το βάθος κυμαίνεται μεταξύ 3,5 και 5 μ. Διαρκεί δύο ημίχρονα των 15 λεπτών με ενδιάμεση διακοπή πέντε λεπτών, ενώ κάθε ομάδα έχει δικαίωμα να πάρει ένα – μόλις – time out διάρκειας 60 δευτερολέπτων σε κάθε παιχνίδι. Ο χρόνος σταματά κάθε φορά που γίνεται διακοπή στο παιχνίδι.
Κάθε ομάδα αποτελείται από 15 παίκτες που φορούν πέδιλα, μάσκα και αναπνευστήρα. Οι 12 είναι ενεργοί σ’ όλη τη διάρκεια του παιχνιδιού και οι τρεις αναπληρωματικοί. Όσο παίζεται το παιχνίδι οι έξι παίκτες είναι μέσα στο νερό και οι έξι εναλλακτικοί είναι σε αναμονή να αντικαταστήσουν άμεσα κάποιον παίκτη που βγαίνει προσωρινά στην επιφάνεια. Η μπάλα είναι πλαστική και γεμάτη με νερό, αλλά υφάλμυρο, ώστε να μένει σχετικά στο νερό – στην ουσία βυθίζεται, αλλά πολύ αργά. Τα τέρματα είναι μεταλλικά και τοποθετημένα στον βυθό κάθε πλευράς. Οι ομάδες ξεκινούν από την άκρη της πλευράς τους με το ένα χέρι στον τοίχο. Η μπάλα τοποθετείται στον βυθό, στο κέντρο του «γηπέδου», και όταν σφυρίξει (;;;) ο διαιτητής ξεκινούν υποβρύχιο σπριντ για να αποκτήσουν κατοχή. Το σύστημα συνήθως είναι 2-2-2, με δύο επιθετικούς, δύο αμυντικούς και δύο τερματοφύλακες/ελεύθερους παίκτες. Ο σκοπός είναι να διατηρηθεί η κατοχή της μπάλας και προωθούμενη η ομάδα να πετύχει τέρμα. Όταν αυτά συμβαίνουν με μια ανάσα κάτω από το νερό, αντιλαμβάνεται εύκολα κανείς πόση αντοχή, φυσική κατάσταση, μαχητικότητα, ταχύτητα και δεξιότητα απαιτούνται, αλλά πάνω απ’ όλα εκπαίδευση στην άπνοια.
Οι κανόνες, ωστόσο, είναι σχετικά απλοί. Ως σπορ επαφής οι διεκδικήσεις είναι σκληρές, αλλά μέχρις ενός ορίου που σταθμίζει ο διαιτητής. Ή μάλλον οι διαιτητές, καθώς είναι δύο μέσα στο νερό κι ένας ακόμη έξω από την πισίνα. Κλωτσιές, μπουνιές και στραγγαλισμοί ή και το παιχνίδι στην επιφάνεια προκαλούν το σφύριγμα του διαιτητή και προειδοποίηση – κάτι σαν κίτρινη κάρτα. Ακολουθεί ελεύθερη βολή ή δίλεπτη αποβολή από το παιχνίδι. Αν αξιολογηθεί δε ότι ένα πιθανό γκολ κόπηκε αντικανονικά, υπάρχει και η διαδικασία του πέναλτι. Η μπάλα μπορεί να κινείται προς κάθε κατεύθυνση, αλλά πρέπει να μένει πάντα βυθισμένη. Μπορεί να «πετάξει» περίπου 2 με 3 μ. οριζόντια πριν να τη σταματήσει η αντίσταση του νερού. Αυτό το γεγονός διαμορφώνει και την τρισδιάστατη – γι’ αυτό και μοναδική – στρατηγική του παιχνιδιού.
Ιστορία
Στην ουσία το υποβρύχιο ράγκμπι έχει περισσότερα κοινά με το πόλο παρά με το επίγειο ράγκμπι – πέρα από το όνομα. Η ιστορία του ξεκινά λίγο μετά το 1961, οπότε ο Ludwig von Bersuda, μέλος ενός «υποβρύχιου» κλαμπ της Κολωνίας (DUC), είχε την ιδέα για ένα υποβρύχιο παιχνίδι με μπάλα. Γέμισε μια μπάλα του πόλο με θαλασσινό νερό και έτσι είχε πια όσα χρειαζόταν. Το προχώρησε δε το θέμα, διαμορφώνοντας τον ρυθμό βύθισης της μπάλας, αλλάζοντας την πυκνότητα του νερού στο εσωτερικό της, προσθέτοντας ή αφαιρώντας αλάτι. Ο ευρηματικός Ludwig von Bersuda αρχικά το πήγαινε για υποβρύχιο βόλεϊ, τοποθετώντας ένα φιλέ του ενός μέτρου στο κέντρο του πυθμένα, χωρίζοντας το τερέν στα δύο. Μετά ανακάτεψε και το μπάσκετ, καθώς ο σκοπός κάθε ομάδας ήταν να περάσει το φιλέ και να βάλει την μπάλα σε ένα καλάθι στον τοίχο της άλλης ομάδας. Η ιδέα βρήκε αποδοχή και το κλαμπ της Κολωνίας το χρησιμοποιούσε για προθέρμανση πριν από την προπόνησή του. Το είδαν οι άλλες ομάδες και κόπιαραν την ιδέα στις δικές τους πισίνες.
Δεν άργησε να προκύψει φιλικό παιχνίδι μεταξύ των ομάδων, και τελικά το «Cologne Discipline» αποτέλεσε άθλημα επίδειξης στους εθνικούς αγώνες υποβρύχιων σπορ της Γερμανίας το 1963 και έγινε το πρώτο επίσημο παιχνίδι με μπάλα που διεξάγεται υποβρύχια. Τότε μπήκε ουσιαστικά το νερό στο αυλάκι, το σπορ απέκτησε υπόσταση, συνέχεια και σήμερα μετρά μισό αιώνα ιστορίας! Έπειτα από εκείνη την πρώτη εμφάνιση, αρκετά άλλαξαν. Το φιλέ καταργήθηκε, οι παίκτες από οκτώ που ήταν αρχικά έγιναν 12, το καλάθι έγινε μεταλλικό και το 1965 τελικά απέκτησε επίσημους κανονισμούς, ομάδες και τουρνουά, το «Battle for the Golden Ball», με τη συμμετοχή έξι ομάδων. Ήταν μια πρωτοβουλία του Franz Josef Grimmeisen, μέλος κι αυτός του κλαμπ υποβρυχίων δραστηριοτήτων του Duidburg, μιας πόλης κοντά στην Κολωνία, που είχε πάρει επ’ ώμου το σπορ με σκοπό να το κάνει διάσημο.
Την ίδια κιόλας χρονιά έπεισε δυνατούς παράγοντες της World Underwater Federation (παγκόσμιας ομοσπονδίας υποβρύχιας δραστηριότητας) να παρακολουθήσουν αγώνες επίδειξης, ώστε να δοθεί και η ανάλογη δημοσιότητα. Οι παράγοντες Γαλλίας και ΕΣΣΔ τότε, ήρθαν και έδειξαν ενδιαφέρον. Όμως δημοσιογραφικά το όλο θέμα πήγε άπατο, καθώς καλύφθηκε μόνο στη γαλλική «L’ Equipe» με μονόστηλο άρθρο. Ο Grimmeisen δεν απογοητεύτηκε (πολύ) και με την επιμονή του έφτασε το 1971 να γίνει ανεπίσημο πρωτάθλημα στη Γερμανία και τελικά το 1972 να αναγνωριστεί επίσημα. Έτσι ενώ απέκτησε το πρώτο του εθνικό πρωτάθλημα, το 1973 άρχισε η ραγδαία ανάπτυξή του στις σκανδιναβικές χώρες και το 1978 αναγνωρίστηκε τελικά από την παγκόσμια ομοσπονδία (World Underwater Federation).
Τον ίδιο χρόνο έγινε το πρώτο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα και το 1980, τελικά, το πρώτο Παγκόσμιο. Από τότε το σπορ διατηρεί τη δραστηριότητά του και αναπτύσσεται διαρκώς, ανεβάζοντας τα μέλη της υποβρύχιας κοινότητας που συμμετέχουν στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ανδρών και γυναικών στις 13. Σε 20 χώρες συνολικά υπάρχουν σύλλογοι υποβρυχίου ράγκμπι, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, όπου ο σύλλογος «Φυσαλίς» έγινε η πρώτη ερασιτεχνική ομάδα υποβρυχίου ράγκμπι στη χώρα. To 2016 στο Ρίο έκανε το ντεμπούτο του στους Ολυμπιακούς Αγώνες, ως άθλημα επίδειξης. Αξιολογήθηκε από την Ολυμπιακή Επιτροπή ως ένα άθλημα που είναι πιο γρήγορο από το πόλο, έχει την ένταση του ποδοσφαίρου, είναι δυναμικό σαν το ράγκμπι και περίπλοκο όσο το σκάκι!
Όπως κι αν έχει, το υποβρύχιο ράγκμπι διαθέτει ένα χαρακτηριστικό που το κάνει πραγματικά ξεχωριστό: είναι το μοναδικό παιχνίδι στον κόσμο όπου τόσο η μπάλα όσο και οι παίκτες κινούνται σε τρεις διαστάσεις…
Φωτογραφίες: www.subwing.com
