Το καλοκαιράκι μπήκε, τα θερινά σινεμά έχουν ανοίξει ξανά τις πόρτες τους και έτσι αποφασίσαμε και εμείς με το παρόν κείμενο να ανοίξουμε έναν κύκλο αφιερωμένο στον ελληνικό κινηματογράφο, στους πρωταγωνιστές του και βέβαια στο αυτοκίνητο, όπως αυτό πρωταγωνίστησε στη μεγάλη οθόνη. Θα ξεκινήσουμε δυναμικά, καθώς το σημερινό άρθρο ασχολείται με τις καταδιώξεις που απολαύσαμε σε ελληνικές ταινίες, ενώ στα επόμενα θέματα θα θυμηθούμε ταινίες που ενέχουν αγώνες ράλι, θα δούμε θρυλικά αυτοκίνητα να εμφανίζονται σε ελληνικές ταινίες, θα μάθουμε τι αυτοκίνητα οδηγούσαν οι εγχώριοι αστέρες του σινεμά και θα κλείσουμε πάλι δυναμικά γνωρίζοντας σταρ της μεγάλης οθόνης αλλά και της πίστας που αγαπούσαν τους αγώνες ταχύτητας και μάλιστα έπαιρναν μέρος σε ράλι!
Οι καταδιώξεις οχημάτων είναι από τις πλέον δημοφιλείς σκηνές στην ιστορία του κινηματογράφου και έχουν τη δυναμική να στιγματίσουν μία ολόκληρη ταινία, επισκιάζοντας πολλές φορές την ίδια την υπόθεσή της. Σίγουρα δεν είμαστε λίγοι αυτοί που έχουμε δει πολλάκις το Bullitt, με τον αξεπέραστο Στηβ ΜακΚουήν, επί της ουσίας για τις σκηνές κυνηγητού με την Ford Mustang στους δρόμους του Σαν Φρανσίσκο. Ομοίως, το Le Casse με τους αξέχαστους Ομάρ Σαρίφ και Ζαν Πωλ Μπελμοντό να κυνηγιούνται στα στενά σοκάκια του Πειραιά της δεκαετίας του ’70, με το καφετί Opel Record και το κόκκινο Fiat 124 Special. Αδιαμφισβήτητα πολλοί θυμούνται τις εν λόγω σκηνές και λίγοι την υπόθεση της κάθε ταινίας.
Πέραν όμως των παραπάνω ταινιών και πολλών άλλων του διεθνούς κινηματογράφου, είμαστε πολλοί τυχεροί καθώς και στον ελληνικό κινηματογράφο υπήρξαν αρκετές αξιόλογες ταινίες με δυνατές σκηνές καταδιώξεων και αυτοκινητιστικής δράσης που ανεβάζουν την αδρεναλίνη στα κόκκινα. Οι περισσότερες, αλλά και οι πλέον ρεαλιστικές μα συνάμα και φαντασμαγορικές καταδιώξεις είναι σκηνοθετημένες από τον αείμνηστο Σταύρο Τσιώλη, τον σκηνοθέτη που αγάπησε εξίσου τον κινηματογράφο αλλά και την αυτοκίνηση, την ταχύτητα και τα ράλι και αποφάσισε να συνδυάσει τις αγάπες του, παράγοντας ένα θαυμαστό κινηματογραφικό έργο, το οποίο εμπλούτιζε πάντα με αυτοκίνητα που έπαιζαν καθοριστικό ρόλο στην πλοκή των ταινιών και αναδεικνύονταν εν τέλει σε συμπρωταγωνιστές των ηθοποιών. Ας θυμηθούμε μερικές από τις καλύτερες καταδιώξεις που είδαμε να προβάλλονται στη μεγάλη οθόνη και γεννήθηκαν μέσα στα καρέ των φιλμ του ελληνικού κινηματογράφου.
Πανικός (1969)
Ξεκινάμε με την ταινία “Πανικός” του 1969, παραγωγής Φίνος Φιλμ, στην οποία ο Νίκος Γαλανός οδηγεί μία γκρι BMW 1602 ti, μοντέλο του 1966, με αριθμό κυκλοφορίας 279946 και καταδιώκεται στους δρόμους της Αθήνας από την ελληνική βασιλική χωροφυλακή, η οποία διέθετε τη δεκαετία του ’60 περιπολικά Chevrolet Chevelle, Vauxhall Cresta και Volvo Amazon. Και τα τρία μοντέλα φαίνονται να κυνηγούν την BMW, ενώ συγκεκριμένα τη Volvo Amazon φαίνεται να οδηγεί στην ταινία ο Κώστας Καζάκος, με συνοδηγό τον Ντίνο Καρύδη. Ο Νίκος Γαλανός κατά την καταδίωξη με την BMW 1602 ti ντουμπλάρεται από τον μεγάλο οδηγό αγώνων, Σπύρο Τσινιβίδη, αυτοκίνητο με το οποίο έτρεχε σε αναβάσεις και αγώνες ταχύτητας, ενώ τον Κώστα Καζάκο ντουμπλάρει ο επίσης οδηγός αγώνων, Ψύχας. Την όλη καταδίωξη ντύνει μουσικά ο Κώστας Καπνίσης, που σε συνδυασμό με τα λάστιχα που ουρλιάζουν στο οδόστρωμα και το μοτέρ της BMW στα κόκκινα, καθηλώνουν τον θεατή. Η συγκεκριμένη BMW ήταν μοντέλο του 1967, διέθετε κινητήρα Μ10 με αναλογία συμπίεσης 9,5:1 και διπλό καρμπυρατέρ Solex 40 PHH αποδίδοντας 86 ίππους. Η δε Volvo Amazon ήταν τετράθυρη σεντάν, ενώ κάτω από το καπό της βρισκόταν ο περίφημος Β18 τετρακύλινδρος εν σειρά κινητήρας της Volvo, χωρητικότητας 1800 κ.εκ. που απέδιδε 84 ίππους. Αξίζουν να σημειωθούν δύο σημαντικές λεπτομέρειες για τη συγκεκριμένη Volvo, αφενός πως ήταν το πρώτο αυτοκίνητο παραγωγής με ζώνες ασφαλείας τριών σημείων στο βασικό εξοπλισμό, αφετέρου πως ο κινητήρας Β18 είναι διάσημος παγκοσμίως για την αξιοπιστία και την αντοχή του, καθώς κατείχε το ρεκόρ των περισσότερων διανυθέντων χιλιομέτρων, έχοντας καταφέρει να γράψει περισσότερα από 4.891.000 χιλιόμετρα, χωρίς αστοχία εξαρτήματος και αντικατάσταση ανταλλακτικού, παρά μόνο με απλή τακτική συντήρηση.
Επιστρέφοντας στα της ταινίας, η καταδίωξη ξεκινούσε από ένα γωνιακό φαρμακείο που υπήρχε στη διασταύρωση των οδών Ψαρών και Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, στο Μεταξουργείο. Στην επόμενη διασταύρωση με την Αγίου Παύλου περίμενε το περιπολικό που ξεκίνησε να κυνηγά την BMW. Κινούμενοι προς Αχαρνών στρίβουν στην Καυταντζόγλου, με κατεύθυνση την Πατησίων. Στη συνέχεια βλέπουμε τα αυτοκίνητα να ανεβαίνουν προς Σύνταγμα από τη Σταδίου, με τη BMW να καβαλάει την κάτω πλευρά της πλατείας Συντάγματος και να στρίβει δεξιά ανεβαίνοντας ανάποδα την Βασιλέως Γεωργίου Α΄. Συνεχίζει στην Πανεπιστημίου και κόβει αμέσως αριστερά στη Βουκουρεστίου, ξαναμπαίνει στη Σταδίου και κάνει πάλι τον ίδιο κύκλο από την Βασιλέως Γεωργίου Α’, ανεβαίνοντας αυτή τη φορά τη Βασιλίσσης Σοφίας και την Κηφισίας. Φτάνουν τελικά στο ύψος της Φιλοθέης που ανεβαίνουν την Αγίας Φιλοθέης μέχρι την πλατεία Δροσοπούλου, εκεί η πισωκίνητη BMW κάνει κύκλο επί τόπου για να καθυστερήσει τα περιπολικά και συνεχίζει στην Αγίας Φιλοθέης. Κάπου εκεί μπαίνει στο παιχνίδι και η Volvo Amazon που ξεκινά να κυνηγά τη BMW μέχρι τη συμβολή της Στρατηγού Βεντήρη κατευθυνόμενες προς Ελευθερίου Βενιζέλου και Ολυμπιονίκου Διαδόχου Κωνσταντίνου. Εκεί η BMW περικυκλώνεται από μπλόκο της χωροφυλακής και ξεκινά τα donuts μέχρι να καταφέρει να διαφύγει πάλι προς την Ολυμπιονίκου Διαδόχου Κωνσταντίνου, όταν ξεκινά μια τρελή πορεία, καθώς ο εμπρός δεξιά τροχός έχει βγει εκτός λόγω σπασμένης ανάρτησης και το αυτοκίνητο καταλήγει πλάι στο δρόμο στο σημείο που ξεκινούν τα σκαλιά του Άλσους Πουλάκη.
Κατάχρησις Εξουσίας (1971)
Επόμενος σταθμός η ταινία της Φίνος Φιλμ, “Κατάχρησις Εξουσίας”, όπου ο Νίκος Κούρκουλος οδηγεί μια μπλε δίλιτρη BMW 2002-ti, μοντέλο 1969, με τον κινητήρα M10 υψηλής συμπίεσης και διπλό καρμπυρατέρ Solex 40 PHH, που απέδιδε 119 ίππους. Επίσης διέθετε μπλοκέ διαφορικό που κλείδωνε 25-75 τη μετάδοση. Το συγκεκριμένο αυτοκίνητο, που στην ταινία φέρει αριθμό κυκλοφορίας 54335 – ΤΤΒ 75, ήταν ένα από εκείνα που διέθετε ο Ρεγκούζας και τα είχε στήσει για να τρέξει ο Γιώργος Μοσχούς την ίδια χρόνια (1971) στο τελευταίο σιρκουί της Κέρκυρας, αλλά και στο πρώτο και τελευταίο σιρκουί της Νέας Σμύρνης. Πίσω από το τιμόνι της BMW συναντούμε και πάλι τον συνήθη ύποπτο, Σπύρο Τσινιβίδη, να την οδηγεί με τις μπάντες. Σε συνέντευξή του μάλιστα, ο Σπύρος Τσινιβίδης είχε δηλώσει πως σε μία σκηνή, η οποία φαίνεται και στην ταινία, λίγο πριν το τέλος της καταδίωξης, ανοίγει η πόρτα του συνοδηγού και λίγο έλλειψε να βρεθεί εκτός αυτοκινήτου η Μπέτυ Λιβανού, που ήταν η συνοδηγός και συμπρωταγωνίστρια του Νίκου Κούρκουλου.
Όλα ξεκινούν στο τελωνείο των Κήπων, στον Έβρο, όταν ο Κούρκουλος, για τις ανάγκες του σεναρίου, αρνείται να περάσει στον τελωνειακό έλεγχο και βάζει το γκάζι της BMW στο πάτωμα. Μία Volvo Amazon της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής, στης οποίας το τιμόνι βρισκόταν ο οδηγός αγώνων Χρήστος Τσαβός, θα πασχίσει να τον κυνηγήσει σε άσφαλτο αλλά και χώμα. Εφόσον περάσουν την Κομοτηνή η BMW κάνει αναστροφή πριν τη γέφυρα του Κομψάτου ποταμού και μπαίνει αριστερά στα χωράφια, με τον οικισμό του Πολύανθου να διακρίνεται στο βάθος. Την ακολουθεί και η Volvo, με το κυνηγητό να συνεχίζεται στο χώμα, μέσα σε ξερόχορτα, ώσπου κάποια στιγμή η Amazon θα προσαράξει σε ένα χωμάτινο λοφάκι και θα βρεθεί ακινητοποιημένη με τους τέσσερις τροχούς της στον αέρα, βλέποντας την BMW να διαφεύγει και να κατευθύνεται προς το δέλτα που σχηματίζει ο ποταμός στο σημείο αυτό, ώστε να ξεφορτωθεί τα φορτωμένα με ναρκωτικά λάστιχα, μέσα στα βάτα.
Η συγκεκριμένη καταδίωξη είναι μία από τις καλύτερες που έχουμε δει στον κινηματογράφο, τόσο στον ελληνικό, όσο και στον διεθνή, ειδικά αν λάβει κανείς υπόψη τα μέσα της εποχής και την παντελή έλλειψη ηλεκτρονικών υπολογιστών και γραφιστικών εφέ. Εξαιρετικά πλάνα, καλογυρισμένα και καλομονταρισμένα, πάντα με την υπογραφή του μετρ του είδους, σκηνοθέτη Σταύρου Τσιώλη. Επιπλέον το όλο θέαμα ντύνουν μουσικά οι υπέροχες μελωδίες του Μίμη Πλέσσα, που ανεβάζουν την ένταση ακριβώς τη στιγμή που πρέπει και κόβουν την ανάσα. Αξίζει να σημειωθεί πως στο τελικό μοντάζ της ταινίας κόπηκαν περίπου 20 λεπτά σκηνών καταδίωξης, καθώς η ήδη μεγάλη διάρκεια της ταινίας δεν έδινε επιπλέον περιθώρια.
Ένα τανκς στο κρεββάτι μου (1975)
Περνάμε σε μία σατιρική κωμωδία πολιτικού περιεχομένου, με πρωταγωνιστή τον Κώστα Βουτσά. Ο λόγος για την ταινία της Φίνος Φιλμ “Ένα τανκς στο κρεββάτι μου” που γυρίστηκε μετά την πτώση της δικτατορίας και καυτηριάζει τα γεγονότα που λάμβαναν χώρα κατά τη διάρκεια της χούντας. Ενώ ο Κώστας είναι ένας νομοταγής πολίτης, ο αδερφός του Γιώργος εντάσσεται σε μία αντιδικτατορική οργάνωση, γεγονός που τους προξενεί αρκετούς μπελάδες, μεταξύ των οποίων οι συχνές παρακολουθήσεις από την ασφάλεια. Έτσι μια μέρα θα βρεθούν να καταδιώκονται από την Ασφάλεια και την ΕΣΑ, ξεκινώντας από τα στενά των Ιλισίων και καταλήγοντας στην αλάνα του θεάτρου Λυκαβηττού. Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Γιάννης Δαλιανίδης, ενώ την όλη καταδίωξη ντύνει μουσικά ο Μίμης Πλέσσας, με μία μελωδία που συναντάμε και στο φιλμ “Κατάχρησις Εξουσίας” να παίζει πάλι στα πλάνα της καταδίωξης. Οι χαμηλές ταχύτητες και η απουσία επικίνδυνων ελιγμών δεν απαίτησε τη χρήση κασκαντέρ.
Όλα ξεκινούν όταν ο Κώστας (Βουτσάς) στο τιμόνι και ο Γιώργος συνοδηγός ξεκινούν με το λευκό τους Mini Cooper με τη μαύρη οροφή, από το ψιλικατζίδικο τους, στη διασταύρωση των οδών Ορμινίου και Δημητρέσσα, στα Ιλίσια. Εκεί βρίσκονται και άλλα δύο οχήματα του καθεστώτος που τους παρακολουθούν, ένας μεταφορέας με κυπαρισσί τρίκυκλο ελληνικής κατασκευής και αριθμό κυκλοφορίας 8613, που εκτελεί χρέη πράκτορα της χωροφυλακής, καθώς και ένα γαλάζιο Simca 1500 με αριθμό κυκλοφορίας ΒΙ-8787 της ΕΣΑ. Στην αυτοκινητοπομπή θα προστεθεί και ένα ασημί ταξί Ford 17M P7b Taunus, με αριθμό κυκλοφορίας 412485. Στα επόμενα πλάνα θα ανέβουν την Λαρίσης προς Πανόρμου, κάτω από τον πύργο ‘Απόλλων’. Θα βρεθούν στην άνοδο της Βασιλίσσης Σοφίας στο ύψος του πύργου Αθηνών και από εκεί στην πλατεία Κολωνακίου, όπου το Mini θα σταθμεύσει επί της Πλατείας Φιλικής Εταρείας 15 και ο Κώστας Βουτσάς για αντιπερισπασμό θα επισκεφθεί τα υπόγεια δημόσια ουρητήρια. Θα ξεκινήσουν ξανά στρίβοντας δεξιά προς την Καψάλη. Από εκεί θα φτάσουν στον περιφερειακό του Λυκαβηττού και θα καταλήξουν να σταθμεύσουν ο ένας δίπλα στον άλλο, στην αλάνα έξω από το θέατρο Λυκαβηττού.
Όσον αφορά τα τεχνικά, το δίχρωμο Mini με το έμβλημα της British Layland, τα καλλιγραφικά λογότυπα “Mini Cooper” στο καπό, τις περίφημες ζάντες ‘κουμπότρυπα’, αλλά και τα κυλιόμενα παράθυρα μας δείχνουν πως πρόκειται για το Mini 1000 MK III, μοντέλο της περιόδου 1969-1975, με τον τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα των 999 κ.εκ. που απέδιδε 55 ίππους και διέθετε τεσσάρι σασμάν. Το Simca 1500 κατασκευαζόταν την περίοδο 1963-1975, διέθετε τον τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα Type-342 που με χωρητικότητα 1500 κ.εκ. και με μονό καρμπυρατέρ της Solex ή της Weber απέδιδε 81 ίππους. Για το τρίκυκλο δεν μπορούμε να ξέρουμε πολλά καθώς τα μικρά αυτά οχήματα που κατέκλυζαν τους αθηναϊκούς δρόμους τις δεκαετίες ‘60 και ’70 ήταν ιδιοκατασκευές που έπαιρναν ζωή από διάφορους κινητήρες, από Zundapp, μέχρι Mazda, Volkswagen και Ford. Εμφανισιακά το συγκεκριμένο τρίκυκλο θυμίζει αυτά που κατασκεύαζε η φίρμα ΜΟΤΟΡ-ΚΑΡ. Τέλος το Ford 17M P7b Taunus που κατασκεύαζε η γερμανική Ford την περίοδο 1967-1971 διέθετε έναν κινητήρα διάταξης V4 χωρητικότητας 1700 κ.εκ. που απέδιδε 65 ίππους ενώ η μετάδοση ήταν στους πίσω τροχούς.
Το αγκίστρι (1976)
Το αγκίστρι είναι μία ταινία που αν και ελληνική γνώρισε μεγαλύτερη επιτυχία στο εξωτερικό, κυρίως λόγω του καστ των ηθοποιών που επέλεξαν οι Κλέαρχος Κονιτσιώτης και Ερρίκος Ανδρέου. Πρόκειται για μία ερωτική δραματική περιπέτεια που κατά κύριο λόγο εξελίσσεται στη θαλαμηγό “M/Y Ivanhoe”, το περίφημο ξύλινο ιστιοπλοϊκό με την πλούσια ιστορία, που πέραν του συγκεκριμένου φιλμ εμφανιζόταν και στην ταινία “Ψυχή και Σάρκα”, καθώς επίσης έχει πάρει μέρος σε πολλούς ιστιοπλοϊκούς αγώνες, ενώ στο deck του έχουν βρεθεί πολλοί διάσημοι, αστέρες του κινηματογράφου, πολιτικές προσωπικότητες και γαλαζοαίματοι, με τον τέως μονάρχη Κωνσταντίνο Γκλύξμπουργκ να βρίσκεται πηδαλιούχος του σκάφους. Πέραν του υπέροχου σκάφους και της ρεγκάτα που απολαμβάνει κανείς στην ταινία, υπάρχει και μία καταδίωξη στην αρχή της, τρία στοιχεία που καταφέρνουν να σώσουν την κατά τα άλλα αδιάφορη υπόθεση, χαρακτηριστικό του εμπορικού κινηματογράφου της εποχής.
Η καταδίωξη λαμβάνει χώρα στην Αθήνα και συγκεκριμένα ξεκινά από το Μικρολίμανο, όταν η πρωταγωνίστρια, Μπάρμπαρα Μπουσέ, επιβιβάζεται σε μία ασημί Jaguar MK II, μοντέλο του 1968, με αριθμό κυκλοφορίας ΒΟ-7255. Το επιβλητικό αυτοκίνητο διέθετε τον κινητήρα XK6 της Jaguar, ο οποίος ήταν εξακύλινδρος εν σειρά, χωρητικότητας 2.483 κ.εκ. και απέδιδε 120 ίππους. Ενδιαφέρον έχει πως η Γερμανίδα ηθοποιός ήταν λάτρης της αυτοκίνησης και της ταχύτητας, με αποτέλεσμα να μη χρειαστεί ντουμπλάρισμα στις σκηνές της καταδίωξης και την ίδια να οδηγεί εντυπωσιακά το βαρύ αυτοκίνητο, παίρνοντας με τις μπάντες τις στροφές και καταφέρνοντας μάλιστα να κάνει αρκετές επί τόπου αναστροφές. Ο λόγος για όλα αυτά είναι μία μαύρη τετράθυρη Mercedes-Benz 180 Ponton, μοντέλο του 1959, με τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα W120-M136 χωρητικότητας 1800 κ.εκ. και απόδοση 52 ίππων. Εξαρχής οι αριθμοί είναι με το μέρος της Jaguar, ωστόσο για τις ανάγκες της ταινίας τα δύο αυτοκίνητα βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής καθ’ όλη τη διάρκεια, καθώς ανεβαίνουν γρήγορα τη λεωφόρο Συγγρού και μέσω των Αρδηττού, Καλλιρρόης και Φραντζή καταλήγουν από το Νέο Κόσμο στο Παγκράτι. Η καταδίωξη τελειώνει με τα αυτοκίνητα να περνούν την λεωφόρο Υμηττού και την ασημί Jaguar να παρκάρει έξω από μία πολυκατοικία στον αριθμό 32 της Αντήνορος στην περιοχή του Αγίου Νικολάου και την πρωταγωνίστρια να διαφεύγει ελάχιστα δευτερόλεπτα πριν φτάσει στο ίδιο σημείο και η Mercedes.
Υπήρξαν μερικές ακόμη καταδιώξεις, μικρής διάρκειας, σε ελληνικές ταινίες, ωστόσο οι παραπάνω είναι οι πλέον αξιόλογες. Ανανεώνουμε λοιπόν το ραντεβού μας για το επόμενο θέμα, στο οποίο θα ασχοληθούμε με τις ελληνικές ταινίες που περιέχουν αγώνες ράλι!
